հասարակություն

Փայտացած մարմինը հենակների օգնությամբ մի կերպ քարշ տալով՝ մի ծերունի եկել է խմբագրություն ու խմելու ջուր է խնդրում: Ասում է, որ չգիտի՝ ուր է եկել, բայց գնում է բոլոր հնարավոր ու անհնարին տեղերը, որպեսզի ինչ-որ մեկը ձեռք մեկնի իրեն: Նրա մի ոտքը պրոթեզավորված է, իսկ ձեռքի մատներն` անշարժ: Հրավիրեցինք ներս` լսելու, թե ինչո՞ւ է անիծում …

Վերջին օրերին եղանակի տաքացմանը զուգահեռ՝ մարդկանց շրջանում որոշակի անհանգստություն է նկատվում: Մասնավորապես, շատերը կարծում են, որ ինչպես եվրոպական շատ երկրներում, Հայաստանում եւս հնարավոր է ջերմաստիճանի այնպիսի բարձրացում, որն անցանկալի հետեւանքներ կունենա: Եվ, չնայած Հայաստանում արդեն եղանակային կատակլիզմներ արձանագրվել են, սակայն մասնագետները վստահեցնում են, որ անհանգստանալու կարիք չկա: Իսկ եղանակի` նորմայից շեղումներ տեղի են ունեցել անցած …

Համաձայնեք, հոդվածի վերնագիրն ու ենթավերնագիրն անհեթեթություն են, բայց դա ոչ թե մեր մտահղացումն է, այլ փաստաթղթային մոտավոր ձեւակերպումը: Տարեսկզբին հանրապետությունում ներդրված սոցիալական աջակցության նորամուծություններից մեկը, որն անընդմեջ հայտարարվում էր, անապահովության համակարգում ընդգրկված ընտանիքներում ծնված 3-րդ եւ ավելի երեխաներին ցուցաբերվող 200.000-ական միանվագ դրամական օգնության լուրն էր, որը 2007թ. հունվարի 1-ից գործում է ընտանեկան նպաստի համակարգում: Մինչ …

Գաղտնիք չէ, որ հոգեւորսությամբ զբաղվող կրոնական կազմակերպությունների ծուղակն ընկնում են հիմնականում սոցիալապես անապահով մարդիկ: Աղանդավորները տիրապետում են հոգեբանական մեծ ազդեցություն գործող մեխանիզմների, որոնց կիրառմամբ իրենց թակարդն են գցում մասնավորապես սոցիալական անպաշտպանվածությունից ընկճված եւ հուսահատված մարդկանց: Հայաստանում, ինչպես հայտնի է, սոցիալապես անապահով խավը կազմում է մեր ազգաբնակչության մոտ 40%-ը, հետեւաբար՝ նրանց մեծ մասն այս կամ այն …

Արդեն 10 տարի է` մեր արտաքին գերատեսչության պատասխանատուները առիթը բաց չեն թողնում նշելու, որ Հայաստանը վարում է կոմպլեմենտար քաղաքականություն: Դեռ պարզ չէ, թե ինչի՞ է հանգեցրել մեզ այդ քաղաքականությունը, սակայն մի բան հստակ է. հայ հասարակությունը կիսվել է (ընդ որում` անհավասարաչափ) տարբեր աշխարհաքաղաքական ուղղությունների միջեւ, ինչը պարզ երեւում է նորընտիր խորհրդարանում բաշխված ուժերից (թեպետ ԱԺ-ում …

Մասնակցո՞ւմ են արդյոք տաքսու վարորդները երեւանյան մշակութային կյանքին: Ինչպես նախորդ թեմաների, այնպես էլ այս հարցի ժամանակ նրանցից շատերը սկսեցին դժգոհել մեր երկրում տիրող բարոյահոգեբանական մթնոլորտից: «Կինոթատրոնները դարձրին արածատեղի» Վարորդ Գագիկն ասում է. «Էլ մշակույթ ա՞ մնացել, որ մարդ մասնակցի մշակութային կյանքին: «Երեւան» կինոթատրոնը դարձրին եսիմինչ, «Հայրենիք» կինոթատրոնը դարձրին ռեստորան, էն «Հրազդան» կինոթատրոնը դարձրին «գինետուն», կինո …

Ի տարբերություն ժամանակակից քաղաքական բառապաշարից գրեթե դուրս մղված «ապստամբություն», «խռովություն», «հեղաշրջում» բառերի, «հեղափոխությունը» շարունակում է գործածվել, բայց` իմաստափոխված կամ շատ ավելի լայն, հաճախ` քաղաքական բովանդակությունից բոլորովին զուրկ իմաստով։ Ուրեմն` տարբեր են նաեւ հեղափոխություն անելու ձեւերը։ Այսօր հայաստանյան իրականության մեջ առաջ են եկել քաղաքական պայքարի կամ ընդդիմության, քաղաքական պրակտիկաների նոր ձեւեր կամ առնվազն նոր անուններ` «Այլընտրանք», …

«Իմ ամենամեծ երազանքներից է գտնել իմ ծնողներին եւ ապրել մի ընտանիքում»,- ասում է 21-ամյա Կարինեն: Նա մի փոքր շփոթված է ու իրականում չգիտի` ինչպես գտնի իր ծնողներին, քանի որ 11 տարի ապրել է «Զատիկ» մանկատանը եւ ծնողներից շատ քիչ տեղեկություններ ունի: Ասում է, որ վերջերս է սկսել մտածել այդ մասին: Այդ մտքից նորից շփոթվում է, …

«Ազգային փոքրամասնություններ» շարքում մենք անդրադարձանք բոլոր այն ազգային փոքրամասնություններին, որոնք Հայաստանի Հանրապետությունում ներկայացված են կայացած էթնոմշակութային համայնքներով: Սակայն վերջին 10 տարիների ընթացքում մեզ մոտ հաստատվել են նաեւ այլ օտարազգիներ, որոնց թիվը հասնում է առավելագույնը մի քանի հարյուրի: Նախ անդրադառնանք ներկայումս կոնֆլիկտային հարաբերությունների մեջ գտնվող մեր հարեւաններին` ադրբեջանցիներին: Չնայած վերջին պաշտոնական մարդահամարի տվյալներով Հայաստանում գրանցվել է …

Սոնյա տատն իր ընկերուհիների հետ անտարբեր նստել է արեւի տակ ու ուշադրությունն ուղղել դեպի անորոշություն: Շուրջ 15 րոպե լուռ կանգնել եմ նրանց կողքին` հասկանալու համար, թե ինչքան կարող են նայել ու չտեսնել, որ ինչ-որ մեկը սպասում է, թե երբ պետք է մտովի վերադառնան իրականություն: «Վա՞յ,- սթափվելով ասում է Սոնյա տատն ու անսպասելի սկսում ծիծաղել: -Ո՞վ …

Որքան էլ ազգային հարստությունների հորիզոնականում առաջին հերթին մատնանշվում է հայ ժողովրդի մտավոր ունակությունը, կամ, ինչպես մենք ենք սիրում ասել` մտավոր պոտենցիալը, նույնքան էլ զարմանալի է, որ այսօր մեր մտավոր սեփականության գործունեության բնագավառում նկատելի է պասիվություն: «Իհարկե, ներկայումս որոշակի հանգամանքներ փոխվել են, բայց, այնուամենայնիվ, կա պասիվություն: Տարեկան ստացվում է 200-250 գյուտի հայտ, որտեղ գերակշռում են քիմիային, …

Արայիկը թեեւ 6 տարեկան է, բայց չափազանց խելացի եւ հասուն տղա է: Նրա միակ հարազատն ու խնամակալը մեծ տատիկն է` Զարիկը: Նրանք երկուսով վախով են դիմավորում օրն ու վախով էլ միմյանց բարի գիշեր են մաղթում: Արայիկը վախենում է ծեր տատիկին կորցնել ու մենակ մնալ, իսկ Զարիկ տատը վախենում է մեռնել եւ երեխային որբ թողնել: Ասում …

«Freedom House» միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունը երեկ հրապարակած զեկույցում փաստել է, որ ԱՊՀ անդամ 12 երկրներից 10-ում, այդ թվում՝ Հայաստանում, մամուլը գնահատվում է «ոչ ազատ»: «Այս երկրները չեն ապահովում հիմնարար երաշխիքները եւ պաշտպանվածությունը իրավական, քաղաքական եւ տնտեսական բնագավառներում, ինչը բաց եւ անկախ լրագրության հիմքն է»,- փաստում է զեկույցը: Հայաստանը «ոչ ազատ» մամուլ ունեցող երկիր է համարվում …

Արմեն Ջիգարխանյանը մի քանի տարի առաջ «Օգոնյոկ» հանդեսում խոստովանել էր, որ եթե իրեն սպառնան խոշտանգումներով, ինքը պատրաստ է տալ ցանկացած ցուցմունք, ստորագրել ցանկացած թղթի տակ, քանի որ (հասկանալը բարդ չէ) ինքը վախենում է ցավից, իսկ խոշտանգման յուրաքանչյուր ձեւ ցավ է պատճառում: Նույն հարցազրույցում նա պատմել էր նաեւ մի դեպք, երբ Օլեգ Եֆրեմովին հերթական ներկայացումից հետո …

Լրագրողական իմ աշխատանքի բերումով մշտապես բախվելով դաժան իրականությանը եւ տիրապետելով կոնկրետ փաստերի` կարող եմ հայտարարել, որ սոցիալական անպաշտպանվածությունից մարդկանց մահացությունների դեպքերն ավելացել են: Չնայած նրան, որ Ազգային վիճակագրական ծառայության զեկույցներում այդ փաստը, ինչպես մյուս բոլոր դեպքերում, նույնպես լղոզվում է: Ելնելով կոնկրետ փաստերից՝ կարող եմ հայտարարել, որ Հայաստանում սոցիալական անպաշտպանվածությունից մանկահասակ երեխաները մեծանալուն զուգահեռ ձեռք են …

ՀՀ Քաղաքաշինության նախարարության տվյալներով` Հայաստանում տարեկան գոյանում է ավելի քան 700.000 տոննա թափոն: Օրական Նուբարաշենի աղբավայր է տեղափոխվում շուրջ 450-470 տոննա կենցաղային աղբ, տարեկան` 170-180.000 տոննա: Այս տվյալները ներկայացվել են 2006թ. գարնանը` «Խելամիտ մոտեցում կոշտ կենցաղային թափոնների կառավարման խնդրին» թեմայով կլոր սեղանի ժամանակ: Թափոնների կառավարման հարցում խելամիտ մոտեցումն առայժմ բացակայում է Հայաստանի 60 աղբավայրերից ոչ …

Խորհրդային ժամանակաշրջանում հումորով ասում էին, որ «սուտը լինում է մեծ, շատ մեծ եւ պետական վիճակագրության տեսքով»: Մեր օրերում այս արտահայտությունը չի կորցրել իր արդիականությունը: Ավելին, այս շարքը համալրվել է սոցիոլոգիական հարցումներով: Եվ, իհարկե, եթե արտահայտվեմ ժամանակակից հայերի բառապաշարով, ապա հայկական սոցհարցումների (Հայաստանում սոցհարցումները սոցիոլոգիայի հետ ոչ մի կապ չունեն) «պապան» միանշանակ Ահարոն Ադիբեկյանն է: Այն …

Մայիսի 24-ին քրեական գործերով վերաքննիչ դատարանը 1 տարով ավելացրել է Արարատի մարզի Նորաշեն գյուղի բնակիչ 25-ամյա Սարգիս Սողոմոնյանի պատիժը: Մինչ այդ, մարտի 20-ին Էրեբունի համայնքի 1-ին ատյանի դատարանը Ս.Սողոմոնյանին դատապարտել էր 8 տարվա ազատազրկման` Երեւանի բնակիչ Լ.Մովսիսյանին բռնի ուժով, զենքի սպառնալիքի տակ առեւանգելու եւ բռնաբարելու համար: Սարգիսը Լ.Մովսիսյանին փախցրել էր անցյալ տարվա գարնանը: Սարգսի մայրը՝ …

Ասել, թե քաղաքային իշխանությունները չեն փորձում կարգավորել փողոցային երթեւեկությունը, սխալ կլինի: Բայց փոքր ու համարյա ծախսեր չպահանջող միջոցների փոխարեն նրանք ընտրել են երկարաժամկետ ու ֆինանսական լուրջ ներդրումներ պահանջող նախագծեր: Օրինակ, Բաղրամյան փողոցին որպես այլընտրանք կառուցվող էստակադան: Երկու տարի առաջ մեծ հույսեր կապվեցին օդանավակայանի ճանապարհի հետ: Այն ճաղերով ցանկապատվեց: Մարդիկ շարունակում են ճաղերի արանքներով անցնելով հատել …

Աշխատանքի պետական տեսչություն ստեղծելու գաղափարն առաջին իսկ օրից չուներ այն հարցերի պատասխանը, թե ինչպես են հայտնաբերելու թաքնված զբաղվածությունը: Կասկածյալ աշխատողի մասով Աշխատանքային տեսչության տեսուչի կասկածամտությունը գործատուն կարող է փարատել` ասելով, որ տվյալ անձն իր մտերիմն է եւ այս պահին իր հյուրն է: Աշխատանքային տեսչության պետի տեղակալ Գուրգեն Մալխասյանն էլ հավելում է, թե երբեմն էլ կասկածելի …