գիտություն

– Հայաստանում շարունակվում է նույն արխաիկ մեթոդը` գիտական աստիճանների, ակադեմիկոսների տիտղոսների շնորհում` առանց իսկական գիտության մեջ որեւէ ներդրման: Բազմիցս նշել եք, որ գիտությունը նախեւառաջ քաղաքականություն է, զենք` ճշգրտելու յուրաքանչյուր պետության դերն ու տեղը արեւի տակ: – Չունենալ այսօր գիտություն, նույնն է թե՝ չունենալ զենք ու զինամթերք ռազմի դաշտում: Թեեւ գիտությունը շահարկվում է եւ առաջին հերթին` …

Դեկտեմբերի 27-28-ին տեղի է ունենալու ՀՀ ԳԱԱ ընդհանուր ժողով, որի ընթացքում անցկացվելու են ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների եւ թղթակից անդամների ընտրություններ: Այս մասին ՀՀ ԳԱԱ նախագահության երեկվա ընդլայնված նիստում հայտարարել է ՀՀ ԳԱԱ նախագահ Ռադիկ Մարտիրոսյանը: Նա ներկայացրել է ՀՀ ԳԱԱ-ի 2006-2010թթ. գործունեության հիմնական արդյունքները: Ըստ ԳԱԱ մամլո հաղորդագրության` իր ելույթում Ռ. Մարտիրոսյանը մասնավորապես անդրադարձել է …

Ամերիկացի գիտնականների պնդմամբ` Արկտիկան շարունակում է մեծ արագությամբ տաքանալ: Միացյալ Նահանգների Օվկիանոսային եւ մթնոլորտային հետազոտությունների ազգային վարչության նոր ուսումնասիրության համաձայն` Արկտիկայի շրջանում գրանցվում է ռեկորդային բարձր ջերմաստիճան, սառցի հալոցքի եւ սառցաշերտի կորստի բարձր տեմպեր:

ԱՄՆ զինվորական ղեկավարությունը համաձայնել է բանակային ծառայության ընդունել մարդկանց, ովքեր բացահայտ կերպով կհայտարարեն իրենց ոչ ավանդական սեռական կողմնորոշման մասին: «Associated Press»-ի հաղորդմամբ` Պենտագոնը հայտարարել է, որ այսուհետեւ բացահայտ գեյերը եւ լեսբուհիները ծառայությունից չեն ազատվի: «Սա փաստորեն նշանակում է ԱՄՆ բանակային չգրված «Մի հարցրու, մի ասա» օրենքի գործողության դադարեցում: «Don’t Ask, Don’t Tell» կանոնն ԱՄՆ զինված …

Անդրեյ Գեյմը եւ Կոնստանտին Նովոսելովը ֆիզիկայի բնագավառի այս տարվա Նոբելյան մրցանակակիրներն են: Նրանք կկիսեն 1,5 մլն ԱՄՆ դոլարը: Մի քանի տարի առաջ հայտնաբերված գրաֆենն իրենից ներկայացնում է ածխածնի բարակ թաղանթ` մի ատոմի լայնությամբ: Այդ նոր երկչափ նյութն իր մեխանիկական մեծ դիմացկունության եւ բարձր հաղորդականության շնորհիվ էլեկտրոնիկայի բնագավառում կարող է հեղաշրջող դեր կատարել: Մեր հայ ֆիզիկոսներից …

Գիտության աշխարհում մեծ հեղինակություն վայելող «Nature» հանդեսը, պարզվում է, աստղագիտության ու ֆիզիկայի մասով մեր երկրից ոչ մի գիտական հոդված չի ստացել։ «168 Ժամին» տված բացառիկ հարցազրույցում հանդեսի ավագ խմբագիր Լեսլի Սեյջը` պատասխանելով հարցին, թե ո՞րն է դրա պատճառը, արդյոք լուրջ մասնագետներ չկա՞ն, թե՞ պարզապես համագործակցությունը չի ստացվում, ասել է. «Լուրջ գիտնականներ կան։ Կոնկրետ ձեր երկրի …

Այս փոքրամարմին, ժպտերես եւ հումորով լի անձնավորությունն իրականում շատ լուրջ դեմք է համաշխարհային գիտության մեջ. Լեսլի Սեյջ։ Սկսնակ եւ ոչ սկսնակ աստղագետներից ու ֆիզիկոսներից շատերն ամեն ինչ կտային, որպեսզի իրենց գիտական հոդվածն արժանանա Լեսլի Սեյջի հավանությանը։ Միայն դրանից հետո հոդվածը կարող է հայտնվել «Nature» հանդեսի էջերում։ Լեսլի Սեյջն այդ հանդեսի ավագ խմբագիրն է՝ ֆիզիկական գիտությունների …

Դեռեւս դեկտեմբերին Չինաստանում չբացահայտված թռչող օբյեկտների (ՉԹՕ) մասին պատմությունը մեծ աղմուկ էր առաջացրել աշխարհում: Հրապարակվել էր մի տեսանյութ, որը Շանհայում 1987թ. օգոստոսի 27-ին նկարահանել էր չինացի օդաչուներից մեկը: Վերջինս շուրջ 20 տարի տեսանյութը պահել էր արխիվում, ընդ որում՝ գաղտնի մակագրությամբ: Տեսանյութում պարզ երեւում է լուսարձակվող օբյեկտը, որը թռչում է բավական մեծ բարձրությամբ՝ դեղին երկճեղքված հետք …

ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիան (ԳԱԱ) դեռեւս Խորհրդային ժամանակաշրջանից ժառանգած ռեսուրսները, առայժմ, մեղմ ասած` «ատամներով» պահպանում է: ԳԱԱ Ֆիզիկայի եւ աստղաֆիզիկայի բաժանմունքում գործող Բյուրականի աստղաֆիզիկական աստղադիտարանը, Ռադիոֆիզիկայի եւ էլեկտրոնիկայի, Ֆիզիկայի կիրառական պրոբլեմների եւ Ֆիզիկայի հետազոտությունների ինստիտուտները Խորհրդային տարիներին մեր տարածաշրջանում համարվում էին գիտական պոտենցիալի իսկական «դարբնոց», իսկ գիտնականների հայտնագործությունները արձագանք էինք գտնում ոչ միայն Սովետական Միությունում, …

«Մարդը սկսել է իմաստավորված եւ կապակցված խոսել միայն 100 հազար տարի առաջ, եւ դա տեղի է ունեցել այժմյան Իսրայելի տարածքում»,- նման եզրահանգման է եկել բրիտանացի գիտնական, պալեոլիթի դարաշրջանի մասնագետ, պրոֆեսոր Պոլ Մելլարսը: Նա իր ելույթում բացատրել է, որ նման եզրակացության է հանգել հնագետների կողմից հայտնաբերված աշխատանքի գործիքները ուսումնասիրելու հիման վրա: «Ամեն ինչ վկայում է այն …

2009թ. ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի կողմից սահմանվեց ակադեմիկոս Վիկտոր Համբարձումյանի անվան միջազգային գիտական մրցանակը, որն աստղագիտության, աստղաֆիզիկայի եւ հարակից գիտությունների բնագավառում կարեւորագույն մրցանակներից մեկն է: Այն շնորհվում է աշխարհի ցանկացած երկրի գիտնականներին՝ աստղաֆիզիկայի, ինչպես նաեւ՝ Վ. Համբարձումյանի գիտական գործունեության հետ կապված` դրան հարակից ֆիզիկայի եւ մաթեմատիկայի բնագավառներում բացառիկ գիտական աշխատանքների համար: Մրցանակը կազմում է 500.000 …

Ավելի քան 7500 տարվա պատմություն ունեցող Քարահունջը հետաքրքրել է անգլիացի ուսանողներին, ովքեր վերջերս Հայաստան էին եկել հին աստղադիտարանի գիտական ուսումնասիրության համար: Խմբի ղեկավարը հայազգի Միհրան Վարդանյանն է, ով 2006թ.-ից սովորում է «Օքսֆորդի» համալսարանում: – Ինչո՞ւ գնացիք Օքսֆորդ, Հայաստանում գիտության զարգացման ապագա չէի՞ք տեսնում: – Նախ նշեմ, որ աստղաֆիզիկայի բնագավառի լավագույն գիտնականներն աշխատում են Օքսֆորդում: Եվ, …

«Վերջին 50 տարվա ընթացքում միջին վիճակագրական կնոջ կուրծքը մեծացել է 3 անգամ»,- նման հայտարարություն է արել եվրոպական եւ ամերիկյան գիտնականների միջազգային խումբը: Նրանց կարծիքով, դեռեւս պարզ չէ, թե որն է կնոջ բարեմասնությունների նման արագ աճի պատճառը, բայց որոշ ենթադրություններ ամեն դեպքում կարելի է անել. ընդհանուր հորմոնալ ֆոնի փոփոխություն, էկոլոգիական վիճակ: Ի դեպ, գիտնականները նշել են, …

Աստղաֆիզիկայի եւ հարակից գիտությունների բնագավառում Վիկտոր Համբարձումյանի անվան միջազգային գիտական մրցանակի հաղթողներն են Միշել Մայորը, Գարիկ Իսրաելյանը եւ Նունո Սանթոսը: 2009թ. ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի կողմից սահմանվեց ակադեմիկոս Վիկտոր Համբարձումյանի անվան միջազգային գիտական մրցանակը, որն աստղագիտության, աստղաֆիզիկայի եւ հարակից գիտությունների բնագավառում կարեւորագույն մրցանակներից մեկն է: Մրցանակը շնորհվում է աշխարհի ցանկացած երկրի գիտնականներին աստղաֆիզիկայի, ինչպես նաեւ՝ …

«Գիտության զարգացման խնդիրները, քիչ թե շատ ժողովրդավարական երկրում, գտնվում են պետության առաջնահերթությունների շարքում եւ նրա կողմից ֆինանսավորվում են ոչ պակաս` ՀՆԱ-ի 3 տոկոսի չափով: Երկրներ կան, ուր գիտության բյուջեն հասնում է երկրի ՀՆԱ-ի 8 տոկոսը, օրինակ` Իսրայելը: Հայաստանում գիտության ֆինանսավորման չափը կազմում է ՀՆԱ-ի 0.25 տոկոսը, որն ընդունված չափանիշից փոքր է ավելի քան 10 անգամ: …

Ամերիկացի մաթեմատիկոս եւ գիտության տեսաբան Ջեյ Քենեդին ամերիկյան գիտական Apeiron ամսագրում հայտարարել է, որ կոտրել է Հին Հունաստանի փիլիսոփա Պլատոնի աշխատություններում թաքնված գաղտնի ծածկագիրը: Ըստ Քենեդու` Պլատոնը կիսել է Պյութագորասի պատկերացումները «սֆերաների երաժշտության» մասին (արարման անլսելի երաժշտական հարմոնիայի) եւ իր աշխատությունները կառուցել է ըստ երաժշտական հարմոնիայի օրենքների։ Հետազոտողը, մասնավորապես, եկել է եզրահանգման, որ պլատոնյան ամենահայտնի …

ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Կենսաքիմիայի ինստիտուտում ակադեմիկոս Արմեն Գալոյանի ղեկավարած գիտական խմբի կողմից ուղեղի հիպոթալամուսից առանձնացվել է պեպտիդ PRP-1-ը: Դրա յուրահատուկ պաշտպանիչ հատկությունները հետաքրքրել են Պաստերի ինստիտուտի (Ֆրանսիա) հետազոտողներին: PRP-1-ը պատկանում է ոսկրածուծի ցողունային բջիջների խթանիչ պեպտիդների խմբին: Պաստերի ինստիտուտում Անդրանիկ Դուրգարյանի (ՀՀ ԳԱԱ Կենսաքիմիայի ինստիտուտ) մասնակցությամբ վերարտադրվել են Երեւանում անցկացված հետազոտությունների արդյունքները: Ամենավտանգավոր վարակներից …

Արենիի քարայրում հայտնաբերած կոշիկը լավ էր պահպանվել քարայրի միկրոկլիմայի ու սնկային մնացորդների բացակայության շնորհիվ, իսկ այժմ չգիտեն, ինչպես պահել կոշիկը, քանի որ այն արդեն սկսել է չորանալ: Այս մասին երեկ ասել է ԳԱԱ Հնագիտության եւ ազգագրության ինստիտուտի տնօրեն Պավել Ավետիսյանը: «Կան հուշարձաններ, որտեղ գտել են նույն տարիքի ոտնամաններ: Սա առաջին դեպքն է, երբ հենց ոտնամանն …

Երիտասարդ գիտնականների 12-րդ գիտաժողով 25-29 հոկտեմբեր, 2010, Երեւան Գիտաժողովը նվիրված է Հայաստանի եւ հարակից երկրների հնագիտությանը, ազգաբանությանը (սոցիալ` մշակութային մարդաբանություն) եւ բանագիտությանը: Ընդունվելու են նաեւ վերոնշյալ գիտաճյուղերին առնչվող հասարակագիտական (սոցիոլոգիա, կրոնագիտություն, արվեստաբանություն, պատմություն, լեզվաբանություն, հոգեբանություն, մշակութաբանություն, ճարտարապետություն եւ այլն) եւ բնագիտական (հնա եւ էթնո-կենսաբանություն, միջավայրային եւ լանդշաֆտային հնագիտություն, հնա-տնտեսագիտություն, հնա-երկրաբանություն, հնա-աշխարհագրություն, համակարգչային տեխնոլոգիաների կիրառություն եւ …

Յուրի Սարգսյանը հեղինակ է ավելի քան 150 գիտական աշխատությունների, այդ թվում` միջազգային ճանաչում ստացած մենագրությունների, գյուտերի եւ պատենտների: Նրա աշխատությունները մեծամասամբ նվիրված են մեխանիզմների սինթեզի տեսությանն ու ավտոմատացված նախագծմանը, ռոբոտատեխնիկական համակարգերի մեխանիկային, տարածական մեխանիզմների տեսությանը, եւ այլն: Նա հիմնել է մեխանիզմների սինթեզի տեսության սկզբունքորեն նոր ուղղություն` ապրոքսիմացիոն կինեմատիկական երկրաչափությունը, որը միջազգային լայն ճանաչում է ստացել: …