– Պարոն Սարգսյան, քննարկե՞լ եք ՀԱԿ-ից դուրս գալու հարցը: Ի՞նչ որոշում եք կայացրել:
– Ուրբաթ օրը տեղի է ունենալու «Հանրապետություն» կուսակցության ընդլայնված նիստը, որտեղ որոշում կկայացվի` հաշվի առնելով բոլորի տեսակետները:
– Իսկ Ձեր կուսակիցները կամ կուսակցության ղեկավար անդամներն այդ հարցում ի՞նչ տրամադրվածություն ունեն:
– Իմ շփված շրջանակներում մեծամասամբ կողմ են առանձին, ինքնուրույն ճանապարհով գնալուն: Ինչ-որ բան ինչ-որ ժամանակ սկսվում է եւ ինչ-որ ժամանակ էլ ավարտվում է: Չեմ կարծում, որ դրա մեջ պետք է դժբախտություն տեսնել: Չեմ կարծում, որ դրանով ՀԱԿ-ին վնասում ենք, հակառակը` նրանց էլ օգնում ենք կոնսենսուս ունենալու, խնդիրները հանգիստ լուծելու, եւ իրենց նպատակների, ցանկությունների առաջ կասկածներ չենք հայտնում: Ինչ-որ ժամանակ մեր մոտեցումները նույնն էին, դրա համար ստորագրվեց ՀԱԿ-ի հռչակագիրը: 2008թ. այդ ամենը ճիշտ էր, ճանապարհ անցանք: Գնալով` մենք որեւէ մեկին ապացուցելու կամ որեւէ նոր բան ցույց տալու կարիք չունենք: Իրենց առաջիկա զարգացումների տեսլականը եւ մեր առաջիկա զարգացումների տեսլականը սկսեցին խիստ տարբերվել: Հետագայում ճիշտ քայլեր անելու դեպքում շատ հնարավոր է ՀԱԿ-ի կուսակցությունների, անհատների հետ փոխադարձ համագործակցությունը: Մարդկային հարաբերությունները մնացել են, իրար հետ մեր անցած ճանապարհը հեշտ չէր:
– Ի՞նչ տարակարծություններ եք ունեցել ՀԱԿ-ի ղեկավարների հետ:
– Կոնսենսուսի կամ տարակարծության մասին, ի պատիվ իրեն, անցած տարի աշնանը հանրահավաքում առաջինը բարձրաձայնել է առաջին նախագահը: Դրանից հետո նոր ես ասացի, որ կոնսենսուս չլինելու պատճառներից մեկը ես եմ: Եվ դրանից հետո ցանկացած խնդրում հարցեր էր առաջանում թե աշխարհաքաղաքական խնդիրների, թե ներքաղաքական, թե տակտիկական մոտեցումների հետ կապված: Այդ առումով ես հրապարակավ հայտարարել եմ, մամուլն էլ վերլուծություններ արել է: Հիմա նորից հնից ու նորից խոսելը ճիշտ չեմ համարում ոչ մեր, ոչ էլ ՀԱԿ-ի համար: Շարժվենք առաջ` կտեսնենք: Տա Աստված, որ իրենք ճիշտ լինեն:
– Ինչպե՞ս եք բացատրում ՀԱԿ-ի Գյումրիի տարածքային կառույցի ղեկավար եւ Ձեր կուսակից Աշոտ Զաքարյանի հայտարարությունը: Ինչպես նաեւ` ՀԼԿ նախագահ Հովհաննես Հովհաննիսյանի այն հայտարարությունը, թե ինքը դեմ է, որ Կոնգրեսը վերցնի մանդատները:
– Շատ բնական է: Կոնգրեսը ձեւավորվեց նախագահական ընտրություններից հետո` իր առաջ որոշակի խնդիրներ դնելով: Գոյություն ունեցավ մի ամբողջ ընտրական ժամանակաշրջան ու երկրում պահեց ակտիվությունը, լուծեց բազմաթիվ խնդիրներ: Եվ փառք ու պատիվ Կոնգրեսի մեջ եղած բոլոր անհատներին, քաղաքական գործիչներին, կուսակցություններին: Այդ էտապն անցավ, Կոնգրեսը մտավ երկրորդ փուլը` ձեւավորեց ՀԱԿ դաշինքը, որով մտավ խորհրդարան եւ դրանով ավարտեց այդ գործընթացային փուլը: Եվ հիմա մարդիկ իրենց տեսակետներն են հայտնում: Վստահաբար պետք է հարգել նրանցից յուրաքանչյուրի տեսակետը: Բացարձակ այնպես չէ, որ ովքեր դուրս են գալիս, այդ մարդիկ այս ժողովրդի վատն են ուզում, դավաճան են, ծախված են: Ծախված են այն մարդիկ, ովքեր տեսակետ ունեն, բայց այդ տեսակետները չեն բարձրաձայնում:
– Կարծիք կա, որ Ձեր հիմնական տարաձայնություններից մեկն այն է, որ Դուք արեւմտամետ կողմնորոշում ունեք, ՀԱԿ առաջնորդ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը` ռուսամետ: Բացի այդ, Դուք որոշակի համագործակցություն եւ կապեր ունեիք իշխանությունների հետ:
– Եթե խնդիրները դնենք այդքան չոր` արեւմտամետ ու ռուսամետ, կարելի է նաեւ այդպես նայել: Բայց ես Վազգեն Սարգսյանի եղբայրն եմ, քաղաքականության մեջ մտել եմ եղբորիցս հետո եւ համարել եմ, որ հարազատի կորստից հետո պետք է ոչ թե վրեժ լուծել, այլ նրա գործը շարունակել: Որպես ժողովրդավարության զարգացման մոդել` ես տեսնում եմ արեւմտյան մոդելը: Ռուսաստանը, դժբախտաբար, նույն վիճակում է, ինչպիսին Հայաստանն է: Ես կողմնակից եմ դեմոկրատական Ռուսաստանի, սիրում եմ ռուս գրականությունը, գիտեմ այդ լեզուն, բայց այնտեղից ժողովրդավարության առումով սովորելու բան չեմ տեսնում: Ու եթե դրա համար ինձ արեւմտամետ են համարում, ես չեմ հրաժարվում, թող համարեն: Ինչ վերաբերում է իշխանության հետ կապերին, գիտեք, նույնիսկ Ռոբերտ Քոչարյանի ժամանակ, երբ ավագ եղբայրս սպանվել էր, փոքր եղբորս մեղադրում էին սպանության մեջ, մայրս էլ նստած էր նախագահականի դարպասների դիմաց, ու իմ տնտեսական գործունեությունն էլ 15 տեղով Դատախազությունը ստուգում էր, ինձ չկարողացան կոտրել, եւ ես հանրահավաքները շարունակեցի: Ինձ նույնիսկ Ռ.Քոչարյանն առաջարկում էր թողնել քաղաքականությունը: Հավատացնում եմ, որ ես դա հիմա էլ անեի, ապրելու խնդիր չէի ունենա, շատ կարճ ժամանակում լինելու էի այս երկրի ամենահարուստ մարդկանցից մեկը: Բայց այդ խնդիրը չէ, որ ես ուզում եմ լուծել: Ես ուզում եմ, որ այս ժողովուրդն իր ողնաշարն ուղղի, ես չեմ կարծում, որ այն մարդը, որ փողով իր ձայնը տվեց իշխանությանը, դա արեց հաճույքով: Այդ մարդուն օգնել է պետք, ես դրա համար իմ ինքնուրույն քայլերն եմ ուզում անել: Եվ կարծում եմ, որ դա կստացվի:
– Դուք ցանկանում եք շարունակե՞լ «փողոցային պայքարը»:
– Դժբախտաբար, ՀՀ-ում ընտրություններով քաղաքական դաշտը չի ձեւավորվում, եւ դրա համար ընդդիմության 99 տոկոսը մնում է դրսում, նրա 10-20 ներկայացուցիչներն են կարողանում մանդատ ձեռք բերել: Այն էլ չեն կարողանում խնդիրներ լուծել: Եվ ես որեւէ վատ բան չեմ տեսնում, որ ժողովրդի հետ մնում եմ փողոցում, ու թեկուզ ինձ «փողոցային ընդդիմություն» համարեն: Ես գտնում եմ, որ այս կարգի երկրներում խնդիրները լուծվում են դեմոկրատական հեղափոխության ճանապարհով: Ես տեսել եմ 2003թ. փետրվարի 20-ը, տեսել եմ 2008թ. փետրվարի 26-ը: Նույն ժողովուրդն է, ու նման բաներ հնարավոր են` ճիշտ աշխատելու, ազնիվ լինելու դեպքում:
– Կարծիք կա, թե «Հանրապետությունը» «Ժառանգության» հետ է սերտ համագործակցելու, քանի որ այդ կուսակցությունն էլ արեւմտամետ ուժի համարում ունի:
– Ես ասել եմ, որ մենք պատրաստ ենք համագործակցել բոլոր այն ուժերի հետ, ովքեր Մարտի 1-ի պատասխանատվությունն իրենց վրա չեն վերցրել` կոալիցիայի մաս կազմելով, ովքեր կոալիցիա դառնալով, Սերժ Սարգսյանի հետ շամպայնի բաժակները զնգացնելով` իրար շնորհավորել են, նախարարական պորտֆելներ են վերցրել` դրանով իսկ խրախուսելով մարդկանց վրա կրակելը: Մնացած բոլոր ուժերի հետ պատրաստ եմ համագործակցել` անկախ նրանց քաղաքական հայացքներից ու աշխարհաքաղաքական մոտեցումներից։ Ուզում եմ, որ այս երկրում տեղի ունենան համակարգային փոփոխություններ, իսկ դա սկսվում է իշխանափոխությունից: Եվ միայն գաղափարական մոտեցումների վրա խնդիրը դնելով` դժվար թե հասարակական լայն զանգվածներին համախմբելու հնարավորություն լինի:
– Ձեր կարծիքով` Կոնգրեսն ինչո՞ւ չկարողացավ ավելի մեծ հաջողություն ունենալ եւ 7 տոկոսից ավելի քվեներ ստանալ:
– Այդ հարցի շուրջ կոնսենսուս չի եղել: Եվ ես մնում եմ այն տեսակետին, որ եթե կոնսենսուս չլինելու կողմնակիցների տեսակետով լիներ, Կոնգրեսն ավելի շատ ձայներ կհավաքեր: Ես միշտ համարել եմ, որ ՀԱԿ-ը տիրապետում է ՀՀ բնակչության 90 տոկոսի քվեին, որովհետեւ այս երկրում 90 տոկոսը փոփոխություն է ուզում: ՀԱԿ-ի ուժերը բավարար էին, եւ մենք ինքներս կարող էինք մեր վրա խնդիրները դնել, եղած իրավիճակի պատասխանատվությունը կոալիցիայի վրա դնելով` առաջ գնալ: Այդ դեպքում կունենանք ավելի մեծ քվե:
– Իսկ ավելի քիչ քվե ունենալու պատճառը ՀԱԿ-ի վարած քաղաքականությո՞ւնն է, թե՞ իշխանությունների բաժանած համատարած ընտրակաշառքն ու այլ տիպի ընտրակեղծիքները:
– Երկուսն էլ համապատասխանաբար ազդեցին: Ես այն կարծիքին չեմ, որ ՀՀ-ում ընտրություններ են տեղի ունենում: Այն, ինչ տեղի ունեցավ, մեծ ցանկության դեպքում ընտրություն անվանելը դժվար է: Այստեղ արդյունքների, վարկանիշի եւ այլնի մասնի խոսելը ճիշտ չէ: Բայց հասարակական ընկալման մեջ տարբեր հարցեր անպատասխան մնացին այսօրվա իրավիճակի պատասխանատուների առումով: Կոնգրեսի ստացած արդյունքների վրա միանշանակ ազդեց թե՛ ԲՀԿ-ի, թե՛ ՀՅԴ-ի նկատմամբ ունեցած իր պահվածքը: Որովհետեւ, եթե դու ասում ես, որ ԲՀԿ-ն ցնցող հանրահավաք է արել, եւ ԲՀԿ-ի առաջնորդն էլ հայտարարում է, որ ներում-բեկում չի լինի խախտում անողին, դու մարդուն ասում ես, որ հաղթողը նա է: Իսկ մարդը միշտ ուզում է հաղթող լինել, հասարակությունը միշտ հաղթողի կողմնակիցն է: Եվ դրանով է պայմանավորված ԲՀԿ-ի` այսքան ձայներ ունենալը: Թեկուզ այդ կարգի կեղծված ընտրություններում:
– ԲՀԿ-ն Կոնգրեսից ձայնե՞ր տարավ:
– Ես դրանում համոզված եմ: