Անտունի

06/05/2005 Ն. ԱՎԵՏՅԱՆ

Աքլորի տարին մեր անտուն հայրենակիցները տագնապով են դիմավորել: Արդեն
լուրեր են շրջանառվում անշարժ գույքի շուկայում ակնկալվող աննախադեպ
թանկացումների մասին: Այս ոլորտի հետ գործ ունեցողների ենթադրությունները
նույնքան տարերային են, որքան տարերային է շուկայի գնային
քաղաքականությունը: «1999-2000 թվականների համեմատությամբ, մինչեւ անցյալ
տարեսկիզբ, անշարժ գույքի շուկայում գները բավականին հաստատուն էին,-
ասում է ՀՀ անշարժ գույքի շուկայի նախագահ Գարիկ Ղազարյանը՝ երեւույթը
պայմանավորելով քաղաքական դաշտի ու արտարժույթի շուկայի կայունությամբ:
Անցյալ տարեսկզբին կառավարության կողմից հողի գնի թանկացումը մեխանիկորեն
աճ գրանցեց նաեւ անշարժ գույքի շուկայում: Եթե 2003-ին հնարավոր էր
Երեւանի ծայրամասերում մեկսենյականոց բնակարան ձեռք բերել 5-6,5 հազար
դոլարով, ապա 2004-ի սկզբին այդչափ գումարով տան շուկա գնալու համար
առնվազն հումորի մեծ զգացում էր պետք ունենալ: Անշարժ գույքը թանկացավ,
որոշ գործակալությունների պնդմամբ՝ ավելի քան 30%-ով, իսկ ուրիշների
պնդմամբ՝ կրկնակի: Քաղաքի կենտրոնական մասերում բնակարանների գները որեւէ
տրամաբանության ենթարկվել չցանկացան: 1քմ տարածքը վաճառվում էր 800-3000
դոլար արժողությամբ: Սա, իհարկե, չի վերաբերում Հյուսիսային պողոտայի
շինություններին, որովհետեւ այստեղ գները ոչ թե տրամաբանության, այլ վառ
երեւակայության սահմաններում են միայն տեղավորվում:
Չնայած գների նման հարահոսին, անշարժ գույքի առքուվաճառքով զբաղվող
ընկերություններն այս տարի գնողունակության աճ են գրանցել: Անշարժ գույքի
«Bars» գործակալության առքուվաճառքի գործարքների թիվն այս տարի 50%-ով
գերազանցել է նախորդ տարվա ցուցանիշները: Ըստ «Bars»-ի՝ գնորդների 70%-ը
տեղացիներ են, մնացածը՝ սփյուռքահայեր, հիմնականում՝ պարսկահայեր:
Գնորդների պահանջները բազմազան են, մի հարցում հիմնականում համընկնում են.
ավելի մեծ պահանջարկ ունեն չվերանորոգված բնակարանները: Դա բացատրում են
ոչ միայն գների համեմատաբար մատչելիությամբ, այլեւ սեփական ճաշակով
բնակարան ձեւավորելու ցանկությամբ: Գնորդներին բնակարանների փնտրտուքում,
ոմանց կարծիքով, ճիշտ կողմնորոշելու, ոմանց կարծիքով էլ՝ ապակողմնորոշելու
գործում մեծ է գործակալությունների դերը: Գովազդն էլ է որոշակի դեր խաղում
գնագոյացման պրոցեսում: Գործակալությունները սովորաբար խուսափում են իրենց
եւ հաճախորդների հարաբերությունները մանրամասնելուց: Նրանք սովորաբար
պնդում են, որ եւ՛ ապրանքատիրոջ ապրանքն են անվճար գովազդում, եւ՛ գնորդին
են անվճար ինֆորմացիա տրամադրում, միայն հաջողված գործարքների դեպքում՝
վաճառված գույքի գնի որոշակի տոկոսը հատկացվում է գործակալությանը. թե
քանի տոկոսը, չեն մանրամասնում, սակայն պարզ աչքով անգամ տեսանելի է, որ
կայացած գործարքներից գանձվող չմանրամասնվող տոկոսադրույքները բավականին
լուրջ ֆինանսատնտեսական բազա են գոյացնում: Այս գործակալությունների
համար, սովորաբար, այսպես ասած, դոնոր է հանդիսանում ՀՀ անշարժ գույքի
շուկան: Շուկայի նախագահի հավաստմամբ՝ անշարժ գույքի առքուվաճառքով
զբաղվող գործակալությունների 80%-ն օգտվում է իրենց շուկայից: Այստեղ 300
դրամի դիմաց առաջարկվում են մի շարք ծառայություններ. հայտարարությունների
վահանակներ, գովազդային ռադիոհանգույց, սանհանգույց, եւս հավելյալ 300
դրամ՝ եթե ուզում ես հայտարարությունդ համակարգչային շարվածքով տեսնել
գովազդային վահանակին: Շուկան գործում է ամեն օր, իսկ շաբաթ-կիրակի օրերին
այստեղ վարձակալական հիմունքներով աշխատում են նաեւ այլ
գործակալությունների ներկայացուցիչներ, որոնք հիմնականում արտագրում են
վահանակների հայտարարություններն ու «էստի համեցեք»՝ ով ավելի քաղցր
կկանչի. այդպիսով եւ՛ աշխատատեղ են ձեւավորում, եւ՛ գնորդին շեղում
վաճառողի հետ երես առ երես շահավետ հանդիպումից:
Անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեն խոստանում է մինչեւ հաջորդ շաբաթ
հրապարակել անշարժ գույքի շուկայում գրանցված շարժը եւ համապատասխան
մեկնաբանություններ տալ: Իհարկե, դա ոչ մեկի դարդին դարման չի անի, բայց
թվերին պաշտոնական տեսք տալը եթե ոչ օգտակար, ապա գոնե հետաքրքիր ու
զվարճալի զգացողություններ կառաջացնի մեր անտուն հայրենակիցների մեջ: