Մշակույթ

Հսկայածավալ աղմուկ բարձրացրած Քրիստինա Օրբակայտեի ու չեչեն գործարար Ռուսլան Բայսարովի երեխայի «կիսումը» արդեն նոր ռուս-կովկասյան պատերազմի դրդապատճառի է նմանվում: Այդ ընտանեկան նեղ պատմությունն այնքան մեծ հասարակական հնչողություն է ստացել, որ ամիսներ շարունակ «խլացրել» է մնացած իրադարձությունները: Վերջերս Գրոզնիի դատարանը որոշում էր կայացրել, որ այսուհետ ռուս բեմի պրիմադոննա Ալլա Պուգաչովայի թոռը պետք է ապրի իր հոր …

Հոկտեմբերի 7-ին Վլադիմիր Պուտինի ծննդյան օրն էր, որը Ռուսաստանի վարչապետը որոշել էր նշել խորհրդանշական ֆորմատ ունեցող հանդիպումով: Նա իր մոտ էր հրավիրել ռուս գրողների: Գրողներից շատերը տարակուսեցին` փորձելով հասկանալ` իրենցից շնորհավորանքնե՞ր են սպասում, թե՞ այնուամենայնիվ` լուրջ զրույց: Վլադիմիր Ռասպուտինն, օրինակ, hարցրեց. «Զարմանալի է, թե ինչո՞ւ եք մեզ Ձեր ծննդյան օրը հրավիրել»: «Դա պատահական է ստացվել»,- …

2002թ. մայիսին ՀՀ Կառավարության եւ «Գաֆեսջյան ընտանիք» հիմնադրամի միջեւ պայմանագիր կնքվեց, ըստ որի` Կասկադում մեծ բարերար Ջերարդ Գաֆեսջյանի (Gerard Cafesjian) հովանավորությամբ պետք է կառուցվեր «Գաֆեսջյան թանգարանը»: Կառուցման ավարտման ժամկետը 2007թ. էր: Ըստ պայմանագրի` այդ 5 տարիների ընթացքում հիմնադրամն ամբողջությամբ ազատվում էր պետտուրքերից: Կառավարությունը թանգարանին էր հատկացրել նաեւ Կասկադին հարող 11 հա հողատարածքը: Կասկադի պուրակը, սակայն, …

Նկարիչ Գրիգոր Խաչատրյանը Հայաստանում հիմնել է «Պատահականությունների պլանավորման ազգային կենտրոն», որտեղ տարբեր գրասենյակներ են գործելու եւ փորձ է արվելու հասկանալ ու ուսումնասիրել քաղաքական պրոցեսներն ու բնակլիմայական փոփոխությունները, որպեսզի հետագայում հնարավոր լինի դրանք պլանավորել: Սյուրռեալիզմը առաջ էր քաշել «օբյեկտիվ պատահար» տերմինը, որն էլ ըստ Գ.Խաչատրյանի` հարկավոր է որ միայն ընդունել, այլեւ ավելի հեռու գնալով` պլանավորել: Նա …

«Ֆիլիպ Ժանտի» ֆրանսիական թատերախումբը Երեւանյան «Հայֆեստ» թատերական փառատոնի ամենասպասված հյուրն էր: Թատրոնը ներկայացրեց իր կամերային սինթետիկ ներկայացումը, որը կոչվում էր «Զիգմունդ Ֆոլի» (թարգմանաբար` Զիգմունդի հնարքները կամ խելահեղությունը): Հասկանալի է, որ ամենահայտնի Զիգմունդը դա Ֆրեյդն է, իսկ նրա բացահայտված հոգեբանական հնարքներն այնքան անսպառ են, որ հանգիստ կարող են թատրոն դառնալ: Ֆրանսիացիները հայ հանդիսատեսին առաջարկեցին արկածներով ու …

Նմանատիպ մտայնությունը` ճշմարտապես կրոնական է: Պատերազմը, ինչպես եւ տոնը, իրենից ներկայացնում է սրբազանի ժամանակը, աստվածային էպիֆանիայի շրջանը: Այն մարդուն մտցնում է արբեցուցիչ մի աշխարհ, ստիպելով նրան սարսռալ մահվան մոտալուտությունից եւ բարձրագույն իմաստ հաղորդելով նրա ցանկացած արարքին: Ասես հինավուրց շնորհառության ծեսերում դժոխք իջնելիս, նա հոգեկան կորով է ձեռք բերում, որը վեր է ամենայն երկրային փորձություններից: Նա …

«Խնդրում եմ, որ հանդիսատեսը ճիշտ ժամանակին ներկայանա համերգին, չուշանա,- երեկ շնորհակալություն հայտնելով լրատվամիջոցներին` ասաց Արամեի պրոդյուսեր, Հանրային ռադիոյի տնօրեն Արմեն Ամիրյանը,- Արամեն ներկայանալու է իր առաջին մենահամերգով, որը ոչ միայն նրա արված գործերի ստուգատեսն է, այլեւ սրանով Արամե երգչի գործունեության նոր ժամանակաշրջանն է սկսվում»: Համերգին ավելի քան 100 երգիչ-կատարողներ են լինելու, հնչելու են Արամեի մինչ …

– Ո՞րն էր Սովետի այն զսպաշապիկը, որի բացակայությունից անկախ Հայաստանի մարդը մոլորվեց ազատության մեջ։ – Ջուրը եւ հայելին մեր առաջին փիլիսոփայությունն են։ Մարդուն չի տրված` իր աչքերով իր դեմքին նայել։ Պետք է մարդկության փորձի վրա հենվելով` հայելու միջի արտացոլանքին հավատա, որ երեւացող կերպարը եւ ինքը նույնն ենգ Ազատությունը երբեմն շատ հեռու` յոթ ծովից, յոթ սարից …

«Հայֆեստ» հայաստանյան թատերական փառատոնը երկու տարի առաջ շատ հաջող եւ հեռանկարային միջազգային համագործակցության սկիզբ դրեց։ Երեւանի Գեղագիտական կենտրոնում գործող «Փոքր թատրոնը» եւ Ֆլորենցիայի «Վերսիլադանցա» պարային թատրոնը անդրադարձան Գրիգոր Նարեկացու «Մատյան ողբերգության» պոեմին ու ստեղծեցին պլաստիկ-վիզուալ մի բեմադրություն, որն իր տեսակի մեջ եզակի գործ էր Հայաստանի համար։ Այն մի քանի տարվա ընթացքում դանդաղորեն սողոսկեց հանդիսատեսի մեջ՝ …

1988-ի աղետալի երկրաշարժից հետո միջազգային երաժշտական մեծություններից շատերն օգնության ձեռք մեկնեցին Հայաստանին: Տարբեր բարեգործական ծրագրերի արդյունքում ոչ միայն գումար հավաքվեց երկրաշարժից տուժած մարդկանց սատարելու համար, այլեւ` շատ գեղեցիկ ու երկար կյանք ունեցող երաժշտական կոմպոզիցիաներ ստեղծվեցին, իսկ հանրաճանաչ կոմպոզիցիաներից շատերը նորովի մեկնաբանվեցին: 1989 թվականին «Queen», «Pink Floyd», «The Who», «Deep Purple», «Black Sabbath», «Iron Maiden», «Rainbow» …

«Ռոլան Բիկով» հիմնադրամի հայաստանյան մասնաճյուղն այս տարի հոկտեմբերի 15-19-ը Հայաստանում եւ Արցախում կանցկացնի արդեն ավանդական դարձած մանկապատանեկան ֆիլմերի փառատոնը, որի ընթացքում 27 երկրներում ստեղծած 65 ֆիլմեր կցուցադրվեն: Ուշագրավ է, որ մրցութային ծրագրերում ներկայացված ֆիլմերը «դատելու» է ոչ միայն մեծահասակներից, այլեւ երեխաներից բաղկացած ժյուրիի կազմը: Մանկական ժյուրին ինտերնացիոնալ կազմով է աշխատելու, հայ մանուկներից բացի, ժյուրիի կազմում …

7-րդ «Հայֆեստ» միջազգային թատերական փառատոնն այս տարի համեստ բացում ուներ, բացման արարողությունը զուրկ էր թատերականացված տարրերից ու պաշտոնյաների ճառերից: Փառատոնը բացվեց բացօթյա արարողությամբ եւ բուլղարական «Կրեդո» թատրոնի «Շինել» ներկայացմամբ: Մասնավոր այդ թատերախմբի առանձնահատկությունը նրանում է, որ դերասանները խաղում են ներկայացումը այն երկրի լեզվով, որտեղ ելույթ են ունենում: Թատրոնի պաշարում 9 լեզուներ կան: Երեւանում նրանք խաղացին …

Երեկ Եղիշե Չարենցի տուն-թանգարանում ներկայացվեցին հրապարակախոս, գրող Ռուբեն Անգալադյանի անձնական հավաքածուից Սանկտ Պետերբուրգի հեղինակային-գեղարվեստական ճենապակու տասնյակ նմուշներ։ Ցուցահանդեսը ներկայացնում էր կենցաղային արվեստը, տվյալ դեպքում՝ Ռուսական Կայսրության իշխանական ընտանիքների կենցաղային մշակույթը։ Փոքրիկ եւ նրբաճաշակ ցուցադրությունն ուղեկցվում էր ռուսական ռոմանսների հրաշալի կատարումներով: Ցուցահանդեսը դիտելու էին եկել նաեւ ՀՀ առաջին տիկին Ռիտա Սարգսյանը, ՀՀ Մշակույթի նախարար Հասմիկ Պողոսյանը: …

Հոկտեմբերի 3-6-ը առաջին անգամ Հայաստանում անցկացվելու է անիմացիոն արվեստին նվիրված «Ռեանիմանիա» փառատոնը, որի շրջանակներում ոչ միայն մրցութային կինոֆիլմերի ցուցադրումներն են լինելու, այլեւ կազմակերպվելու են սեմինարներ, վարպետության դասեր, ցուցահանդեսներ եւ «work shop» ձեւաչափի աշխատանքներ։ Անիմացիան կինոյի այն տեսակն է, որը մեծ թափ է հավաքում աշխարհում ու հանդիսատեսին կարծես վերադարձնում է կինոյի ակունքներին՝ հուշելով, որ ամեն բան …

Ֆրանսիացի գրող, էսսեիստ, գիտնական Ռոժե Կայուան 30-ական թվականների սկզբին սյուրռեալիստների խմբի անդամներից մեկն էր, իսկ այնուհետեւ՝ Ժորժ Բատայի եւ Միշել Լեյրիսի ընկերն ու համախոհը, ինչպես նաեւ՝ «Դիոգենես» հայտնի ամսագրի խմբագիրն ու հեղինակներից մեկը: Ռոժե Կայուան գրել է մի շարք գրքեր մշակութային մարդաբանության վերաբերյալ, դրանցում հետազոտելով երեւակայության ակունքներն ու կառուցվածքները, զանգվածային պատկերացումները եւ ծիսական պրակտիկաները, հանգեցնելով …

Դերասան Վարդան Պետրոսյանը պատրաստվում է շուտով հանդիսատեսի դատին հանձնել իր նոր մենաներկայացումը, որն ի տարբերություն իր նախորդ աշխատանքների՝ լինելու է ավելի կամերային ու հուզական, քանի որ հիմնված է լինելու նրա անձնական կյանքի ու ապրումների վրա։ Ընդ որում՝ Ֆրանսիայում ապրող Վ.Պետրոսյանն իր անձնական կյանքի դրվագները փուլ առ փուլ է բացահայտելու հայ հանդիսատեսի առջեւ եւ օգտագործելու է …

Կոլումբիացի գրող Գաբրիել Գարսիա Մարկեսի «Հարյուր տարվա մենություն» վեպը ճանաչվել է վերջին 25 տարվա ընթացքում ամենամեծ ազդեցությունն ունեցած գիրքը: Նման եզրակացության են հանգել «Վասաֆիրի» (Wasafiri) միջազգային գրական ամսագրի անցկացրած հետազոտության արդյունքում: 1967թ. հրատարակված «Հարյուր տարվա մենությունը» համարվում է լատինաամերիկյան «մոգական ռեալիզմի» առավել հռչակ ձեռք բերած ստեղծագործություններից մեկը: Ի դեպ, «Վասաֆիրի» հանդեսի անցկացրած հետազոտության համաձայն` ազդեցիկ …

Այս տարի ծովափնյա Անապա քաղաքում անցկացվող ԱՊՀ եւ Բալթյան երկրների «Կինոշոկ» կինոփառատոնում հայ կինովավերագրող, «Ոսկե ծիրան» կինոփառատոնի նախագահ Հարություն Խաչատրյանը «լավագույն ռեժիսոր» է ճանաչվել` իր վերջին՝ «Սահման» վավերագրական ֆիլմի համար: «Սահմանը» պատմություն է գոմեշի ու բարձրադիր գոտիներում գտնվող գյուղի բնակիչների մասին: Ֆիլմում գյուղացիների դժվարին ու միապաղաղ կենցաղը ներկայացված է ամենայն մանրամասնությամբ ու սիրով: Գոմեշներին տանում …

Կինոռեժիսորներ եւ սցենարիստներ Նարինե Մկրտչյանն ու Արսեն Ազատյանը վերջերս հայ հանդիսատեսին ներկայացրեցին իրենց նոր՝ «Անառակ որդու վերադարձը» ֆիլմը, որն արդեն մի քանի խոշոր կինոփառատոների է ներկայացվել եւ ցուցադրվել է Ռուսաստանի կինոթատրոններում: Հիմք վերցնելով Աստվածաշնչյան հայտնի առակը, հեղինակները ջանացել են հենց առակի իլյուստրացիա ստեղծել` մերօրյա Հայաստան տեղափոխելով անառակ որդուն, նրա հորը, եղբայրներին եւ նրանց կոնֆլիկտը: 15 …

Բելգիացի հանրահայտ նկարիչ-սյուրռեալիստ Ռենե Մագրիտի բրյուսելյան տուն-թանգարանից նախօրեին գողացել են «Օլիմպիա» կտավը: Պաբլո Պիկասոյի եւ Սալվադոր Դալիի շարքին դասվող Մագրիտի հայտնի կտավը, որի վրա պատկերված է նկարչի մերկ կինը, գնահատվում է 750 հազարից մինչեւ 3 միլիոն եվրո: Նշենք, որ «Օլիմպիան» գողացել են թանգարանի բացվելուց անմիջապես հետո, առավոտյան: Երկու տղամարդկանց, որոնցից մեկն ունեցել է ասիացու արտաքին, …