Մշակույթ

Դոստոևսկու ստեղծագործությունների ժանրային սյուժետա-կոմպոզիցիոն առանձնահատկությունները Երկու ժանրերն էլ` թե դիատրիբան, եւ թե սոլիլոկվիումը, զարգանում էին մենիպեայի շրջանակում, միահյուսվում էին դրան եւ ներթափանցում էին դրա մեջ (հատկապես հռոմեական եւ վաղ քրիստոնեական հողի վրա): Սիմպոսիոնը` խրախճանային երկխոսությունն է, որ գոյություն ուներ արդեն «սոկրատյան երկխոսության» դարաշրջանում (դրա նմուշները` Պլատոնի եւ Քսենոփոնի մոտ), բայց լայն եւ բավական բազմատեսակ զարգացում …

Մեր քաղաքի տարածքն ու վիզուալ ինֆորմացիան մի մեծ` ծավալային, տարածական հականկար է, որի տեղն ու դիրքը ժամանակ առ ժամանակ թեեւ փոխում է «էս պատից էն պատ», այդուհանդերձ, մեր քաղաքն իբրեւ նկար «քամում է» իրեն նայող մարդու վերջին էներգիան: Վերջին երեք օրվա «քաղաք-հականկարում» մարդը մոլորվել, հիասթափվել, խաբվել ու նկարի եզրույթից ճեղք փնտրելով` ուզում է փախչել: Մարդն, …

«Արտ լաբորատորիա» մշակութային հասարակական կազմակերպությունը (հ/կ) «Թումանյանական ընթերցումներ» խորագիրը կրող ցուցահանդեսով կրկին արվեստի տիրույթում «բախեց» իրականության դուռը: Հովհ. Թումանյանի թանգարանում իրականացվող այս ցուցահանդեսը բավականին բազմաշերտ, կոնցեպտուալ իմաստով թեեւ ռեալիստական, աբսուրդային (որը մեր հասարակական կյանքում առկա է) ենթատեքստերով է, այդուհանդերձ, մտքերը շատ համարձակ ու իրականությունն արտացոլող են: Այս օրերին Թումանյանի թանգարանում հայտնվել են մեր քաղաքային եւ …

Պարզ թվացող շարժանկարը ինչպես կարող է գիգանտական ազդեցություն, հոգեբանական հետք թողնել մեր ենթագիտակցության վրա, այնպես էլ` անտարբեր անցնել մեր տեսադաշտով: Հայաստանյան հասարակական կյանքն` իր բոլոր տագնապներով, պրոդուկտիվ է, մասնավորապես` կինոարվեստի համար: Մտքերը, կերպարները, գործողությունները, քաղաքային, գյուղական տարածքներում «սեղմված» մարդկային ճակատագրերը, ողբերգություններն ու աբսուրդ իրավիճակները շարան-շարան անցնում են մեր աչքի առաջ` տարածական խտության մեջ վերածվելով յուրատեսակ …

Գլուխ չորրորդ Դոստոևսկու ստեղծագործությունների ժանրային սյուժետա-կոմպոզիցիոն առանձնահատկությունները 3. «Սոկրատյան երկխոսության» հերոսները գաղափարախոսներն են: Գաղափարախոս է ամենից առաջ ինքը` Սոկրատեսը, գաղափարախոսներ են եւ նրա բոլոր զրուցակիցները` նրա աշակերտները, սոֆիստները, հասարակ մարդիկ, որոնց նա ներքաշում է երկխոսության մեջ եւ ակամա գաղափարախոսներ է դարձնում: Եվ հենց իրադարձությունը, որ կատարվում է «սոկրատյան երկխոսության» մեջ (կամ, ավելի ճիշտ, վերարտադրվում է …

Կոմիտասն այսօր աշխարհի, մասնավորապես` հայերի համար, թեեւ, համարվում է բացահայտված, այդուհանդերձ, շարունակում է մնալ գաղտնիք: Հայկական խազերի վերծանումը, ձայնեղանակների տեսություններն ու երաժշտական խոշոր` մոնումենտալ ձեւերի մասին կոմիտասյան մեղեդային մեկնաբանություններն իսկական հանրագիտարան են, որոնք մշտական ուսումնասիրության կարիք ունեն: Կոմիտասի բացահայտած ժողովրդական երգերի բովանդակությունը, որը նրա աշխարհայացքի արտացոլանքն էր, այսօր էլ ունի իր գաղափարախոսությունը, որը երբեք ժամանակավրեպ …

«Փողոցներից երկուսը, իրար բերան թքելուց, վթարի էին ենթարկվել: Օպերայի շենքն էլ դրանց հատույթում հայտնվելով` իր խղճուկ տեղն էր փորձում ճշտել: Նախանցյալ տարի օրական վեցից ութ ժամ ինտերնետում էի թափառում: Ձմեռ էր: Մի առիթով ասել եմ, որ ձմռանն իմ տունը անորոշ տեղում, երեւի` ինտերնետում է: Քաղաքիս անսպասելի փախուստները ստիպում էին չճանաչված դեմքեր փնտրել, թեեւ այդ դեմքերը …

Գլուխ չորրորդ Դոստոևսկու ստեղծագործությունների ժանրային սյուժետա-կոմպոզիցիոն առանձնահատկությունները Դոստոեւսկու պոետիկայի այն յուրահատկությունները, որոնք մենք ջանում էինք բացահայտել նախորդ գլուխներում, ենթադրում են, իհարկե, եւ նրա ստեղծագործության մեջ ժանրային եւ սյուժետա-կոմպոզիցիոն պահերի միանգամայն նոր մեկնաբանություն: Ոչ հերոսը, ոչ գաղափարը, ոչ էլ ամբողջի կառուցման բազմաձայնային սկզբունքը չի տեղավորվում կենսագրական, սոցիալ-հոգեբանական, կենցաղային եւ ընտանեկան վեպի ժանրային եւ սյուժետա-կոմպոզիցիոն ձեւերի մեջ, …

Թեեւ ժամանակակից փիլիսոփայական միտքը մշտապես կյանքը համեմատում է թատրոնի հետ, այդուհանդերձ, այսօր կյանքն ու թատրոնը բառի բուն իմաստով մխրճվել են իրար մեջ: Սովետական տարիներին թատրոնը` կյանքին, իսկ դերասանին` մարդուն մոտեցնելու խնդիր էր դրված: Այսօր, սակայն, կյանքն է համարվում թատրոն, որտեղ խաղում են բոլորը ու խաղում են ճիշտ նույն պաթոսով, որն առկա է թատրոնում: Կյանքն իր …

Աբստրակցիոնիստ Գարիկ Կարապետյանը Ֆրանսիայում, արդեն յոթ տարի է, մշտական ցուցահանդեսներ է ունենում: Անցյալ տարվա մեծ անհատական ցուցահանդեսից հետո Մարսելի «Anna-Tschopp» գալերեայի տնօրեն Իվ Գնաեգին այս տարի նույնպես նրան հրավիրել էր մարտի 1-ից մինչեւ 10-ը ներկայացնելու իր վերջին գործերը: Գ. Կարապետյանը հրավերք ուներ նաեւ Գերմանիայից` փետրվարի 17-ից մինչեւ մարտի 17-ը ցուցադրվելու Բեռլինի «InteriorDAsein» սրահում, որը տնօրինում …

«Կլասիկ Սամվել». տարիներ առաջ ավանգարդիստներն ահա այս անունն են կնքել 90-ականներին հայտնի կլասիկ բնանկարիչ, աբստրակտ ժանրի նկարիչ Սամվել Ստեփանյանին, ով հիմնականում նկարում էր դասական ոճի բնանկարներ: Ս.Ստեփանյանի մասին այսօր արդեն խոսում են նրա ստեղծագործությունները, ընկերներն ու հարազատները: Ս. Ստեփանյանի կինը` Հռիփսիմե Յախանեջյանը, ամուսնու մասին խոսելիս` ասում է. «Մենք սովորել ենք նույն դասարանում, բայց նրա նկարչական …

Հերոսը և հեղինակի դիրքորոշումը հերոսի նկատմամբ Դոստոևսկու ստեղծագործության մեջ Դոստոեւսկու մոտ հեղինակի խոսքը հակադրվում է հերոսի լիարժեք եւ անխառնուրդ մաքուր խոսքին: Այդ պատճառով էլ ծագում է հեղինակային խոսքի դիրքի խնդիրը, նրա ձեւա-գեղարվեստական դիրքորոշման խնդիրը հերոսի խոսքի նկատմամբ: Այդ խնդիրն ավելի խորն է թաղված, քան հարցը մակերեսա-կառուցվածքային հեղինակային խոսքի մասին եւ հենց դրա մակերեսա-կառուցվածքային վտարումը icherzdhlung-ի …

Կրիզիսը բազմիմաստ ու բազմաշերտ երեւույթ է, որի մեջ առկա է էմոցիաների եւ հոգեբանական վերլուծությունների հսկայական մի փունջ: Այն սովորաբար թաքնվում է մարդու ենթագիտակցական դաշտում, հետեւաբար` գիտակցական մակարդակում ճանաչվելուց հետո` մարդը սկսում է աշխատել կրիզիսի վրա: Անհատի կրիզիսը հաճախ դրսեւորվում է տագնապով, շփոթով, անկարողությամբ ու անտարբերությամբ, իսկ երկրում տիրող կրիզիսն անմիջապես անդրադառնում է անհատի վրա, ով …

Գեղագիտությունը, զգայական ընկալումը` որպես գիտության ինքնուրույն ճյուղ, առայսօր մեկնաբանվում է որպես գեղեցիկի փիլիսոփայություն: Չափազանց նյութականացված աշխարհը, մասնավորապես` եվրոպական երկրներն այսօր գիտակցում են, որ տուրք տալով ամեն օր ծնվող հեղհեղուկ արժեքներին` հասարակությունները կամ մարդը վերածվում են ամորֆ մարմնի: Եվրոպան այսօր մարդու զգայականությունը վերակենդանացնելու խնդիր ունի եւ դա անում է գեղեցիկի փիլիսոփայության կոնտեքստով: Զգացմունքային է դարձնում ֆիլմը, …

ՀՀ մշակույթի նախարարության աջակցությամբ որոշում եմ հերթական անգամ մեկնել ղրիմահայ համայնքի նախկինում խոշոր կենտրոն համարվող քաղաք Թեոդոսիա… Ծովափնյա այս քաղաքում է ապրել ու ստեղծագործել հայազգի ծովանկարիչ Հովհաննես Այվազովսկին, կամ, ինչպես ինքն է իր կտավների տակ հաճախ հայերեն ստորագրել, Հովհաննես Այվազյանը: Թեոդոսիայում հայկական խաչքարերը եւ եկեղեցիները շատ են, սակայն գրեթե բոլորն էլ վատ վիճակում են: Թեոդոսիայում …

Մեկ տարի առաջ տեղի ունեցավ Լիլիթ Մովսիսյանի դեբյուտային` «Մոխրաման» ֆիլմի պրեմիերան, իսկ այժմ երիտասարդ ռեժիսորը ներկայացնում է իր նոր` «ME Too» («Ես էլ») կարճամետրաժ ֆիլմը, որը նկարահանվել է «Tao» ֆիլմարտադրող հայկական նորաստեղծ ընկերության հետ: Ֆիլմը հոգեբուժարանում հայտնված երիտասարդի մասին է, որի դերակատարն Արսեն Գրիգորյանն է: Այս ֆիլմը Լիլիթի ու Արսենի երրորդ համատեղ աշխատանքն է` «Մոխրաման»-ից …

Ապրիլի 22-ին Անդրեա Բոչելին համերգ է ունենալու Երեւանի Ազատության հրապարակում: Այս մասին տեղեկանում ենք իտալացի աշխարհահռչակ տենորի պաշտոնական կայքից: 53-ամյա երգչի համերգային առաջիկա շրջագայությունների ցանկում առաջինը նշված է Հայաստանի անունը: Անվանի երաժշտին երեւանյան բեմում նվագակցելու է Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը, որը կղեկավարի դիրիժոր Մարչելո Ռոտան: Այս մասին էլ գրված է «Ֆեյսբուքի»` հատուկ երեւանյան համերգի համար …

Երգիչ, երգահան, մուլտիգործիքավորող, պոետ, քաղաքական ակտիվիստ եւ «System of a Down» խմբի վոկալիստ Սերժ Թանգյանն այժմ Լոս Անջելեսի իր «Serjical Strike» ստուդիայում ավարտին է հասցնում երրորդ սոլո ձայնասկավառակի աշխատանքները: «Harakiri» կոչվող ալբոմը կհաջորդի 2010թ. լույս տեսած «Imperfect Harmonies» CD-ին, որը մեծ հաջողություն ունեցավ ամբողջ աշխարհում` թողարկումից երեք շաբաթ անց արդեն հայտնվելով «Billboard» հիթ-շքերթի հարդ ռոք …

ՀՀ վաստակավոր արտիստուհի Ժենյա Ներսիսյանը մարտի 31-ին Գեղագիտության ազգային կենտրոնի «Փոքր թատրոն»-ում հանդես է եկել մոնոներկայացմամբ: Բեմադրությունը, երաժշտական ու նկարչական ձեւավորումը կատարել է թատրոնի ռեժիսոր Վահան Բադալյանը: «Հաճելի է, երբ հասկացող հանդիսատես է գալիս դիտելու քո խաղը, հատկապես հաճելի է երիտասարդներին տեսնել»,- ասել է Ժենյա Ներսիսյանը։ Էրիկ Էմանուել Շմիթի «Օսկարը եւ վարդագույն հագուստով տիկինը» կարդալուց …

Գլուխ երկրորդ Հերոսը եւ հեղինակի դիրքորոշումը հերոսի նկատմամբ Դոստոևսկու ստեղծագործության մեջ Մենք առաջադրեցինք թեզիս եւ տվեցինք փոքր-ինչ մենախոսական, մեր թեզիսի լույսի ներքո, Դոստոեւսկու ստեղծագործության հիմնական առանձնահատկության բնորոշման առավելագույնս էական փորձերի ամփոփումը: Այս քննադատական վերլուծության ընթացքում մենք պարզաբանեցինք մեր տեսակետը: Այժմ մենք պետք է անցնենք դրա առավել մանրակրկիտ եւ ապացուցողական զարգացմանը Դոստոեւսկու ստեղծագործությունների նյութի վրա: Մենք …