«ՏԷՑ-ի կռուգի» երեւույթը նախատեսված չի եղել

10/05/2005 Զրուցեց Լիլիթ ՍԵՅՐԱՆՅԱՆԸ

– Իշխանության տարբեր ներկայացուցիչներ, այդ թվում նաեւ դուք, տարբեր առիթներով հայտարարում եք, թե ներքաղաքական իրավիճակը կայուն է: Սակայն «Տէցի կռուգում» տեղի ունեցած փոխհրաձգությունը ցույց տվեց, որ դա, այնուամենայնիվ, այնքան էլ այնպես չէ: Ավելին, մամուլում նշվեցին որոշ գործարարների ու թաղային հեղինակությունների անուններ, ովքեր մասնակցել էին այդ միջադեպին, եւ նրանք հենց իշխանության այս կամ այն թեւի ներկայացուցիչներ էին: Ի՞նչ կասեք այս մասին:

– Իրոք, այդ երեւույթը դատապարտելի է, եւ, իմ կարծիքով, այդ անուններն այնքան էլ չեն համապատասխանում իրականությանը: Չգիտեմ՝ կոնկրետ ում նկատի ունեք, բայց այնտեղ, որքան ես տեղյակ եմ, նման հավաքի, կրակոցների լուրջ հիմք չկար: Դա պարզապես երիտասարդական, ջահելական վարմունք է եղել եւ բռնկումը եղել է չկազմակերպված, չնախատեսված: Այդ օրը դեպքի վայրում մարդիկ են եղել հավաքված, որոնք տեղյակ էլ չեն եղել, թե ինչի համար են եկել: Քննության արդյունքում պարզվել է, որ շատերին զանգել, կանչել են, գնացել են՝ չիմանալով, թե ինչ պատմություն է: Հավաստիացնում եմ, որ բոլորը միանշանակ պատժվելու են, բայց չեմ էլ ուզում, որ այդ դեպքը քաղաքականացնենք: Այդտեղ քաղաքական պոռթկում չի եղել, դրանում որեւէ քաղաքական հիմք չկա: Ուղղակի երեւույթ էր, որը, կրկնում եմ, նախատեսված չի եղել: Քաշքշուկ, կրակոց է եղել, մեկը զոհվել է: Ես դա չէի ցանկանա կապել երկրի կայունության հետ:

– Դուք՝ որպես համակարգող նախարար ձեր մեղքը չե՞ք տեսնում կատարվածում: Չե՞ք գտնում, որ ոստիկանության գործունեությունը համակարգելու հարցում լուրջ բացթողում ունեք:

– Կոնկրետ ես չեմ համակարգում այդ ոլորտը: Ուժային կառույցները համակարգում է հանրապետության նախագահը, եւ ոչ մի թերության խնդիր ես այդ հարցում չեմ տեսնում: Եթե դա լիներ կազմակերպված հավաք, մի քանի օրվա «ռազբորկա», ինչպես ժողովուրդն է ասում, ու նման վերջ ունենար, ապա կարելի էր դատապարտել ու ասել, թե ոստիկանությունը տեղյակ չի եղել: Բայց դա պատահական միջադեպ է եղել՝ կապված 14 տարեկան դպրոցական աշակերտի հետ. քաշքշուկ, ծեծկռտուք է եղել, որից հետո նման մե՜ծ հետեւանք է ունեցել: Ոստիկանությունը չէր կարող դա հետեւել, որովհետեւ, կրկնում եմ, օրերի զարգացում չի ունեցել: Դա մի օրում է եղել. զանգել-հավաքվել են, իրար չհասկանալով՝ կրակոցներ են եղել: Իհարկե, ոստիկանությունը միշտ պետք է խիստ լինի կրիմինալ աշխարհի, զենքերի հետ կապված… Արդեն ասացի, որ այդ ոլորտը նախագահն է համակարգում, ու, իմ կարծիքով, մենք լիովին տիրապետում ենք իրավիճակին եւ կարգուկանոն ենք հաստատում: Ոստիկանությունն էլ է տիրապետում իրավիճակին, որը կարճ ժամանակում հավաքել է գլխավոր մասնակիցներին: Նրանք այժմ գտնվում են մեկուսարանում, եւ քաղաքի դատախազությունը վարում է քննությունը: Այնպես որ՝ այդ գնահատականները տեղին չեն եւ հիմքեր չկան այդ դեպքը շատ մեծացնելու՝ ասելու, թե՝ գիտե՞ք, հանցագործները ավտոմատներով քաղաքում ման են գալիս, ոչ մեկը չի կարողանում նրանց դեմ: Միանշանակ կարող եմ ասել, որ Հայաստանում անպատժելի մարդ չկա: Մենք կաշկանդվածություն չունենք:

– ՀՅԴ ներկայացուցիչները մի առիթով հայտարարեցին, թե երկրում պլուտոկրատիայի հաստատման տենդենց է նկատվում, եւ այն մարդիկ, մասնավորապես՝ օլիգարխները, ովքեր 2003թ. ընտրությունների ժամանակ Ռ. Քոչարյանին ծառայություններ են մատուցել, այսօր ձգտում են «փողով» իշխանության գալ: Արդյոք այս միջադեպը չի՞ հաստատում, որ, իսկապես, այսօր երկրում կրիմինալ եւ օլիգարխիական խավը սերտաճում է իշխանությունների հետ, ու վերջիններս կորցրել են իրավիճակի հանդեպ վերահսկողությունը:

– Եթե դուք դեպքին, իրողությանը ծանոթ լինեիք, նման բան չէիք ասի. այդ հանցագործության հետ իշխանությունները կապ չունեն: Ոչ մի իշխանություն նման կրակոցներով հանցագործություն չի կազմակերպի: Յուրաքանչյուր իշխանավոր հասկանում է, որ յուրաքանչյուր բացասական երեւույթ բացասական է անդրադառնում իշխանության հեղինակության, երկրի կայունության վրա: Ոչ մի գործող իշխանություն չի ցանկանա, որ երկրում լինեն սպանություններ, կրակոցներ, անկայունություն: 2003թ. ընտրությունների աշխատանքներին ես շատ մոտ եմ եղել կանգնած, եւ ոչ մեկը ոչ մի ծառայություն չի մատուցել: Եղել են կազմակերպչական աշխատանքներ, որոնք արվել են ըստ ցանկության, ոչ թե պարտադրանքով կամ արջի ծառայություն մատուցելով, որ հետագայում գան, կրակեն: Իմ կարծիքով, նման ծառայություն մատուցողները, եթե մատուցել են, կարող են դրա արդյունքն օգտագործել ավելի շահութաբեր գործունեության մեջ, ոչ թե գնան՝ կրակեն: Ես միանշանակ մերժում եմ այդ մտածելակերպը:

– Բայց դա ասել է կոալիցիայի անդամ կուսակցությունը, որն այսօր իշխանության մեջ է:

– Նրանք, կարող է, իրենց կարծիքն են ասում: Եթե նման արտահայտություն են անում, ապա պետք է գոնե մեկ մասնավոր դեպք մատնանշեն: Ընդհանուր շատ բան կարելի է ասել՝ կոռուպցիա եւ այլն: Օրինակ, այս դեպքը կա, եւ հնարավոր է, որ դեպքերը շատ արագ զարգանան:

– Նույնը կարելի է ասել Նուբարաշենում տեղի ունեցած դեպքերի մասին, որը նույնպես կապեցին ինչ-որ երեխայի հետ:

– Տեսնո՞ւմ եք, որ պատճառը երեխա է եւ չի կարելի դա կապել կրիմինալ աշխարհի հետ ու ասել, թե իշխանությունները մեղավոր են: Կարծում եմ, որ այդ հարցն ինձ ուղղելը տեղին չէ, ավելի մանրամասն կարող են ասել իրավապահ մարմինները:

– Ձեզ սուպերնախարար նշանակելու վերաբերյալ տեսակետ հնչեց, թե իշխանությունները ցանկանում են ձեզ ավելի մեծ լծակներ տալ, որպեսզի առաջիկա ՏԻՄ ընտրություններում կարողանաք իշխանության կողմից վստահելի մարդկանց ապահովել: Ի՞նչ կասեք այս մասին:

– Մեկը մյուսի հետ կապ չունի: Դրանք պարզապես ենթադրություններ են եւ երեւի մարդիկ մտածում են, որ հետագայում կարող է ես նման լծակներ ունենամ: Բացի այդ, սուպերնախարար հասկացությունն ինձ համար անհասկանալի է: Ի՞նչ է նշանակում՝ սուպերնախարարություն: Պարզապես Սահմանադրությամբ մենք փոխվարչապետի կարգավիճակ չունենք: Ունենք համակարգող նախարարներ: Հիմա մի քանի ոլորտներ ցանկանում են միացնել, դարձնել նախարարություն, որը կլինի համակարգող նախարարություն: Մինչեւ հիմա դեռ չի եղել նման որոշում, երբ լինի՝ կխոսենք: Իսկ ինչ վերաբերում է լծակների ավելացմանը, ապա պետք է ասեմ, որ այդ լիազորությունները ես ունեմ, այնպես որ՝ նոր լիազորություններ ինձ չեն տրվելու: Կլինի մեկ նախարարություն, 6 նախարարությունները, մարզպետարանները, քաղաքապետարանը, գերատեսչությունները կմտնեն դրա մեջ, եւ նույն ֆունկցիաները նորից կտրվեն ինձ: Ընդհանրապես, այո, իմ պաշտոնի մարդը միշտ ունեցել է լծակներ, եւ հիմա էլ ունի, եթե նման խնդիրներ առաջանան, ապա այդ լծակները կան եւ կարող ենք կազմակերպել: Ես նաեւ ի պաշտոնե պատասխանատու եմ ՏԻՄ ընտրությունների համար, եւ, այո, պետք է կազմակերպենք, ամեն ինչ անենք, որ ազնիվ ու թափանցիկ լինի: Մեզ համար կարեւոր չէ, թե ով է լինելու համայնքապետը: Կարեւորն այն է, որ ժողովուրդն ընտրի ու մեզ համար քիչ պրոբլեմներ ստեղծի: Ճիշտ եմ ասում, դուք էլ եք կասկածում: Շատ մարդ կա կասկածող, բայց ինձ համար ի՞նչ տարբերություն, թե ով է լինելու: Կարո՞ղ է ես ինչ-որ բան ասեմ՝ իրենք չանեն:

– Մի առիթով ասել էիք, թե քաղաքական մեծամասնությունը վերահսկում է քաղաքական գործընթացները, սակայն ԱԺ գարնանային նստաշրջանը սկսվեց քվորումի բացակայությամբ, եւ կարելի է ասել, որ այն գրեթե տապալվեց: Կարելի՞ է ենթադրել, որ թուլացել է այդ վերահսկողությունը:

– Հիմա էլ եմ նույնն ասում: Ոչ մի թուլացման միտում չեմ տեսնում: Եթե հիշում եք՝ վարչապետն ու ԱԺ նախագահը գործուղման էին ու զուտ կազմակերպչական պրոբլեմ էր եղել, որը քննարկվել, անցել էր: Միշտ էլ տարաձայնություններ են լինում, ու եթե ղեկավարները տեղում չեն լինում, դրանք մի քիչ ուշ են լուծում ստանում: Երեւի դա էր պատճառը, բայց լուրջ որեւէ խնդիր գոյություն չունի: Ամեն ինչ նորմալ է, վերահսկվում է, եւ կոալիցիայի մեջ խոր տարաձայնություն չունենք:

– Այսինքն՝ եթե հանրապետությունից միաժամանակ երկու պաշտոնյաներ բացակայում են, երկիրը դառնո՞ւմ է անկառավարելի:

– Ո՛չ, եթե խորհրդարանում ինչ-որ հարց չի լուծվում, չի նշանակում, թե երկիրը ճգնաժամի մեջ է: Բոլոր քաղաքակիրթ երկրներում էլ հազար անգամ նման բան է լինում, հարցեր են տանում ԱԺ՝ չեն ընդունվում: Ի՞նչ է պատահել: Շատ նորմալ է, ես դա նույնիսկ ժողովրդավարություն եմ համարում. հարցերը քննարկվում են, չեն ընդունվում այնքան ժամանակ, մինչեւ մարդիկ հասկանան, լրիվ ընկալեն: Դրա մեջ բացասական երեւույթ չեմ տեսնում:

– Ասել էիք, որ եթե ընդդիմությունը «լավ աշխատի, ապա ինքն էլ ընտրություններում տեղեր կունենա»: Ի՞նչ է նշանակում՝ «լավ աշխատել»:

– Ինձ հարցրեցին, թե ինչու ընդդիմությունը տեղեր չունի, ասացի, որ եթե մի գործունեության մեջ արդյունքը բացասական է լինում, նշանակում է՝ լավ չեն աշխատում: Նկատի ունեմ՝ լավ կազմակերպեն, լավ քարոզչություն իրականացնեն, իրենց թեկնածուին լավ ներկայացնեն, լավ թեկնածու ընտրեն, ոչ թե մի պատահական մարդու բերեն, ասեն՝ սա պիտի ընտրվի համայնքապետ, ու եթե չընտրվի, ասեն՝ չթողեցին իշխանությունները: Պիտի նորմալ, ժողովրդի կողմից ընկալվող թեկնածու առաջադրեն, որ ընտրվի: Մի քանի կոմպոնենտներ կան՝ լինի լավ թեկնածու, մաքուր, ազնիվ լինի, իրենք էլ լավ քարոզչություն անեն: Ի դեպ, գնալով դժվարանալու է նաեւ համայնքապետերի ընտրությունները: Ցանկություն ունեցողները շատացել են, որովհետեւ նրանց լիազորություններն ավելացնում ենք: Դրական է դա, որովհետեւ պայքարը սրվելու է, ու թեկնածուները շատանալու են:

– Մամուլում հրապարակում եղավ, որ ՀՅԴ-ն դեմ է, որ Ջրային ռեսուրսների պետական կոմիտեն ընդգրկվի սուպերնախարարության կազմում՝ պատճառաբանելով, թե դա պետք է լինի Գյուղնախարարության մեջ: Այս մասին բանակցություններ ընթանո՞ւմ են ՀՅԴ-ի հետ:

– Պաշտոնական որեւէ հայտարարություն այդ մասին չի եղել: Դրանք անլուրջ խոսակցություններ են, եւ նման հարց չի քննարկվել ոչ վարչապետի, ոչ նախագահի մոտ եւ ոչ էլ կոալիցիայում: Դրանք հերյուրանքներ են: