Չնայած նախագահ Օբամային ուղղված ամերիկահայերի համառ հորդորներին` խուսափել Ապրիլի 24-ի ամենամյա ուղերձում Հայոց ցեղասպանության փոխարեն «Մեծ եղեռն» բառեզրը օգտագործելուց, սակայն երեք տարի անընդմեջ նա շարունակում է այդպես վարվել:
Ըստ երեւույթին, թուրքական ժխտողական վարչակարգի կամակատարները եւ նրանց ամերիկյան կողմնակիցները կարողացել են պարտադրել Միացյալ Նահանգների նախագահին խուսափել «genocide» կամ դրա համարժեք հայերեն «ցեղասպանություն» բառեզրի որեւէ հիշատակումից: Այլապես, ինչո՞ւ Միացյալ Նահանգների նախագահը ամերիկյան հասարակությանը պետք է դիմեր քչերին հասկանալի օտար լեզվով: Հայերեն լեզվով «Մեծ եղեռն» բառերի օգտագործումը պարզապես նպատակ ունի խաբել որոշ դյուրահավատ ամերիկահայերի: Այս էժանագին հնարքը հարիր չէ Նախագահի արժանապատվությանը:
Նախագահ Օբաման անցած երեք տարիների ընթացքում իր գործելակերպը շտկելու եւ «Մեծ եղեռն» բառեզրի օգտագործումից հրաժարվելու փոխարեն ճիշտ հակառակն է անում: Անհավատալիորեն, այս տարվա Ապրիլի 24-ի ուղերձում նա այդ բառեզրն օգտագործում է արդեն ոչ թե մեկ կամ երկու, այլ երեք անգամ: Նախագահն առանց ամաչելու` շարունակում է իր նախորդների անհեթեթ եւ վիրավորական բառախաղերը, որոնց նա խստորեն քննադատել էր` Ցեղասպանությունը մեղմացված ձեւով ներկայացնելով` որպես «սարսափելի դեպքեր», «վայրագություններ», «ջարդեր» կամ «աղետալի իրադարձություններ»:
Այս ամսվա սկզբին նախագահ Օբաման հայտարարեց նախագահական ընտրություններին իր թեկնածությունը կրկին դնելու մասին եւ ամերիկացիներին խնդրեց վերընտրել իրեն հաջորդ չորս տարիների համար: Իմ կարծիքով, նա, ով բացահայտորեն խախտում է սեփական խոստումները թե՛ հայկական, եւ թե՛ ոչ հայկական հարցերի, այդ թվում` Ցեղասպանության ճանաչման վերաբերյալ, արժանի չէ վերընտրման: Դժվար է պատկերացնել, որ իրեն հարգող որեւէ հայ մարդ կրկին քվեարկի Օբամայի օգտին:
Նախագահ Օբամայի դրժած խոստումների հանդեպ իրենց վրդովմունքն արտահայտելու համար հազարից ավելի ամերիկահայեր ապրիլի 24-ի նախօրեին աղմկոտ ցույց էին կազմակերպել Քալվըր Սիթիի «Sony Studios»-ի դիմաց, նրա խոշոր դրամահավաքի վայրում: Նրանց սրտնեղած ուղերձը լայնորեն տարածվեց ամերիկյան եւ միջազգային լրատվամիջոցներով: Համարյա բոլոր լուրերի թողարկումներում ընդգծվում էր ցուցարարների անվստահությունը նախագահ Օբամայի հանդեպ` ստվեր գցելով նրա նախընտրական քարոզարշավի խանդավառության վրա:
Ցուցարարների ուղերձի արձագանքի ուժեղացմանը նպաստում էր «System of a Down» հանրահայտ խմբի մեներգիչ Սերժ Թանկյանը, ում ներկայությունն ու կրակոտ ելույթը ոգեւորում էին ամբոխին, գրավելով մեծ թվով լրատվամիջոցների ուշադրությունը:
Ցույցին կարեւոր աջակցություն էր բերել նաեւ հեռուստաաստղ Քիմ Քարդաշյանը, ով «twitter»-հաղորդագրություն էր ուղարկել իր 7.2 միլիոն երկրպագուներին եւ հայտարարություն թողարկել իր բլոգում. «Այսօր հազարավոր հայեր հավաքվելու են Լոս Անջելեսում ի նշան բողոքի Հայոց ցեղասպանության ժխտման դեմ եւ կոչ են անելու Միացյալ Նահանգների կառավարությանը ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը: Հուսով եմ, որ այսօր կարող եմ ուշադրություն հրավիրել դրա վրա»:
«ABC-TV» եւ «FOX-TV» հեռուստատեսություններում իմ վերջին ելույթների ժամանակ ես բացատրեցի, որ ցույցը նպատակ չուներ աղերսել նախագահ Օբամային օգտագործել «ցեղասպանություն» բառը: Այն, ավելի շուտ, մի լուրջ պատգամ էր ուղղված նրան եւ մյուս քաղաքական գործիչներին, որ ամերիկահայերն այլեւս չեն լռելու, երբ ընտրված պաշտոնյան շռայլ նախընտրական խոստումներ տալով` ստանա նրանց ձայներն ու փողերը, իսկ ընտրություններից հետո անտեսի նրանց: Այդ պաշտոնյաները պետք է քաղաքական մեծ գին վճարեն իրենց երկդիմության համար: Որպեսզի ժողովրդավարությունը գործի, քաղաքացիները պետք է ամեն ինչ անեն, որ անպարկեշտ քաղաքական գործիչները չվերընտրվեն: Մեկ անգամ խաբված լինելը վատ է, սակայն հիրավի աններելի է, եթե թույլ տանք, որ մեզ կրկին անգամ խաբեն:
Քալվըր Սիթիի ցույցն օգտագործելով որպես նախադեպ, առաջիկա 18 ամիսներին ամերիկահայերը պետք է նախագահ Օբամայի յուրաքանչյուր քարոզարշավային այցի ընթացքում ցույցեր կազմակերպեն Միացյալ Նահանգների ամբողջ տարածքում:
Բացի այդ, ամերիկահայերը, իսկապես, կարիք չունեն, որ նախագահ Օբաման կրկնի այն, ինչ 30 տարի առաջ հայտարարել է նախագահ Ռեյգանը` 1981թ. ապրիլի 22-ի իր նախագահական Հռչակագրում հիշատակելով Հայոց ցեղասպանությունը: Նախագահ Օբաման դրժելով իր նախընտրական խոստումը, վարկաբեկել է իր բարոյական եւ քաղաքական հեղինակությունը` որպես ազատ աշխարհի առաջնորդ:
Եկեք չմոռանանք նաեւ այս ափսոսալի հարցի մյուս երկու գլխավոր մեղսակիցներին: Որտե՞ղ է այս օրերին թաքնվում փոխնախագահ Բայդենը: Արդյոք մտաբերո՞ւմ է, որ նա բազմաթիվ հախուռն ելույթներ է ունեցել Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ` Սենատում իր երկարամյա ծառայության եւ նախագահի թեկնածության ընթացքում: Իսկ Հիլարի Քլինթո՞նը: Որքան շուտ նա սենատոր եւ նախագահի թեկնածու եղած ժամանակ Ցեղասպանության ճանաչման ջատագովից վերափոխվեց Պետքարտուղարի, որը թաքնվում է լրատվամիջոցներից, երբ «անձնական» ծաղկեպսակ է դնում Երեւանում Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշարձանին եւ կոնգրեսականների շրջանում աշխատանքներ է տանում Ցեղասպանության բանաձեւին դեմ քվեարկելու համար:
2012 թվականի ընտրությունները հիանալի առիթ են հաշիվներ մաքրելու համար բոլոր նրանց հետ, ովքերչեն արդարացրել Ամերիկայի հայ համայնքի վստահությունը:
Հարութ ՍԱՍՈՒՆՅԱՆ
«Կալիֆոռնիա կուրիեր» թերթի հրատարակիչ եւ խմբագիր