Մենաշնորհ`ազնիվ մրցակցության արդյունքում

07/05/2005 Արմինե ԱՎԵՏՅԱՆ

Պաշտոնավարման 100 օրը լրանալու կապակցությամբ Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովի նախագահ Աշոտ Շահնազարյանը ասուլիս էր հրավիրել իր կատարած գործերը եւ ընդհանրապես 2004 թվականի աշխատանքային հաշվետվությունը հանրությանը ներկայացնելու համար:

Հանձնաժողովն անցած տարի տնտեսության ազատ մրցակցությունը պաշտպանելու ուղղությամբ կատարել է բավական, բայց ոչ` բավարար գործեր: Հայտնաբերել է անբարեխիղճ մրցակցության 41 դրսեւորումներ: Անբարեխիղճ տնտեսվարողների նկատմամբ կիրառել է պատասխանատվության միջոցներ՝ «հանձնարարվել է սահմանված ժամկետում վերացնել խախտումները, հետագայում բացառել դրանք եւ հանձնաժողով ներկայացնել տեղեկատվություն՝ օրենքի խախտումների հետեւանքով ստացված շահույթը ՀՀ պետբյուջե փոխանցելու մասին»: Իսկ պետբյուջե փոխանցվել է մի ամբողջ դրամագլուխ՝ 7մլն 566.740 դրամ:

Պատկերացնո՞ւմ եք, հանձնաժողովն «ԱրմենՏել ՀՁ» ընկերության վարքագիծը որակել է որպես գերիշխող դիրքի չարաշահում, որովհետեւ վերջինս «ԱրմենՍելլ» ՓԲԸ-ին ինտերնետ ցանցին միանալու համար համահայկական համար է տրամադրել: Կամ՝ «Սոֆիրա» ընկերությունը տուգանվել է 9.000 դրամով, որովհետեւ վերջինս «Մոբարակ Օլիվիա» անվանումով միջադիրների փաթեթի վրա օգտագործել է այլ տնտեսվարող սուբյեկտին սեփականության իրավունքով պատկանող ապրանքային նշանը եւ սպառողների մոտ շփոթություն է առաջացրել: Մի օրինակ եւս. Նոր տարվա շեմին հանձնաժողովն ուսումնասիրել եւ գտել է, որ «կճեպով ձվի» գնի աճը սպեկուլյատիվ բնույթ է կրում: Կատարած մոնիտորինգի արդյունքում հայտնաբերված այն խանութները, որոնք ողջամտության սահմաններից դուրս են բարձրացրել ձվի գինը, ներկայացվել են հարկային մարմինների դատին:

Հանձնաժողովի նախագահը նկատել է նաեւ մի տարօրինակ երեւույթ. խորհրդային տարիներին Հայաստանում սպառվում էր 36.000 տոննա կարագ, հիմա ներկրվում է 5.200 տոննա: Հարց. հայերը դիետայի վրա են, Մաքսայինում են չարաշահումներ կատարո՞ւմ, թե՞ մեր կարագի արտադրությունը մեզ բավարարում է: Սա դեռ ուսումնասիրվում է: Իսկ շաքարավազի ներկրումը, որ մենաշնորհ բնույթ ունի, հանձնաժողովի նախագահի կարծիքով` ստեղծվել է ազատ մրցակցության պայմաններում, որովհետեւ շատ բերելու դեպքում դրսում էժան են առնում: Ի դեպ, շաքարավազի մոտ 94%-ը ներկրում է «Ֆլիդ ֆուդ» ընկերությունը, որը, ասում են, պատկանում է Սամվել Ալեքսանյանին (Լֆիկ): Իսկ թե «Կոկա-կոլա» կամ «Գրանդ քենդի» ընկերություններն իրենց արտադրության համար անհրաժեշտ չնչին քանակությունները ինչու են ներկրում, կամ եթե ներկրում են` ինչու ավելի շատ չեն ներկրում, թե՛ մեզ, թե՛ պարոն Շահնազարյանի համար մնաց հարց:

Պարոն Շահնազարյանն ընդունում է, որ իրենց լծակները քիչ են ազատ մրցակցություն ապահովելու համար, անհրաժեշտ են օրենսդրական համապատասխան փոփոխություններ, համագործակցություն Եվրախորհրդի համապատասխան կառույցների հետ եւ ամենակարեւորը` լրագրողների եւ հանրության տեղեկատվական աջակցությունը: Ու ժամանակի ընթացքում մեր տնտեսվարողներն ավելի պաշտպանված կլինեն: Նա համաձայն չէ, որ հանձնաժողովն ունի ընդամենը գիտահետազոտական ինստիտուտի արժեք: Այն հարցին, թե առանց իրենց հանձնաժողովի այսօր մեր տնտեսության մեջ մրցակցությունն ինչքանո՞վ ազատ կլիներ, կամ հանձնաժողովն ապահովո՞ւմ է մրցակցության ազատությունը, պարոն Շահնազարյանն այսպես պատասխանեց. «Տնտեսական մրցակցությունը պաշտպանող հանձնաժողովն այսօր Հայաստանի տնտեսությանն այդքան էլ անհրաժեշտ չէ, երեկ էլ անհրաժեշտ չէր: Ա՛յ, վաղը անհրաժեշտ կլինի»: