– ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը իրավապահներին հանձնարարական տվեց` նոր ուղիներ փնտրել 2008թ. մարտի 1-ի դեպքերը բացահայտելու ուղղությամբ: Համաձա՞յն եք այն տեսակետին, թե այսպիսով նա կատարեց Կոնգրեսի վերջին երեք հիմնական պահանջներից մեկը: Հավատո՞ւմ եք, որ մինչեւ ապրիլի 28-ի հանրահավաքը մյուս երկու պահանջներն էլ կկատարվեն:
– Պահանջներից մեկն այնպես, ինչպես մենք դրել էինք, ամբողջությամբ կատարվել է: Եվ դա հնարավոր չէ մերժել: Ինչ վերաբերում է մյուս պահանջները կատարելուն, ես անկեղծորեն ուզում եմ, որ իշխանությունները կատարեն դրանք, եւ անկեղծորեն ուզում եմ, որ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանն ու Սերժ Սարգսյանը նստեն երկխոսության: Ինչո՞ւ եմ դա ուզում` որովհետեւ այդպես եմ դա տեսնում, որ դա այս իրավիճակից դուրս գալու ամենաընդունելի, ամենաանցնցում, ամենաբարենպաստ ելքն է: Եվ ուզում եմ, որ թե՛ իշխանությունները, թե՛ քաղաքական դաշտում եղած կուսակցություններն ու անհատները հասկանան դա, եթե այլ մոտեցումներ ունեն, իրենք էլ առաջարկություններ անեն:
– Կոնգրեսի եւ իշխանության միջեւ տեղի ունեցող հեռակա այդ երկխոսությունից դժգոհ են նաեւ ՀԱԿ-ի անդամ որոշ գործիչներ կամ համակիրներ: Օրինակ` Կոնգրեսի կամ Լ.Տեր-Պետրոսյանի մարտավարությունը չկիսեցին Կարապետ Ռուբինյանը, Ժիրայր Սէֆիլյանը: Կարծես թե տարաձայնություններ ունի նաեւ նախկին արտգործնախարար Ալեքսանդր Արզումանյանը, անհամաձայնության մասին հրապարակավ արտահայտվում է նաեւ ձեր նախկին կուսակից Սուրեն Սուրենյանցը:
– Մի տասը մարդ էլ կլինի, որ այդպես կմտածի, ես դրա մեջ որեւէ վատ բան չեմ տեսնում: Կարող եմ ասել, որ Սուրենյանցն այդպես չի մտածում, ես հետեւում եմ նրա գործունեությանը, միանշանակ այնպես է մտածում, ինչպես` ես:
– Իսկ Կոնգրեսի համար կորուստ չէ՞ր, որ այդ մարդիկ ՀԱԿ-ից հեռացան: Միգուցե իսկապե՞ս Կոնգրեսը շեղումներ է ունեցել իր որդեգրած ուղուց:
– Քաղաքական գործունեություն ծավալելը, այս կամ այն խմբի անդամ դառնալն, իմ կարծիքով, կամավորության սկզբունքով է: Մարդիկ շատ դեպքերում դուրս են գալիս ոչ թե գաղափարական տարաձայնությունների պատճառով, այլ սեփական տեսակետները մինչեւ վերջ հասցնելու, լայն մասսաներին ներկայացնելու ու ընկալված չլինելու պատճառով: Եվ եթե մարդիկ կան, ովքեր ուզում են այսօր ուղղակի առանց երկխոսության գնալ ընդհարման, հակադրվել իշխանության հետ կոշտ պայքարով, թող անեն այդ բանը: Իրենց ո՞վ է խանգարում:
– Խորհրդարանական ընդդիմությունը` «Ժառանգություն» եւ «Դաշնակցություն» կուսակցությունները, արտախորհրդարանական այլ ուժեր նույնպես իրենց մտահոգություններն են հայտնում այդ երկխոսության առիթով: Նրանք դա անկեղծ չեն համարում, չեն համարում, որ, ինչպես ՀԱԿ-ն է ասում, դա կարող է լինել երկխոսություն իշխանության եւ ժողովրդի միջեւ: Ձեր կարծիքով` անհի՞մն են նրանց մտահոգությունները:
– Ոչ միայն խորհրդարանական ընդդիմությունը, ոչ միայն արտախորհրդարանական ընդդիմության այն կուսակցությունները, որոնք ՀԱԿ-ում ներգրավված չեն, նաեւ իշխանության, կոալիցիայի մեջ ներգրավված ուժեր ու քաղաքական անհատներ Կոնգրեսին դրդում են իշխանության հետ գնալ առճակատման:
– Ինչո՞ւ:
– Որովհետեւ իրենք վախենում են, թե այն գործընթացները, որոնք կարող են տեղի ունենալ, եւ որոնք միանշանակ քաղաքական կլինեն, այդ գործընթացներից իրենք ուղղակի դուրս կմնան եւ պահանջարկված չեն լինի: Հավանաբար` դա է պատճառը: Հակառակ դեպքում` որեւէ նորմալ մարդ չի ուզենա, որ իր երկրում հիմնական ուժ հանդիսացող հասարակության մեծամասնության վստահությունը վայելող ՀԱԿ-ը բախման գնա իշխանության հետ, բիրտ ուժի եւ Ոստիկանության հետ: Ինչո՞ւ են նման բան ուզում այն մարդիկ, ովքեր սիրում են այս երկիրը: Ու այստեղ ես օբյեկտիվություն չեմ տեսնում, ես չեմ բացառում իշխանության ու ընդդիմության կոշտ հակադրությունը, բայց տեսնում եմ, որ այս շրջանում բարեբախտաբար դեռ հնարավորություն կա, որ խնդիրը ջրբաժանի անդունդի չվերածվի: Բազմաթիվ անգամներ եմ ընդհարվել իշխանության հետ, եւ չեմ մտածում, որ որեւէ մեկը կասկածում է գոնե անձամբ իմ անկեղծությանը այդ խնդրում: Այդ բաներին նայում եմ` որպես շինծու, որպես սեփական ասելիքը չունենալու կամ հասարակության մեջ այդ ասելիքի պահանջարկը չտեսնելու պատճառով դիմացիններին քննադատելու, փնովելու, մեղադրելու տարբերակ: Թող ասեն, միեւնույն է, դրանից էլ բան չի փոխվում, ու այս հանրահավաքը անհամեմատ ավելի շատ է լինելու: Ինչքան շատ խոսեն այդ մասին, ինչքան շատ փնովեն մեզ, ինչքան շատ մեղադրեն մեզ, դրանից մեր հանրահավաքներն ավելի մարդաշատ են լինում: Դա ակնհայտ է, ու նույնիսկ քաղաքական տեխնոլոգիա է, ինչն իրենք անում են մեր օգտին: Կլինեն նրանց մեջ մարդիկ, ովքեր անկեղծ են այդպես մտածում այդ մասին: Որեւէ խնդիր չեմ տեսնում։
– Իսկ հնարավոր համարո՞ւմ եք, որ այս երկխոսությունը բերի մի հանգրվանի, որ Կոնգրեսն այլեւս իշխանափոխություն, Սերժ Սարգսյանի հրաժարական ու արտահերթ ընտրություններ չպահանջի:
– Դա բացառված բան է: 2008 թվականից հետո, երբ Կոնգրեսը ձեւավորվել է, ձեւավորվել է մի խնդրի շուրջ` օրինական իշխանություն ձեւավորելու, երկրում սահմանադրական կարգը վերականգնելու նպատակով: Եվ այդ առումով Կոնգրեսն իր առաջ խնդիր է դրել հասնել արտահերթ ընտրությունների եւ հասնելու է դրան:
– Իսկ այդ դեպքում, եթե Սերժ Սարգսյանը կատարում է Կոնգրեսի պահանջները, ինչո՞ւ պիտի հրաժարական տա ու իշխանափոխության գնա: Նա այդ պահանջները կատարելուց հետո էլ կփորձի իր իշխանությունը պահպանել, այդ դեպքում մի փոքր անհասկանալի չէ՞, թե ինչու է երկխոսության գնում:
– Երբ Մուբարաքը երկխոսություն էր պահանջում, արդեն ուշ էր, ինչի՞ն էր պետք: Հայաստանի դեպքում, մենք կարծում ենք, որ դեռ ուշացած չէ, կա հնարավորություն` խաղաղ ճանապարհով, առանց արյունի փոփոխությունների հասնելու: Ոչ մի բան հավերժ չէ: Իհարկե, ինքն ուզում է մնալ: Իհարկե, ինքը պատկերացնում է, թե ինչ է նշանակում իր եւ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի հանդիպումը, երբ դա ամբողջ Հայաստանը տեսնի: Իհարկե, ինքը գիտի, թե իր թիմում ինչ տեղի կունենա դրանից հետո:
– Համաձա՞յն եք այն կարծիքի հետ, թե եւ՛ իշխանության ու Կոնգրեսի մեջ տեղի ունեցող այս երկխոսությունը, թե՛ Ս.Սարգսյանի հայտարարությունն ուղղված Մարտի 1-ի դեպքերը բացահայտելուն, ուղղված են նաեւ Ռոբերտ Քոչարյանի դեմ, նրա հնարավոր վերադարձի դեմ:
– Ռոբերտ Քոչարյանի գոյության պարամետրն ավելի շատ միֆ եմ համարում, քան իրականություն: Նման բան չկա: Տեսականորեն Հայաստանում արդեն երկիշխանության երկու էլեմենտ կա, մի թեւում իշխանությունն է, մի թեւում` Կոնգրեսը: Որքան խորանա դա, այդքան հասարակությանն ու պետությանն օգուտ է լինելու: