Օրերս ՀՀ Ազգային վիճակագրության ծառայությունը հրապարակեց այս տարվա առաջին կիսամյակում երկրի սոցիալ-տնտեսական վիճակը բնութագրող հիմնական մակրոտնտեսական ցուցանիշները: Դրանց մեջ ամենահետաքրքիրը Հայաստանում շահագործման հանձնված բնակելի շենքերի ընդհանուր մակերեսն է, որը նշված ժամանակահատվածում աճել է 58,4%-ով:
Ընդ որում՝ միայն հունիսին այդ ցուցանիշը մեծացել է մոտ 80%-ով: Իսկ այս ոլորտի նման ակտիվացումը որեւէ կերպ անդրադարձե՞լ է անշարժ գույքի շուկայի վրա, քանի որ, դասական տնտեսագիտության կանոնների համաձայն, եթե որեւէ շուկայում առաջարկը մեծանում է, ապա գները պետք է նվազեն:
Այս մասին զրուցեցինք երեւանյան բնակարանների առք ու վաճառքով զբաղվող գործակալներից մեկի հետ: Դեռ անցյալ տարվա աշնանն անշարժ գույքի շուկայում հետաքրքիր միտում էր նկատվում: Նորակառույց շենքերի շուկան հստակորեն կարելի էր տարանջատել հին շենքերի շուկայից: Վերջինի գներն աճում էին, նորակառույցներինը` նվազում, սակայն այնուամենայնիվ առաջիններն ավելի էժան էին երկրորդից: Բրոքերի խոսքերով, այժմ էլիտար բնակարանների գների անկումը «կանգնել» է: Ինչպես եւ նախկինում, Երեւանի կենտրոնում 1քմ-ն 1000-1100 դոլարով հնարավոր է բնակարան ձեռք բերել նորակառույց շենքում: Փոխարենը, աճում են հին, ոչ բարձրահարկ քարե շենքերում բնակարանների գները: Գործակալը հավաստիացնում է, որ, օրինակ, Մաշտոցի պողոտայի վրա հին շենքի բնակարանի 1քմ-ն ավելի թանկ արժե, քան նորակառույցինը: Դա ունի իր բացատրությունը: «Նորակառույց շենքում բնակարանի գնորդը մակերեսի մեջ կորուստ է ունենում, քանզի այնտեղ միջնապատերն էլ են բնակելի տարածք հաշվում»,- ասում է գործակալը: Բացի այդ, նորակառույցի բնակչի կյանքը հետագայում ավելի թանկանում է: Սովորաբար էլիտար շենքերում այգիներ ու ավտոտնակներ են կառուցում, գոյություն ունեն անվտանգության եւ այլ հարակից ծառայություններ: Դրանց համար վճարելու են բնակիչները: Իսկ վճարն ամենեւին էլ էժան չէ: Հիմնականում ամսական 100 դոլար է, սակայն առանձին նորակառույցներում մի փոքր ավելի էժան է:
Այսպիսով, այժմ նորակառույց եւ հին շենքերի բնակարանների գների միջեւ զգալի տարբերություն չկա: Ընդ որում, ըստ բրոքերի, երկուսն էլ հավասարապես վաճառվում են: Նույնիսկ այնպիսի նորակառույցներ կան, որոնց բոլոր բնակարանները, դեռ շենքերի շինարարությունը չավարտած, վաճառվել են: Սովորաբար էլիտար շենքերի ապագա բնակիչներն ակտիվորեն մասնակցում են իրենց տների վերանորոգմանը, ուղղորդում են բանվորներին, ներկայացնում իրենց պահանջները:
Իսկ հիմնականում ովքե՞ր են Երեւանում բնակարան գնողները: Անշարժ գույքի գործակալի խոսքերով, վերջին շրջանում երեւանյան տների հիմնական գնորդներն իրանցիներն են, ովքեր կանխատեսելով իրենց երկրի ապագան, ցանկանում են արագորեն լքել այն: Ի դեպ, նրանք հիմնականում գերադասում են Արաբկիր համայնքը: «Մենք` բրոքերներս, Կոմիտասի պողոտան երբեմն կատակով անվանում ենք փոքր Պարսկաստան»,- պատմում է գործակալը: Քիչ չեն նաեւ լիբանանցի եւ սիրիացի վերաբնակիչները: «Իսկ հայերը սովորություն ունեն բնակարան գնել, շքեղ վերանորոգել այն, հետո վարձով տալ եւ հավելյալ եկամուտներ ստանալ»,- ասում է բրոքերը:
Նա վստահեցնում է, որ իր շատ գործընկերներ իր հետ համամիտ են այն հարցում, որ Հայաստանում անշարժ գույքի գներն ուռճացված են: «Ես չեմ կարող բացատրել, թե ինչով է պայմանավորված վերջին 2 տարում բնակարանների գների նման աճը, սակայն կասկածում եմ, որ դա արված է արհեստականորեն»,- ասում է մասնագետը: Նա ենթադրում է, որ Երեւանի կենտրոնի բնակարանների գների նման մակարդակը եւ դրանց տարբերությունը քաղաքի մյուս հատվածների տներից նպատակ ունեն Կենտրոնում ապրողներին վերաբնակեցնել ծայրամասերում, իսկ Կենտրոնը «լցնել էլիտար մարդկանցով»:
Չկարողանալով բացատրել Հայաստանի անշարժ գույքի շուկայում գների ձեւավորման իրական մեխանիզմը` մեր զրուցակիցը հրաժարվեց բնակարանների գների հետագա դինամիկայի մասին կանխատեսումներ անել: Սակայն, որպես ՀՀ քաղաքացի, նա մտավախություն հայտնեց, որ այդ շարժը կշարունակի չհիմնավորված աճողական տեսք ունենալ, եւ քաղաքացիների մեծ մասի համար սեփական երկրում սեփական բնակարան ունենալը կմնա երազանք: