Առողջապահություն

Չիչխան կամ ձիափուշ. HIPPOPHAE հունարեն անվանումը բաղկացած է HIPPOS-ձի եւ PHASE-շուք, փայլ բառերից։ Ռուսերեն անվանումը` ՏոսպտՌւՈ: Հայկական տարանուններն են` ափռի, ծովափուշ, ձիափշատ, ձիափուշ, ձորի փուշ: Հայերեն եւ հունարեն անվանումները ցույց են տալիս, որ ձիերին կերակրել են ձիափշի պտուղներով ու տերեւներով։ Հոգնեցուցիչ արշավներից հյուծված կենդանիներն ուտելով այդ փշոտ բույսը՝ շատ արագ գիրանում էին, իսկ նրանց մազածածկույթը …

Կոկոսի պինդ ընկույզը Կոկոսյան արմավենի – Cocos nucifera, հայերեն անվանումն է՝ հնդընկուզենի։ Արմավենիների ընտանիքին պատկանող այս տեսակն ապրում է ավելի քան մեկ դար, հասնելով մինչեւ 30 մ շենքի բարձրության։ Բազմանում է պտղի մեջ գտնվող կոկոսյան ընկույզի միջոցով։ Ընկույզի վրա կան 3 փոքրիկ անցքեր, որոնցից դուրս են գալիս ծիլերը։ Պտուղը գործնականում չի քայքայվում աղաջրում եւ ընկնելով …

Գիտնականները պարզել են, որ… – Ամերիկյան գիտնականների մի խումբ ուսումնասիրել էր տարբեր մարզաձեւերի ազդեցությունը մարդու առողջության վրա, եւ պարզել, որ զբոսանքը ամենաազդեցիկ եւ օգտակար մարզաձեւն է: «Mayo Clinic Proceedings» բժշկական ամսագրի խմբագիր Ջեյմս Լեւինն ասել է, որ զբոսանքն անխտիր օգտակար է բոլորին. «Այնպես որ, պետք չէ ֆիթնես ակումբի տոմս գնել, պետք չէ ամեն օր անընդհատ …

Փյունիկյան արմավենին բարձր սլացիկ ծառ է մինչեւ 8 տասնյակ խոշոր, երկար տերեւներով։ Պտուղները (ֆինիկի) աճում են խիտ, մի քանի մետր տրամագիծ ունեցող ողկույզներով։ Մշակվել է ավելի քան 5000 տարի առաջ։ Հնագույն եգիպտական գրավոր արձանագրություններում կան նշումներ այս մասին (2500 թվական, Ն.Ք.)։ Արաբիայի անապատներում այդ սննդարար պտուղը փոխարինել է նույնիսկ հացին։ Արշավանքների ժամանակ արաբ զինվորները իրենց …

Diospyros lotus-թարգմանվում է աստվածային ուտեստ։ Անվանում են նաեւ չինական դեղձ, ճապոնական կամ կովկասյան խուրմա, երկարակեցության պտուղ, սրտի բալասան խնձոր, արքայանարինջ։ Պատկանում է Էբենոս ընտանիքին, որոնց սեւ գույնի արժեքավոր բնափայտը կոչվում է ապանոզ։ Աճում է Սեւ եւ Կասպից ծովերի արեւադարձային գոտում, Ղրիմում, Արեւելյան Առաջավոր եւ Փոքր Ասիայում, այլ վայրերում։ Արքայանարինջը սիրում է հաստ հողի շերտով եւ …

Տարբեր խորհուրդներ Երիկամների ավազը մաքրող փորձված դեղամիջոց 3 հատ կիտրոնը լավ լվանալ եւ կեղեւի հետ աղալ: Ավելացնել 1 թեյի բաժակ (200 գրամ) բնական մեղր, 1 թեյի բաժակ ձիթապտղի յուղ, 1 թեյի բաժակ սեւ մասուրի թուրմ (եռացրած ջուրը լցնել չոր մասուրի վրա, կես ժամ թրմել, ապա մի քանի տակ ծալված թանզիֆե կտորով քամել թուրմը` առանց մասուրը …

– Սեւ եւ ամբողջովին դառը սուրճը խմելուց հետո բաժակի տակ մնացած նստվածքից հրաշալի սկրաբ կարող եք պատրաստել չոր, յուղոտ եւ խառը տիպի մաշկի համար: Այդ նստվածքը լավ խառնեք հավասար քանակությամբ բարձր յուղայնությամբ կաթնաշոռի հետ, քսեք դեմքին եւ 1-2 րոպե մերսեք մաշկը: Այնուհետեւ դիմակը եւս 10 րոպե պահեք դեմքին, ապա սենյակային ջերմաստիճանի ջրով լվացվեք: – Յուղոտ …

Սուրճը Տորոնազգիների ընտանիքին պատկանող թուփ է կամ մինչեւ 5 մետր բարձրության ծառ։ Սուրճի հայրենիքը Եթովպիան է, որտեղ պահպանվել են դրա վայրի մացառուտները։ Սուրճի ծառն առաջին անգամ նկարագրել է գերմանացի բժիշկ Ռաուվելֆը (1573 թվականին)։ Արեւմտյան Հայաստանում սուրճի ըմպելիքը տարածում է ստացել դեռեւս 16-րդ դարի սկզբում։ Հետաքրքիր է, որ 1672թ. Ֆրանսիայում բացված առաջին սրճարանի տերը Պասկալ անունով …

Արդյո՞ք ադամաթուզն է (լատիներեն Musaceae, ռուսներն անվանում են նաեւ «դրախտային եղջյուրիկ»` ռայսկի ռաժոկ) այն ծառը, որ դրախտային այգու կենտրոնում էր աճում, եւ որի պտուղը արգելված էր ուտել։ «Օձի դրդմամբ կինը կերավ դրա պտղից եւ իր մարդին էլ տվեց, եւ նա կերավ։ Նրանց աչքերը բացվեցին եւ գիտեցան, որ մերկ են, թզենու տերեւներ կտրեցին եւ իրենց համար …

Ժողովրդական բժշկության մեջ մեծ կիրառում ունի խնձորի քացախը: Հեղուկ քսուք (շփելու համար) կաղալը թեթեւացնելու համար Հարել 1 ձվի դեղնուցը 1 թեյի գդալ բեւեկնախեժի (սկիպիդար) հետ, ավելացնել 1 ճաշի գդալ խնձորի քացախ։ Ստացված խառնուրդով խնամքով շփել ոտքի մակերեսը։ Թունավոր աղտորի կամ այլ խոտերի դաղոցի դեմ Խառնեք հավասար քանակությամբ խնձորի քացախը եւ ջուրը։ Ստացված լուծույթը քսեք մաշկի …

«Արմենիա» բժշկական կենտրոնի (նախկին Հանրապետական հիվանդանոց) բժիշկների մեղքով նորածին երեխան ծանր վիճակում է: Այդ մասին «7օրին» ասել է նորածին տղայի հայրը` Ալբերտ Աբգարյանը` տեղեկացնելով, որ բժիշկներն անտեսել են կեսարյան հատում անելու իր եւ իր տիկնոջ` Ծովինար Ղամբարյանի թախանձանքները: «Բոլոր ցուցումները եղել են, որի հիման վրա պետք է կեսարյան հատում արվեր, բայց անհասկանալի պատճառներով չի արվել, …

Գերչակի յուղ (կաստորովոյե մասլո) Գերչակի յուղը, որն օժտված է զանազան բուժիչ հատկություններով, համարվում է ժողովրդական բժշկության կարեւոր բուժամիջոցներից մեկը։ Հարկ չկա կանգ առնել նրա հանրածանոթ եւ հնուց եկող կիրառություններից մեկի՝ փորը թուլացնող հատկության վրա։ Ընթերցողի ուշադրությունը կհրավիրենք գերչակի յուղի՝ մաշկի եւ ենթամաշկային հյուսվածքների վրա ունեցած տեղային ներգործության վրա։ Առաջին անգամ յուղի արդունավետության մասին, որպես արտաքին …

Մեջքի նյարդի բորբոքման համար Մեջքի նյարդի բորբոքման, մկանային ցավերի համար խորհուրդ է տրվում հետեւյալ միջոցը. 2 ճաշի գդալ բնական մեղրի մեջ ավելացրեք 1 ճաշի գդալ աղացած սեւ պղպեղ, ոչ բարակ շերտով քսեք բամբակյա կտորի վրա եւ տեղադրեք ցավացող հատվածի վրա: Այնուհետեւ վրան ցելոֆան տեղադրեք եւ բրդյա կտորով փաթաթեք այդ հատվածը, որպեսզի տաք լինի: Տաքացնում եւ …

– Վերցնել 50 գրամ սամիթի սերմ, ավելացնել 0,5 լ կագոր, եփել 15-20 րոպե ցածր կրակի վրա, վերցնել կրակից, փաթաթել հաստ շորով (1 ժամ)։ Քամել եւ խմել քնելուց առաջ 50-60 գրամ։ – 2 ճաշի գդալ կանեփի սերմի վրա ավելացնել 1 բաժակ տաք ջուր, թրմել, փաթաթել հաստ շորով, թողնել 30-40 րոպե։ Խմել քնելուց մեկ ժամ առաջ, անպայման …

Լատինական Crataegus անվանումն առաջացել է հունական «Krtaios» բառից, որը թարգմանաբար նշանակում է «ամուր» (շնորհիվ ամուր բնափայտի)։ Փայտանյութից զանազան իրեր են պատրաստում, արմատներից` սննդային ներկանյութ։ Առասպելներում ու ավանդազրույցներում սզնին նվիրվել է ի պատիվ ամուսնության աստված Հիմենեւսի, այդ իսկ պատճառով Աթենքի օրիորդները պսակադրության ժամանակ բույսի ծաղկեպսակներով զարդարում էին գլուխները։ Այստեղից էլ առաջացել են սզնու ժողովրդական անվանումները՝ տիրուհի …

Բնության օրենքները Ոչ մի հիվանդություն չի կարող ներթափանցել օրգանիզմ, եթե մեր բոլոր օրգանների եւ բջիջների աշխատանքը ներդաշնակ է: Իսկ ներդաշնակության կարելի է հասնել` պահպանելով բնության օրենքները: Արեւելյան իմաստուններից մեկն ասել է. «Գարնանը եւ աշնանը պետք է տաք հագնվել, իսկ գիշերը` քնել»: Տաք հագնվելու մասին բոլորս գիտենք, բայց որքանո՞վ է կարեւոր գիշերային քունը: Օրգանիզմը քնի ընթացքում …

Դիզենտերիա Դիզենտերիան աղիքային (հատկապես հաստ աղիի) սուր ինֆեկցիոն հիվանդություն է, որն այսօր լայն տարածում ունի: Դրա պատճառներն աղիքային շիգելլ տեսակի բացիլներն են, որոնք երկար ժամանակ պահպանվում են սննդամթերքի (բանջարեղենի, կաթի, յուղի, պանրի, եւ այլն) եւ բաց, աղտոտված ջրահորերի մեջ: Այս հիվանդությունն արտահայտվում է օրգանիզմի ընդհանուր թուլացմամբ, մարմնի դողով, ջերմության բարձրացմամբ, փորի շրջանում ցավերով, փորլուծությամբ (դեղնասպիտակ …

Խոսելով այս բույսի մասին՝ անհնար է չհիշել տաղանդավոր երգահան, ոսկե դուդուկի վիրտուոզ Վաչե Հովսեփյանի քնարական երգը` մեր հին ազգային ավանդույթին համահունչ։ Այն է՝ փակ աչքերով գուշակել սիրածի զգացմունքները՝ մտքում պահած երեք տերեւներից մեկի օգնությամբ։ Քրիստոնյա որոշ ազգեր այս բույսը Սուրբ Երրորդության խորհրդանիշ են համարում։ Հայերը հնուց հավատում էին, որ երեքնուկը մեզ պահպանում է շառ ու …

Վիտամին A (ռետինոլ) Այս վիտամինը ճարպերը լուծող-հալեցնող հատկություն ունի: Այն իր մեջ մի քանի միացություններ է պարունակում` ռետինոլ (վիտամին A – սպիրտ, վիտամին A1, ակսերոֆթոլ), դեհիդրոռետինոլ (վիտամին A2), ռետինոլային թթու (վիտամին A-թթու), եթերայուղեր եւ այլն: Սկզբում A վիտամինը առանձնացվել է գազարից (անգլերեն` carrot), որից էլ առաջացել է A վիտամինախմբի անվանումը` կարոտինոիդներ: Ի դեպ, կարոտինոիդները պարունակվում …

Վիտամին E. մաս-2 Այս վիտամինն իր կառուցվածքով բնության մեծագույն հրաշքներից մեկն է համարվում: E վիտամինի (տոկոֆերոլ) մոլեկուլները բաղկացած են 3 տարրերից` ջրածնից, թթվածնից եւ ածխածնից, սակայն մոլեկուլներից եւ ոչ մեկը մյուսին չի կրկնում: Ըստ գիտնականների` առանց այս վիտամինի հնարավոր չէր լինի պատկերացնել կյանքի զարգացումը երկրագնդի վրա: Գիտնականները 8 տեսակի տոկոֆերոլներ են ճանաչում, որոնք վիտամին E-ի …