Արարատի մարզի Փոքր Վեդի գյուղի մայթեզրի ու մայրուղու միջեւ մի ջրբաժան է ընկած, որտեղ թվացյալ հոսող ջրի մեջ տեղ-տեղ հավաքվել է աղբը: Այն միագիծ առու է հիշեցնում, որից մի քանի մետր այն կողմ գտնվում է կիսավեր մի տուն:
Դժվար էր անգամ փորձ անել հավատալ, որ այնտեղ մարդիկ են բնակվում: Շփոթմունք էր առաջացնում անգամ ծիրանի այն ծառը, որ սերտաճել էր տան դողէրոցքի մեջ գտնվող պատի հետ: Հանկարծ ծառի ճյուղերի միջից գծագրվեց դեղին վերնազգեստով աղջկա պատկերը: Նա ժպտաց, հետո արագ-արագ ներս վազեց: Թվում էր՝ աղջիկը պահմտոցի էր խաղում գյուղի երեխաների հետ, եւ այդ լքված տունը պատսպարվելու համար լավագույն տեղն էր: Քիչ անց նա նորից հայտնվեց: «Մա՛մ, մա՛մ, արի»,- աղջիկը ուրախությամբ կանչեց մորը: Կինը ոտաբոբիկ կանգնեց դռան առջեւ եւ ուշադիր նայեց ինձ, հետո առանց խոսելու` դուռը բացեց եւ ներս հրավիրեց: Տիկին Նունեն եւ Քնարիկն էին՝ գյուղի ամենակարիքավոր ընտանիքը: Նրանք այն աստիճան աննկատ են ապրում գյուղում, որ գյուղի բնակիչներից շատերն անգամ մոռանում են նրանց գոյության մասին: Սենյակը, որտեղ նրանք ապրում են, մի քանի ոտնաչափ էր՝ այն էլ 7-ամյա Քնարիկի: Խոհանոցին փոխարինում էր մի փոքրիկ սպասքապահարան, որտեղ խիտ շարված էր տան ողջ սպասքը: Երկու մահճակալները, զգեստապահարանն ու հին հեռուստացույցն ամբողջացնում էին սենյակը, որոնք իրարից սահմանազատում էր տան կենտրոնում դրված վառարանը: Տան անկյուններում արհեստական ծաղիկներ էին, մեծ կողպեքից կախված բանալիների խրձեր, որոնք կախված էին պատերին, եւ Քնարիկի մի քանի հնամաշ ու սեւացած փափուկ խաղալիքները: «23 տարի ա ՝ էստեղ եմ ապրում: Ես մորքուրիս էրեխոցը հետ Բաքվից եմ եկել»,- ասաց տիկին Նունեն ու սկսեց ուժգին լալ: Կնոջ անհամաչափ հեւոցներին Քնարիկը հետեւում էր ծածուկ, հետո գլխարկով փակում էր աչքերն ու գլուխը շրջում դեպի պատը: Տիկին Նունեն սա չէր նկատում: Նա շարունակում էր նյարդային շարժումներով պատմել Բաքվից իրենց փախուստի մասին: Կինը հիշեց դեպքեր, թե ադրբեջանցիներն ինչպես սպանեցին իր հարազատներին: Կինն այլեւս չէր կարողանում կտրվել իրենց հետապնդող անցյալի ստվերներից: Կոտորածների մասին խոսելիս` նա ձեռքերով փակում էր բերանն ու սկսում խեղդվելով լացել:
«Հիմա մենակ եմ էստեղ: Ոչ մի բարեկամ, հարազատ չունեմ, որովհետեւ սաղին… Դե սաղ քինացին, մեռան»,- ասաց կինը: Նա Հայաստան էր եկել իր մոր եւ 7-ամյա որդու հետ: Ասում է՝ դեռ Բաքվում ամուսնացել էր, հետո` ամուսնալուծվել: Իսկ հետո Հայաստան գալով` կրկին ամուսնացել էր: «Բայց ոչ մի անգամ բախտս չէր բերում: Էս երկրորդ մարդս էլ ալկաշի մեկն էր: Ահավոր ա: Դե ասա՝ մայրս ի՞նչ բախտ ա ունեցել, որ ես ինչ բախտ ունենամ»,- շարունակում էր կինը: Նրա ասելով՝ ամուսնու դին գտել էին գյուղի դաշտերից մեկում: «Խի՞ էր մեռել: Ալկաշ էր, քիչ խմեր: Ի՞նչ իմանամ, է՜: Համ խմում էր, համ կազինո գնում: Կյանքս կերավ, հիմա էլ մեկ-մեկ հարցնում եմ՝ խի՞ եմ ապրում»,- առանց դադարի պատմում էր կինը: Գորգի փոքրիկ կտորով կինը փակել էր հատակի անցքը։ «Եթե էս կտորը չդնեմ, քամին կվզվզա տան մեջ»,- նկատեց ընտանիքի մայրը: Քնարն այս անգամ սաստող հայացքով նայում էր մորը, սա տեսնելով՝ Քնարը բարկացած դուրս եկավ տնից՝ աղմուկով փակելով դուռը: «Քնարի՛կ, Քնա՛ր: Գիտես՝ հենց իրա համար եմ ապրում: Ես ծննդատուն չեմ գնացել: Հենց տանը, այ էս փեչի առաջ եմ Քնարին ունեցել: Էն ժամանակ մայրս ինձ հետ էր: Հետո ինքն էլ մեռավ: Լրիվ մենակ եմ: Դե Քնարն էլ էրեխա ա, շատ բան չի հասկանում»,- ասաց տիկին Նունեն, ում մայրը մահացել է 3 տարի առաջ: Նունեի կապվածությունը մոր հետ աներեւակայելի էր: «Մամաս մեռավ՝ հավատալով, որ մի օր ես ու Քնարը դուրս կգանք էստեղից: Մամայիս անունն էլ էր Քնար»,- հեռուստացույցին դրված մոր լուսանկարը մատնացույց անելով՝ ասաց Նունեն: Քնարիկը կիսաբաց դռնից գլուխը հանած՝ հետեւում էր մոր ամեն մի շարժումին, աչքերի տակ նրբորեն ընդգծված կնճիռներին:
Մայր ու աղջիկ վաղուց սովորել են իրենց կաշվին կպած ապրելուն, մկների ու առնետների հետ կռիվ տալուն: Հատկապես գիշերները շատ անհանգիստ են լինում. մի կողմից` մկների դեմ պետք է պայքարել, մյուս կողմից էլ՝ անձեւաջրերի: Նրանց ասելով՝ հատկապես վերջին օրերին չեն կարողացել քնել: Տնից անձրեւաջրերն էին հանում, որոնք ոչ միայն առաստաղից, այլեւ տան դռան ճեղքերից էին մտնում: Երկրորդ դասարանում սովորող աղջիկն ինքն էլ գործի է անցնում այդ պահերին, օգնում է մորը` տաշտերի հարցը լուծել, բայց նաեւ վախենում է: Աղջիկը, որ մեր զրույցի ընթացքում անընդմեջ ելումուտ էր անում, խուսափում էր խոսել: Երբեմն կցկտուր մի քանի բառ էր ասում։ «Ուզում եմ լավ բժիշկ դառնալ: Դե չգիտեմ: Երազանքներ էլ չունեմ: Եսիմ»,- ուսերը թոթովելով՝ նշեց աղջիկը: «Ես էպիլեպսիկ եմ: Երկրորդ կարգի հաշմանդամ եմ»,- աղջկա պատասխանից հետո ասաց մայրը: Քնարիկը հուզմունքից թրթռացող աչքերով նայեց պատուհանից դուրս:
Կանաչ կտորով ծածկված պատուհանի գոգին դրված էր Զատիկի համար նախատեսված խոտը: Երկու ափսեների մեջ աճած նոսր խոտը կարելի էր անգամ հաշվել: «Ապրում ենք, էլի, Աստծուն փառք տալով: Օրը գալիս ա, մի կերպ, մի ձեւով ապրում ենք: Տանն ինչ լինում ա, էն էլ սարքում ենք»,- շարունակեց տիկին Նունեն: Որպես հաշմանդամ` տիկին Նունեն 11.000 դրամ նպաստ է ստանում: Դա նրանց միակ եկամուտն է: «Ապրում ենք: Տնից ոչ մի տեղ դուրս չենք գալիս: Գյուղսովետը հողամաս էր տվել, բայց Քնարիկի պապան ծախեց-խմեց: Կազինոյում պարտվեց, ինձ թալանելով-խաբելով ապրեց: Կյանքն էնքան ա դժվար, որ Քնարիկի դասատուն եկավ ու վախեցավ մեր տուն մտնել: Ասում ա՝ հունց եք տու ստեղ քայլում: Ասում եմ՝ հինչըմ գյուդում»,- պատմում էր տիկին Նունեն: «Ապրում ենք, էլի: Ուղղակի Քնարիկը հըլա էրեխա ա: Որ մի երգի ձայն ա լսում, չէ՞, միանգամից տնից դուրս ա գալիս, սկսում ա վազվզել բալկոնում, պարել: Ասում եմ՝ Քնարիկ, ամոթ ա, բայց հետո մտածում եմ՝ էրեխա է, ինքն ի՞նչ մեղք ունի էս ամեն ինչի հետ»,- ավելացրեց կինը՝ նայելով սենյակի անկյունում կախված ծաղրածուի դիմակին: Քնարիկինն էր: