Ժամանակը կգա, կասեմ՝ ով ինչքան է չոքել

03/09/2006 Ռաֆայել ԹԵՅՄՈՒՐԱԶՅԱՆ

– Ինչպես հայտնի է, «Մտավորականների ֆորումը» խոստացել է մինչեւ սեպտեմբերի 15-ը հրապարակել հայաստանյան կոռումպացված եւ կրիմինալի հետ սերտաճած պաշտոնյաների ցուցակը: Ժամանակին դուք եւս նմանատիպ հայտարարություններ եք արել: Դուք որեւէ կապ ունե՞ք այս նախաձեռնության հետ, թե՞ դուք ձեր ունեցած կոմպրոմատներն առանձին եք հրապարակելու:

– Ես «Մտավորականների ֆորումի» նախաձեռնության հետ ոչ մի կապ չունեմ: Դա իրենց նախաձեռնությունն է: Ի՞նչ կտա դա: Միշտ ընտրություններից առաջ, երբ սկսվում է քաղաքական ակտիվությունը, ընդունված կարգ է քաղաքական դաշտում (բոլոր երկրներում). կոմպրոմատների պայքար է սկսվում: Լավ կլինի, որ այդ կոմպրոմատների պայքարը չանցնի նեղ անձնականին: Ես դեմ եմ մարդու անձնական կյանքը մտնելուն: Ես չգիտեմ՝ իրենք ի՞նչ կոմպրոմատներ ունեն: Ես գիտեմ՝ ես ինքս ի՞նչ գիտեմ:

– Դուք ե՞րբ եք պատրաստվում բացահայտել ձեր ունեցած կոմպրոմատները:

– Այն ժամանակ, երբ կգա պահը՝ ընտրությունների պարագայում: Երկրորդ՝ ես կարծում եմ՝ ինչքան պետությունը ցանկանա մեր դեմ պայքարել նման մեթոդներով, միանշանակ ասում եմ, որ թե՛ Ազգային անվտանգության ծառայությունը, թե՛ Ոստիկանությունը, թե՛ բոլոր ուժային կառույցները սխալ գծի մեջ են՝ մեր հետ կապված: Ես այս պահին իմ ունեցած կոմպրոմատները չեմ միացնելու «Մտավորականների ֆորումի» ունեցած կոմպրոմատներին, որովհետեւ կոմպրոմատների այն քանակը, որն ունեմ, որը հավաքել եմ եւ այլն, ես դա չեմ արել նրա համար, որ հրապարակեմ: Ես առաջին հերթին դա արել եմ նրա համար, որպեսզի ես կարողանամ հասկանալ՝ ով ո՞վ է: Գիտե՞ք, կոմպրոմատը միայն նրա համար չի, չէ՞, որ անպայմանորեն մարդուն վարկաբեկես: Կոմպրոմատը նրա համար է, որպեսզի դու հասկանաս՝ քաղաքական դաշտում ի՞նչ վերադասավորումներ կարող են լինել, ով ի՞նչ գեոքաղաքական ուժի տակ կմտնի, ինչպիսի՞ գործողություններ կկատարի: Կոմպրոմատային այդ իմացության մեջ իմ համար ամենակարեւորն ավելի շատ անալիզն է, քան փաստերը:

– Այսինքն՝ կգա ժամանակը, կօգտագործե՞ք այդ կոմպրոմատները, կհրապարակե՞ք:

– Ես մինչեւ այսօր ամեն ինչ արել եմ հրապարակավ: Կարծում եմ՝ միակ մարդն եմ, որ վերջին 10 տարվա մեջ Ազգային անվտանգության նախարարին նամակ է գրել, բաց նամակ: Հրապարակավ, իհարկե հրապարակավ: Գիտեք, ես՝ դեռ բան չի եղել, որ ասեմ՝ չանեմ: Ես ինչ ասել եմ, անպայմանորեն արել եմ: Ասել եմ՝ կհրապարակեմ՝ հրապարակել եմ: Ասել եմ՝ ականների ծածկանուններ կհրապարակեմ՝ հրապարակել եմ: Ես իմ ունեցած կոմպրոմատները չէի ուզենա հրապարակել, որովհետեւ նրանք այնքան վատն են, որ կարող են մարդկանց կյանքն այնպես խեղել, որ ամբողջ կյանքում էլ խելքները գլուխները չգա:

– Հիմա հրապարակելո՞ւ եք, թե՞ ոչ:

– Ես չէի ուզենա դրան հասնել: Եթե չստիպեն, կյանքում ես այդպիսի բան չեմ անի, եթե դրանք հետագայում պետությանը վնաս չեն բերում: Նորից եմ կրկնում. չինովնիկը, որը գտնվում է կոմպրոմատի տակ, դա դառնում է շատ լուրջ խայծ, շատ լուրջ իրավիճակ՝ ուրիշ երկրների հատուկ ծառայությունների, ուրիշ երկրների կրիմինալների մեջ այդ մարդուն օգտագործելու համար: Այդ պարագայում մենք այդ մարդկանցից պետք է ազատվենք: Հասկանում, որ կա պետական մեքենա: Եթե պետությանը՝ վարկին, հեղինակությանը, ազգային անվտանգությանը վնաս է հասցնելու, այդ պարագայում արդեն կասկածից վեր է, որ դա հրապարակվելու է կամ ներքին ունեցած հնարավորությունները փոխանցվելու է որոշում կայացնող համապատասխան մարդկանց, որ ազատվեն նմանատիպ մարդկանցից, որովհետեւ այդ մարդիկ փաստացիորեն մեր երկրի շահերին չեն կարողանալու ծառայել:

– Վերջերս ռուսական «Նեզավիսիմայա գազետա» թերթում հրապարակվեց ձեր հոդվածը, որում նշել էիք, թե Ռուսաստանի իշխանությունները Հայաստանում սատարում են կրիմինալ իշխանությունների, ինչի հետեւանքով հակառուսական տրամադրությունները Հայաստանում աճում են եւ այլն: Ո՞ւմ եւ ի՞նչ էիք ուզում ասել այդ հոդվածով:

– Ես միանշանակ առաջին մարդն եմ այսօր ՀՀ քաղաքական դաշտում, որ միանշանակ ասեց այն, ինչ ճշմարտություն է: Ես ուզում էի ասել ճշմարտությունը: Որեւէ մեկը մինչեւ այսօր ռիսկ չի ունեցել գնալ ռուսական դաշտում, հաշվի չառնել, թե ի՞նչ հետեւանքներ կունենա այդ ամենն այնտեղ, հստակ ասել այն, ինչ կա. որ Հայաստանը գնում է հակառուսական տրամադրությունների գիրկը: Առաջին անգամ ռուսական մամուլում հստակ ասված է, որ Ռուսաստանի իշխանությունները սատարում են Հայաստանում կրիմինալ իշխանությունների: Դրանով բերում են նրան, որ Հայաստանում հակառուսական տրամադրությունները սկսում են աճել: Եվ ես միանշանակ միակ մարդն եմ, որ բացահայտ ասել եմ, որ` Ռուսաստան, ձեր արած գործողությունները մինչեւ այսօր Հայաստանը չեն ուժեղացրել: Բոլորը պատի տակ խոսել են, ես բացահայտ դա ասել եմ՝ առանց վախենալու, թե վարկիս ինչ հարված կհասցվի, որովհետեւ դուք հասկանում եք, որ Ռուսաստանի քաղաքական գերագույն իշխանությունը բավականաչափ վատ կտանի այդ ամենը, որովհետեւ դուրս է գալիս, որ մարդը, որը բավականաչափ ռուսամետ ու լուրջ դերակատարություն ունեցող կուսակցության մարդ է, բացահայտ ասում է, որ ձեր քաղաքական կուրսի մեջ սխալներ կան, ու չի վախենում դրանից:

– Ձեր վերոնշյալ հոդվածում նշել էիք նաեւ, որ ռուսական իշխանությունները, ի տարբերություն ամերիկացիների, հայաստանյան ընդդիմադիր քաղաքական ուժերի հետ որեւէ աշխատանք չեն տանում: Վստա՞հ եք, գուցե աշխատում են, ուղղակի դուք տեղյակ չեք:

– Ոչ, ես վստահ եմ: Եթե ես վստահ չլինեի, չէի տպագրի:

– Ձեր այդ հոդվածում, բացի այն, որ նշել էիք, թե ռուսական իշխանությունները Հայաստանի ընդդիմության հետ չեն աշխատում, նշել էիք նաեւ, որ Հայաստանում ռուսական ուղղվածության կուսակցություն էլ գրեթե չի մնացել: Կարծիք կա, որ այսկերպ դուք պարզապես այդ նույն ռուսական իշխանություններին բացահայտ ասում եք` եկեք մեզ վրա «ստավկա» դրեք:

– Ես միանշանակ կարող եմ ասել, որ եթե «ստավկա» դնելու խնդիր ունենայի, ես էլ մնացածի նման Ռուսաստանում կգնայի-կչոքեի ու կաղերսեի: «Ստավկա» դնելու համար մեծ երկրներում խնդրում են: Դա լավ հիշեք: Մեծ երկրներն իրենք իրենց համարում են մեծ եւ միշտ խնդրանքի են գնում: Ժամանակը կգա, հատ-հատ կասեմ՝ իշխանությունից սկսած մինչեւ ընդդիմության որոշ ներկայացուցիչներ ի՞նչ են ուզել, ինչքա՞ն են չոքել, ինչքա՞ն են խնդրել: Ինձ համար կարեւորն Արամ Կարապետյանի նախագահ դառնալը կամ չդառնալը չէ: Ամենակարեւորն այն է, որ մեր շրջապատում գնացող բոլոր պրոցեսները կարող են բերել Հայաստանի, որպես պետականության, վերջին: Եվ Ռուսաստանի դերակատարությունը, դա պաշտպանելու համար, շատ մեծ է: Ի՞նչ ռեակցիաներ եղան: Իմ նպատակին ես հասել եմ: Վիկտոր Սողոմոնյանի ռեակցիան միանշանակ ցույց է տալիս, որ ռեակցիան դրական է: Իմ պատկերացմամբ՝ ամեն ինչ ճիշտ է: Բայց հոդվածն ունեցել է այն հետեւանքը, որը պիտի ունենար. Ռուսաստանի քաղաքական դաշտում բավականաչափ մեծ աղմուկ է բարձրացել:

– Եվ հիմնի մասին: Դուք հիմնի փոփոխման վերաբերյալ ի՞նչ դիրքորոշում ունեք:

– Կողմնակից եմ հիմնի փոփոխմանը: Ես նախընտրում եմ, որպեսզի Հայաստանի հիմնը լինի Արամ Խաչատրյանի երաժշտությամբ, որովհետեւ, իմ կարծիքով, ավելի լավը մենք չենք կարող գրել: Եվ կարծում եմ, որ հիմնի խոսքերը պետք է համապատասխանեն առաջընթացին: Ես շատ լավ եմ վերաբերվում բոլոր այն պատմական ատրիբուտներին, որ մենք ունենք, բայց ո՛չ այդ հիմնի, ո՛չ այդ զինանշանի տակ մենք դեռ ոչ մի լավ բանի չհասանք:

– Որ փոխենք` կհասնե՞նք:

– Երեւի թե: Խորհրդային Միության ժամանակ Խորհրդային Հայաստանն այդ հիմնի ու զինանշանի տակ 70 տարվա մեջ, կարծեմ, քառապատկել է իր բնակչությունը:

– Ուրեմն՝ զինանշանը փոխելուն է՞լ եք կողմ:

– Այո: Ես ավելի լավ զինանշան, քան Սարյանի նկարածը, մինչեւ այսօր չեմ տեսել (իհարկե, աստղը պետք է հանվի): Սարյանից եւ Արամ Խաչատրյանից ավելի լավ մասնագիտական կադր մենք դժվար թե շուտով ունենանք: