KBH-ի «Նոր հայեր» թիմի պրոդյուսեր Արթուր Ջանիբեկյանը 2000 թվականից
բնակվում է Մոսկվայում, սակայն բիզնես ծրագրեր է իրականացնում նաեւ
Երեւանում: Նա սպասումներ ունի, որ օրերից մի օր կյանքի, բիզնեսի իր
պահանջները կհամապատասխանեն երկրի զարգացմանն ու վեկտորին, եւ նա մշտապես
կվերադառնա, կշարունակի իր գործունեությունը, այս ժամանակահատվածում
Մոսկվայում ձեռք բերած փորձը կկիրառի Հայաստանում:
Իսկ այսօր արդեն Արթուր Ջանիբեկյանն իր ընկերների հետ երեւի թե այն եզակի
հայերից է, որ Ռուսաստանի հեռուստաալիքներից մեկում հաղորդում ունի:
Խոսքը, իհարկե, «Քոմեդի Քլաբի» մասին է:
– Ինչո՞ւ «Քոմեդի Քլաբը» բացեցիք Մոսկվայում եւ ոչ Երեւանում:
– «Քոմեդի Քլաբը» շատ համարձակ հումորային շոու է, որի ամբողջ իդեան գալիս
է 20-րդ դարի ամերիկյան, այսպես կոչված՝ «Սթենդ ափ Քոմեդի» ոճից: Մարդիկ
ոտքի վրա պատմում են իրենց առօրյան, հումորով խոսում են իրենց խնդիրներից
եւ դահլիճում նստածներին ներգրավում իրենց խոսակցության մեջ: «Քոմեդի
Քլաբի» շոուն այսօր Մոսկվայի ամենամոդայիկ շոուն է համարվում: «Քոմեդի
Քլաբ» գալիս են մոսկովյան օլիգարխներ, շոու-բիզնեսի շատ ու շատ
ներկայացուցիչներ: Ընթերցողը www.comedyclub.ru կայքում կարող է տեսնել,
թե ովքեր են մեր ակումբի հյուրերը: Ինչո՞ւ եմ ասում՝ կարող են կայքում
տեսնել, որովհետեւ հայերին միշտ հետաքրքրում է, թե ինչ մարդիկ են ակումբ
հաճախում: Շոուի մեջ ընդգրկված են նախկինում ԽԹծ-ից հայտնի մարդիկ, հայտնի
ռադիոդիջեյներ, կինոաստղեր, երգիչներ, հաղորդավարներ, մի խոսքով՝ մարդիկ,
որոնք համախմբված են «ակումբ» գաղափարի շուրջ: «Քոմեդի Քլաբի» մուտքի
տոմսերը բավական թանկ են: «Քոմեդի Քլաբը» նաեւ այն եզակի շոուներից է, որն
ունի հայկական ղեկավարություն, սակայն հանդիսատեսի մեջ հայերը շատ քիչ թիվ
են կազմում: Մերոնք՝ հայերը, սիրում են ամեն ինչ տեղայնացնել, ազգայնացնել
այն ամենը, ինչ իրենք անում են: Իսկ ռուսները չեն սիրում խաչիկ-վաչիկներին
(նրանք ընդհանրացված այդպես են կոչում հայերին` ղՈփՌՍՌ – ԹՈփՌՍՌ): Մենք
չենք փորձում փոխել նրանց հոգեկերտվածքը, որովհետեւ նրանք են մեր լսարանը,
իսկ դա պետք է համապատասխանի նրանց ճաշակին: Նշեմ, որ մոտ ապագայում մենք
համաձայնության կգանք հայկական հեռուստաալիքներից մեկի հետ եւ կցուցադրենք
«Քոմեդի Քլաբի» հաղորդումները:
– Մոսկվայում հայերին ինչպե՞ս են վերաբերվում: Նախկինում հայերը մի շիշ
կոնյակով ու բաստուրմայով հարցեր էին լուծում, իսկ այսօր ինչպե՞ս է:
– Այն ժամանակ ամբողջ խորհրդային սիստեմն աշխատում էր, որ հայերը լավ
ապրեն, որովհետեւ հայերը ձեռներեց էին, ձեւը գտել էին՝ ինչպես խորհրդային
կառույցներից փող աշխատել: Հիմա այդպես չէ: Այսօր ռուսները շատ ավելի լավ
են ապրում, քան հայերը: Ռուսական միջին խավն իր կենսամակարդակով մի քանի
անգամ բարձր է հայկական միջին խավից եւ հիմա նրանց հետ նույն ոճով հարցեր
լուծել գրեթե անհնար է: Լուծում են այն հարցերը, որոնք իրենց շահերից են
բխում, եւ որոնք իրենք հակված են լուծելու: Եվ, իհարկե, հումորով են
վերաբերվում հայ ձեռներեցների կողմից ցուցաբերված կոնյակային, ծաղիկային
կամ ժպիտային մոտեցումներին: Նման «կոնյակային» վերաբերմունքը ողջունում
են, բայց՝ զուտ մարդկային առումով, իսկ գործի կազմակերպման համար դա
այնքան էլ նշանակություն չի ունենում:
– Փաստորեն Ձեր գործը հետաքրքրե՞լ է նրանց:
– Այո, «Քոմեդի Քլաբի» գաղափարը հետաքրքրել է նրանց, այլապես ես չէ, ով
ուզում է լիներ, ոչինչ էլ չէր ստացվի: Ակումբում շոուի օրերին մոտ 600
մարդ է լինում: Ես այդ բոլորին կոնյակ հո չե՞մ տալու, ասեմ՝ եկեք, փող
վճարեք ու իմ շոուն նայեք:
– Ինչպե՞ս եք հասնում հաջողությունների: Դա կապ ունի՞ Ձեր մասնագիտության հետ:
– Մասնագիտությամբ ես տնտեսագետ եմ: Բայց ավելի շատ իմ գործում օգնում է
հայ լինելս եւ այն, որ ձեռներեցությունն արյանս մեջ է: Ինձ ճանաչողները
գիտեն, որ ես 1993-1994թթ. աշխատում էի «ՇԱՐՄ» ընկերությունում: Մենք
օգնում էինք արդեն կայացած «ՇԱՐՄ»-ի տղաներին: Օրինակ, ես փակցնում էի
պաստառներ, տոմսեր էի վաճառում, եւ երբեք ոչ մի գործ պատվիցս ցած չեմ
դասել: Արել եմ ամեն ինչ, գուցե ոմանց համար՝ իմ տեսակին ոչ հարիր
աշխատանք էլ:
– ԵրԲԻ-ին համարո՞ւմ եք «Նոր հայեր» թիմի նախահայր:
– Դա շատ վիճելի հարց է եւ մինչեւ հիմա այդ հարցի շուրջ վիճում են
«գիտնականները»: Բնականաբար, «ՇԱՐՄ»-ի տղաները 1993 թվականին, որպես մեր
պրոդյուսերներ, մեզ ներկայացրին Մոսկվայում: Հետո, 1996 թվականին,
նպատակահարմար գտանք մենակ հանդես գալ: Սկզբում ինչ-որ բան չստացվեց, բայց
հետո կարծես ամեն ինչ լավ էր: Իհարկե, «ՇԱՐՄ»-ի դերը չի կարելի մոռանալ:
Բայց հետո մենք ինքներս հարթեցինք մեր ուղին, վերականգնեցինք չեմպիոնի մեր
տիտղոսն ու հրաժեշտ տվեցինք KBH-ի պաշտոնական մասին, բայց ոչ հումորին:
KBH-ը շատ լավ կառույց է, բայց որոշակի տարիքի ու որոշակի խնդիրներ
հետապնդող մարդկանց համար: Եթե ուզում ես կյանքդ կապել շոու-բիզնեսի հետ,
պետք է շուտ հեռանաս KBH-ից, որովհետեւ չմոռանանք, որ այն հորինվել է
հրեաների ու հայերի կողմից՝ որպես սովետական երիտասարդության զբաղմունք:
Եվ KBH-ը որպես բիզնես դիտարկելը սխալ է: Ավելին, մնալով KBH-ում, տղաների
մոտ ձեւավորվում է պահվածք, որը հասարակության կողմից չի ողջունվում:
Նրանք մտածում են, որ հասարակության մեջ իրենք արժանի են հատուկ
վերաբերմունքի, բայց դա այդպես չէ: Հո վետերաններ չե՞ն: Ես եղել եմ այն
մարդը, որը 1996-2001թթ. զբաղվել է KBH-ի կազմակերպչական եւ այլ
խնդիրներով, ու երբեւէ մենք ֆինանսական խնդիրներ չենք ունեցել: Եվ ես դրա
համար շատ շնորհակալ եմ հատկապես ԱՊՀ տարածքի սփյուռքին: Իհարկե, այն
ժամանակ մենք համերգներով բավական գումարներ էինք վաստակում:
– Ինչո՞ւ հետնորդներ չպատրաստեցիք KBH-ում:
– Պատճառը Սովետական Միության փլուզումն էր: Փակվեցին ռուսական դպրոցները,
ընկավ ուսման որակը: Իսկ այսօրվա ռուսական դպրոցի շրջանավարտը չի
կարողանում նունիսկ ռուսերենով բարդ ստորադասական նախադասություն կազմել:
ԽԹծ-ի հումորը ամբողջովին ինտելեկտուալ նյութ է: Այսօրվա 17-18 տարեկան
երիտասարդները 1988-89 թթ. ծնված երեխաներն են, որոնք դպրոց են հաճախել
այն ժամանակ, երբ ռուսական կրթությունը չէր ողջունվում: Մեզ մոտ հիմա
գրեթե չկան ռուսերեն լեզվով մտածող երեխաներ: Ռուսաստանում սկսված
կապիտալիզմի պայմաններում KBH-ի թիմերից յուրաքանչյուրն այսօր այնքան փող
ունի, որի մասին կարելի է միայն երազել: Լավ սցենարներ գրելու համար մեծ
գումարներ են ծախսում եւ բեմ են դուրս գալիս հիանալի ծրագրերով: Դրա դեմ
ի՞նչ կարող է անել մեր նորելուկ, խեղճ, դեղնակտուց թիմը, որին հովանավորը,
լավագույն դեպքում, կարող է տալ 12.000 դոլար: Ես այդ գործի տեխնոլոգներից
մեկն եմ, բայց չեմ զբաղվի դրանով, որովհետեւ ինձ համար դա կնշանակի մեկ
քայլ հետ գնալ:
– Դուք ժամանակին ասել եք, որ KBH-ով ամեն ինչի պետք է հասնեք: Ինչի՞ եք հասել:
– Այո, հասել եմ: Այսօր ԽԹծ-ի տեխնոլոգների մեջ ես ստեղծել եմ նոր բրենդ,
որով մրցակցության մեջ եմ մտել: Օրինակ, ռուսական հեռուստաալիքներում կա
«Վնե իգրի» հաղորդումը, որը ստեղծել է Ալեքսանդր Մասլյակովը՝ մեր «Քոմեդի
Քլաբի» դեմ, որպեսզի կարող ուժերը KBH-ից չգան «Քոմեդի Քլաբ»: Այսօր Ալ.
Մասլյակովի հետ մեր հարաբերությունները կարելի է այսպես բնորոշել՝
«օստավլյայուտ ժելատ լուչշեգո»: Նա չի ընդունում համարձակ քայլեր,
մանավանդ, եթե փորձում ես այս կյանքում ինքդ կայանալ: Մասլյակովն ուզում
է, որ մարդիկ միշտ հիշվեն KBH-ով, հետո էլ գնան զբաղվեն, օրինակ,
պլաստմասսայե խաղալիքների բիզնեսով:
– Այսօր Հայաստանում Նադեժդա Սարգսյանի ղեկավարած «Նոր հայեր» խումբը Ձեզ հետ կապ ունի՞:
– Ոչ:
– Այդ դեպքում ինչո՞ւ «Նոր հայեր», չէ՞ որ այդ անունը կապվում է KBH-ի «Նոր հայեր» թիմի հետ: Չե՞ք կարծում, որ դա շոու-բիզնեսում հեշտ ճանապարհ հարթելու միջոց է:
– Կոչվելով «Նոր հայեր», իրենք իրենց առջեւ ավելի ծանր խնդիրներ են դնում,
այսինքն՝ հիմա նրանք ավելի լավը պետք է լինեն, քան կարող են: Իրենք իրենց
մակարդակի սահմանը բարձրացնում են, որովհետեւ գործ ունեն մի բրենդի հետ,
որն այդ ոլորտում իր ասելիքն արդեն ասել է:
– Ո՞ւմ մտահղացումն է «Ջազզվե» սրճարանների ցանցը:
– Մտահղացումը իմ եւ իմ լավ ընկերոջ` Միքայել Մինասյանի գաղափարն է: Մենք
իրար հետ հիմնեցինք առաջին «Ջազզվե» սրճարանը, հետո պահանջարկը ստիպեց, որ
այն դառնա սրճարանների ցանց: Մտածեցինք սրճարանային բիզնեսի հետաքրքիր
իդեաներ, որոնցով այսօր «Ջազզվեն» տարբերվում է Երեւանի մյուս
սրճարաններից: Եվ ինձ թվում է, որ Օպերայի շրջակայքի սրճարաններից միայն
«Ջազզվեն» է, որ եթե անգամ լինի ուրիշ տեղ, օրինակ՝ Նորագավիթի
Պետավտոտեսչության շենքի հետեւում, մեր հաճախորդներն էլի կգան, որովհետեւ
սիրում են «Ջազզվեն»:
-Ասում են, որ «Ջազզվեի» VIP տեղերը շուտով կոչվելու են JIP: Ի՞նչ է դա նշանակում:
– Սեպտեմբերի 1-ից գործելու են «Ջազզվեի» զեղչային, բոնուսային քարտերը,
որոնք սկզբում լինելու են 5% զեղչային քարտեր, 2-3 ամիս հետո այն կհասնի
մոտ 20% -ի՝ կախված հաճախորդի «Ջազզվե» գալու հաճախականությունից: Բացի
այդ, կլինեն նաեւ «Ջազզվե իմփորթենթ փերսոնս» քարտեր, որի հապավումը
լինում է JIP, այսինքն՝ «Ջազզվեի» համար կարեւոր մարդիկ, որոնց միշտ
հաճելի է տեսնել մեզ մոտ:
– Դուք բավական երիտասարդ գործարար եք, ինչպե՞ս եք Ձեր ավագ գործընկերների հետ լեզու գտնում:
– Ինձ թվում է, 20-21 տարեկանից հետո տարիքային սահմանն այնքան էլ կարեւոր
չէ: Եթե առաջարկդ ու աշխատանքիդ արդյունքը հետաքրքրում է դիմացինին,
ուրեմն նա աշխատում է քեզ հետ:
– Ամուսնացա՞ծ եք:
– Այո, ամուսնացած եմ: Կինս՝ սիրելի Էլինա Հովհաննիսյանը, վերջերս խոստացել է դառնալ Ջանիբեկյան:
– Ձեզ համար դա կարեւո՞ր է:
– Վերջերս համոզվեցի, որ այո: Ես հայ տղամարդ եմ ու գտնում եմ, որ այդպես
ավելի ճիշտ է եւ, բացի այդ, իմ ազգանունը հորս ազգանունը չէ, պապիս
անունով եմ Ջանիբեկյան: Իսկ հորս ազգանունը Հակոբյան է: Այնպես որ, նոր
տոհմի սկիզբ է, կինս էլ այդ տոհմի մայրն է լինելու, թող լինի Ջանիբեկյան:
Ապրիլի 17-ին ունեցանք Նարեկ Ջանիբեկյանին, որի հետ էլ մեծ հույսեր եմ
կապում:
– Ձեր որդի՞ն էլ Ձեր ճանապարհը կշարունակի:
– Ինչ էլ անելու լինեմ, առաջին հերթին կանեմ ամեն ինչ, որ նա ստանա շատ
լավ կրթություն, կաշխատեմ, որ նա սիրելով ստանա այդ կրթությունը: Ես
լիբերալ մարդ եմ, ստիպողաբար ոչինչ չի լինի: Այսօր միայն ես գիտեմ, որ
տղաս մի պրոբլեմ հաստատ է ունենալու՝ Երեւանո՞ւմ է սովորելու, թե՞
Մոսկվայում: Ամեն դեպքում ուզում եմ, որ երեւանցու «համն ու հոտը,
մարիֆաթը» նրա վրա լինի:
– Քանի՞ երեխա եք մտադիր ունենալ:
– Չորս եւ ոչ պակաս: Կինս էլ է նույն կերպ մտածում:
– Ինչո՞վ է զբաղվում Ձեր կինը:
– Սովորում է Մոսկվայի Տուրիստական ակադեմիայում:
– Ի՞նչ է Երեւանը Ձեզ համար:
– Անկախ ապրելակերպից ու ապրելու վայրից՝ երեւանցին չպետք է մոռանա իր
որտեղից լինելը: Այս քաղաքը շատ էներգիա է տվել մարդկանց, եւ այդ մարդկանց
հաջողությունների առաջին գրավականը երեւանցի լինելն է: Երեւանցին
հոգեվիճակ է, մենք պարտական ենք մեր քաղաքին: Կարծում եմ՝ մենք պիտի
հետեւենք Պաղեստինի օրինակին՝ մեր աշխատած գումարներից պարտադիր հավաքենք
գումարներ, որը կնպաստի այս քաղաքի զարգացմանն ու արժեքների պահպանմանը:
Խոսքը ոչ միայն մշակութային արժեքների մասին է, այլեւ՝ հասարակական:
Օրինակ, Լեւոն Մալխասյանը հասարակական արժեք է: Կարա-Բալան մի թափառական է
եղել, բայց նա եւս երեւանյան արժեք է: Հովհաննես Թումանյանի «Ոսկի քաղաքի»
նման՝ մեր քաղաքն էլ ոսկի է` իր մարդկային հարաբերություններով: Իհարկե,
այսօր այդ բոլորը չեն պահպանվել, որովհետեւ հասարակարգ է փոխվել: Դժվար է
ալտրուիստաբար փողը մոռանալ, խաղի կանոններ են փոխվել: Բոլորս կապիտալիստ
ենք դարձել, բայց, այնուամենայնիվ, պետք է պահենք երեւանյան արժեքները: Դա
նաեւ սփյուռքի խնդիրն է: Սփյուռք ասելով՝ ես նկատի ունեմ Մոսկվայի
հայությանը: Թող ինձ ներեն Ամերիկայի եւ բոլոր մյուս տեղերի հայերը, բայց
ես 80-ականների կամ 90-ականների գնացածներին համարում եմ երեւանցիներ: Իսկ
60-ականների գնացածը չի կարող նույնկերպ մտածել Երեւանի մասին, որովհետեւ
նա չի տեսել «Փուրթուլին», այդ մարդը չգիտի Կոնսերվատորիայի այգու ու
Սարյանի այգու տարբերությունները: Ես չեմ մեղադրում, այդ մարդիկ էլ,
երեւի, սիրում են իրենց Տորոնտոն եւ Փարիզը:
– Դուք ասել եք, որ Ձեր ուժը Ձեր տեղեկացված լինելու մեջ է: Ինչպե՞ս եք հասցնում այդքան ինֆորմացիա ստանալ:
– Ես սիրում եմ մարդկանց հետ շփվել: Օրինակ, առաջ, երբ գալիս էի Երեւան,
սափրվում էի կինո «Նաիրիի» մոտակայքում գտնվող վարսավիրանոցում: Ընդամենը
հարց էի տալիս` ի՞նչ կա, վարսավիրներն իրար հերթ չտալով պատմում էին այս
կամ այն քաղաքական գործչից, բիզնեսմենից, օլիգարխից կամ երգչից: Եվ
այդպես, մի սափրվելու ընթացքում ստանում էի բավական ինֆորմացիա: Հետո,
ինչպես ասում է ռուսական ասացվածքը՝ «ռիբակ ռիբակա վիդիտ իզդալեկա»:
Ինֆորմացիա կրողները իրար հեշտությամբ են գտնում: