Ասել ճշմարտությո՞ւնը, թե՞ այն, ինչ ուզում են մարդիկ լսել

Մոտ 10 օր առաջ պաշտոնապես մեկնարկեց ՀՀ ԱԺ առաջիկա ընտրության քարոզարշավը: Աստիճանաբար ուրվագծվում է, թե քաղաքական որ ուժն ինչպես է փորձում ներկայանալ հանրությանը: Նախօրեին «168 Ժամին» կից գործող «Պրեսսինգ» ակումբի հերթական քննարկման թեման հենց քարոզարշավի ընթացքն էր:

Քննարկումը վարող, «168 Ժամի» փոխխմբագիր Արմեն Բաղդասարյանի դիտարկմամբ` քաղաքական պրոցեսները կարծես թե տեղափոխվել են քարոզչական դաշտ: «Այսինքն` քաղաքական բոլոր բանավեճերը, կոպիտ ասած, տեղափոխվել են հեռուստացույց (նաեւ հրապարակ): Արդեն մեկ շաբաթ է, դա սկսվել է, ես ինքս ինձ դնում եմ շարքային ընտրողի տեղ եւ, ցավոք, չեմ կարողանում կողմնորոշվել՝ ում ընտրել, որովհետեւ քարոզչությունը մի քանի մասի է բաժանվում. կա մի կուսակցություն, որը հստակ ինչ-որ բաներ է ասում, կա մի կուսակցություն, որն ինչ-որ իմիջային տեսահոլովակներ է պատրաստում, մեկն ասում է` կառուցելու ենք քաղաք հանցագործների համար, մեկն ասում է` վերականգնելու ենք Սովետական Միությունը եւ այլն»,- նշեց նա ու հավելեց, թե կա եւ՛ աբսուրդի հասնող քարոզչություն, եւ՛ ոչինչ չասող քարոզչություն, կան նաեւ հստակ ծրագրեր ներկայացնողներ եւ այլն: Սակայն, նրա համոզմամբ, հիմնականում քարոզչական հոլովակներում ավելի շատ ցանկություններ են, քան հստակ ծրագրեր: Ըստ Ա. Բաղդասարյանի, ցանկալի կլիներ, որ ընտրությանը մասնակից ուժերը մի քանի առանցքային հարցերի վերաբերյալ հստակ ներկայացնեին իրենց դիրքորոշումը, օրինակ` ինչպե՞ս են լուծելու Լեռնային Ղարաբաղի հարցը, ինչպե՞ս են պատկերացնում տնտեսության ապագան առաջիկա հինգ տարիներին եւ այլն:

Այն, որ այսօր կուսակցություններն իրենց քարոզարշավի ընթացքում հիմնականում չեն անդրադառնում նշված առանցքային հարցերին, «P-Art» ընկերության տնօրեն Կարեն Քոչարյանը բացատրում է նրանով, որ կուսակցություններն այսօր անում են այն, ինչ ուզում է ժողովուրդը: «Էլիտան ուզում է իմանալ, թե ո՞նց է զարգանալու այս երկիրը: Բայց երբ «Բարգավաճ Հայաստանը» տուկի թել է բաժանում, Բաղդասարյան Արթուրն ասում է` կվերադարձնեմ ավանդները եւ այլն, դա արվում է նրա համար, որովհետեւ ժողովուրդը դա է ուզում: Ժողովուրդը դարձել է սպառող ու իրեն այդ ձեւով էլ հրամցնում են այդ բաները: Ժողովուրդն ինչ ուզում է լսել, այն էլ ասում են: Նույն ԲՀԿ-ի տեսահոլովակն ի՞նչ է. իրենք ցույց են տալիս ընդամենը լավ կյանքի մասին պատմող ինչ-որ բան, այսինքն` աբստրակցիա է, ընդամենը բարի ապագա: Բոլորս էլ ցանկանում ենք բարի ապագա, բայց ինչպե՞ս»,- ասում է Կ. Քոչարյանը: Նա նշեց նաեւ, որ ծանոթ է, օրինակ, ՀՀԿ-ի համամասնական բուկլետին, եւ այնտեղ «ամեն ինչ հատ-հատ գրված է», սակայն նույն ՀՀԿ-ի մեծամասնական թեկնածուներն, ըստ Կ. Քոչարյանի, ավելի շատ խոսում են բուն սպառողական երեւույթներից:

Քննարկմանը միջամտեց ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Գալուստ Սահակյանը, ով զարմանք հայտնեց, որ ոմանք, այդ թվում եւ՝ դիտորդները, հայտարարում են, թե քարոզարշավի ընթացքում բոլորը նույն բանից են խոսում: Գ. Սահակյանի խոսքերով` հիմնական գաղափարախոսությունը պետության ամրացումն է, եւ Հայաստանում ուրիշ գաղափարախոսություն չի էլ կարող ծնվել: Այստեղ, ըստ նրա, պարզապես սկզբունքների տարբերություն կա, եւ յուրաքանչյուրը ներկայացնում է պետության ամրացման` իր պատկերացրած ճանապարհը: Ըստ Գ. Սահակյանի, կան հարցեր, որոնք «բացատրելի չեն ժողովրդին», օրինակ` արտահանման-ներմուծման հետ կապված հարցերը: «Դրա մասին կարող ես խոսել ընդհանուր այն միջավայրում, որտեղ հասկացվում ես: Բնական չի՞, որ պետք է ձգտումը լինի, որ արտահանումը շատանա եւ բնական չէ՞, որ ճանապարհներ չունեցող երկրի համար այդքան հեշտ չի: Ժամանակներ են պետք, որ արտահանումն ավելացնեն: Իրավիճակն է այդպիսին»,- նշեց նա` եւս մեկ անգամ կրկնելով, որ այսօր միակ խնդիրը կարող է լինել պետության հզորացումը: «Մյուս գաղափարները եթե շրջանառության մեջ ես գցում, սպառողը չկա: Հասարակությունը պետք է սպառողի դերում հանդես գա: Մարդիկ ուզում են` պետությունն ամուր լինի: Դա դնում են այն տեսքով, որ պետք է աշխատատեղեր լինեն, մարդիկ կարողանան ապրելգ »,- գտնում է Գ. Սահակյանը: Վերջինս, անդրադառնալով բուն քարոզարշավին, ընդգծեց նաեւ, որ «ակնհայտ է, որ արդյունավետ պոպուլիզմից ՀՀԿ-ն չի կարողանում օգտվել», դրա համար էլ ՀՀԿ-ի ծրագրում գրված է իրականությունը, որ այսքան աճ է եղել, հետո այսքան կլինի եւ այլն: ՀՀԿ խմբակցության ղեկավարը գտնում է, որ այն կուսակցությունները, որոնք ասելիք ունեն, տրամաբանորեն չեն կարող քարոզարշավի մեկ ամսվա ընթացքում սպառել իրենց ասելիքը, իսկ այն կուսակցությունները, որոնք ասելիք չունեն, ըստ Գ. Սահակյանի, պետք է կամ հայհոյեն, կամ բամբասեն, կամ զրպարտեն: Նա ուշադրություն հրավիրեց «Նոր Ժամանակներ» կուսակցության ղեկավար Արամ Կարապետյանի ընտրած մարտավարության վրա: Գ. Սահակյանի խոսքերով` այն, ինչ ընդդիմությունն այս տարիների ընթացքում ասում էր` չընտրված նախագահ, հանցագործ վարչախումբ, կոռուպցիա, Ա. Կարապետյանը հանրագումարի է բերել ու ամեն օր որեւէ մեկին, ում հասարակությունը ճանաչում է, «հանցագործ է ճանաչում եւ մարտահրավերի է կանչում»: Իսկ, օրինակ, իշխանական կուսակցությունների մյուս մասը Գ. Սահակյանի դիտարկմամբ` որդեգրել է քարոզարշավի հետեւյալը ձեւը. «յուղոտ պատառները մենք ենք արել, մնացածը խոստացան` գործ չարեցին»: Ակնարկը թերեւս ՀՅԴ-ին էր վերաբերում, որը լինելով իշխանության մեջ, ամեն կերպ փորձում է տարանջատվել իշխանության սխալներից: «Մենք այստեղ էլ չենք պատասխանում ու չենք էլ պատասխանելու, որովհետեւ, կարծում եմ, այդ իշխանական կուսակցությունները, երբ դա ասում են` մեզանից մի բան տանելու համար, դա ասողը ամենաշատը երեւի 8-10% ձայն է ստանալու: Այսինքն` ճանապարհը չենք ուզում փակել. թող ասի, մեր հաշվին ասի: Մենք մեր մոտեցումները տարբերակել ենք: Մենք ժամանակ չունենք ամեն հարվածողին պատասխան տալու: Մենք մեր ժամանակն օգտագործում ենք մեր ասելիքն ասելու համար: Քարոզչության ձեւը հռետորիկայի որակումներով չենք տալու: Ամենալավ գործիքը ոտքերն են. մարդիկ պետք է քայլեն, այսինքն` գյուղ առ գյուղ մարդիկ պետք է քայլեն: Այդ ձեւն ընդունելի է մեզ համար»,- գտնում է Գ. Սահակյանը: Ըստ նրա, չի կարող այս պահին գաղափարական պայքար լինել, որովհետեւ այդ գաղափարը մեկն է: «Մենք բոլորս նույն բանը պիտի ասենք` ամրացնել պետությունը»,- նշեց նա: Գ. Սահակյանը վստահեցնում է, որ ՀՀԿ-ում չեն կարծում, թե ինչ-որ մեկին խոցելի դարձնելով՝ իրենք շահեկան վիճակում են հայտնվում, ու դրա համար էլ դեմ են լարված ընտրապայքարներին: Իսկ եթե ընտրապայքարի մեջ լարվածություն առաջացավ, դրա հետեւանքը, ըստ Գ. Սահակյանի, խախտումներն են:

Ըստ «Քրիստոնեա-ժողովրդական վերածնունդ», կուսակցության (ՔԺՎԿ) նախագահ Սոս Գիմիշյանի, բնական է, որ ՀՀԿ-ի ու ընդդիմության քարոզչությունն իրարից տարբերվելու է, որովհետեւ ՀՀԿ-ն իշխանությունն է եւ պատասխան է տալիս իր արած գործերի համար, իսկ ընդդիմությունը, օրինակ` ՔԺՎԿ-ն, ընդամենը փորձելու է գնահատական տալ արվածին եւ ներկայացնել գոյություն ունեցող խնդիրների լուծման իր պատկերացումները: «Մենք մեր քարոզարշավը վարելու ենք հետեւյալ սկզբունքներից ելնելով, որ երկրում կա որոշակի դրական շարժ, շատ քիչ, բայց կա: Դրականը ֆիքսելու ենք, այո, ասելու ենք` սա լավ է: Չի կարելի լավը չտեսնել, այդ դեպքում իրավունք չես ունենա վատն ասել: Վատի մասին շեշտադրումներ անելու ենք, առաջարկելու ենք լուծումներ: Առաջարկվում է 2,5 անգամ թոշակները բարձրացնել: Ես համոզված եմ, որ Հայաստանում գոյություն ունեցող ստվերային տնտեսության ընդամենը 10%-ով կարելի է երկու անգամ բարձրացնել թոշակը»,- համոզված է Ս. Գիմիշյանը: Նա նշեց նաեւ, թե իրենք կոնկրետ էլեկտորատ ունեն, կոնկրետ մարդիկ ունեն, որոնց հետ հույսեր են կապում: Ինչ վերաբերում է կոնկրետ ԼՂ խնդրի լուծմանը, ըստ Ս. Գիմիշյանի, եթե մենք Հայաստանում ժողովրդավարական պետություն ստեղծենք, «ԼՂ հարցն ինքն իրեն լուծվելու է` առանց մեծ ճիգերի»: Այս տեսակետին չհամաձայնեց Արմեն Բաղդասարյանը: «Կներեք, գուցե շատ կոպիտ եմ ասում, բայց դուք բոլորդ ժողովրդին թյուրիմացության մեջ եք գցում: Օրինակ` պարոն Գիմիշյան, դուք ասում եք, թե եթե կառուցենք ժողովրդավարական երկիր, ԼՂ հարցն ինքնըստինքյան կլուծվի. չեմ հավատում: Ուրիշ բան, որ դուք լավ բան եք ասում` Հայաստանը, այո, պետք է դարձնել ժողովրդավարական երկիր: Եվ Դուք շատ սիրուն ձեւակերպում եք տալիս: Բայց իմ պատկերացմամբ` Դուք այդ շատ սիրուն ձեւակերպմամբ թյուրիմացության մեջ եք գցում ժողովրդին: Եկեք այս թեմայի մասին խոսենք, թե ո՞նց անենք, որ ճշմարտությունն ասենք»,- նշեց նա: Պարզվում է, սակայն, որ ճշմարտությունն ասելն այնքան էլ հեշտ ու ցանկալի գործ չէ:

Ըստ ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության անդամ Սամվել Նիկոյանի, բոլոր ընտրությունների ժամանակ բոլոր քաղաքական ուժերը գնում են դեպի շուկա, այսինքն` դեպի պահանջարկ, այսինքն` քաղաքական դաշտն, ըստ նրա, ասում է այն, ինչ ուզում են լսել (իհարկե, որոշակի նրբերանգներով): Ս. Նիկոյանի խոսքերով` գաղափարախոսություններն էլ հաճախ այդ ազդեցության տակ տրանսֆորմացիայի են ենթարկվում: Նրա համոզմամբ, ամբողջ աշխարհում նախընտրական շրջանը համարվում է ձայների համար պայքար, որը տեղավորվում է որոշակի օրենքների շրջանակներում: Պատգամավորի կարծիքով` քաղաքական ուժերը պետք է կարեւոր հարցերի պատասխանը տան, բայց կան հարցեր, որոնք հնարավոր չէ «նախընտրական բուկլետի մեջ տեղավորել»: «Կան հարցեր, որոնք պարտադիր չէ, որ այդտեղ արտացոլված լինեն, դրանք արտացոլված են ազգային անվտանգության հայեցակարգում, որը գործող իշխանության ծրագիրն է,- նշեց Ս. Նիկոյանն ու հավելեց,- Աստված տա, որ քարոզարշավն այսպես շարունակվի. նկատի ունեմ, որ դեռ հանգիստ է, կարծեք թե տարբերվում է նախորդներից` փոխադարձ հայհոյանքների ու ցեխ շպրտելու առումով»: Պարզվում է` պարոն Նիկոյանն էլ է զարմացել, որ ԵԱՀԿ դիտորդներն ասել են, թե պայքարը գաղափարախոսական հարթության մեջ չի գնում: «Ի՞նչ է, Եվրոպայում գնում է գաղափարախոսական հարթության մե՞ջ: Չէ: Պայքարը գնում է ընտրողների ձայների համար: Ընտրություններից հետո շատ բնական է, որ յուրաքանչյուր քաղաքական ուժ պետք է մտածի գաղափարախոսության մասին, պետք է մտածի իր գործելաոճն իր գաղափարախոսության շրջանակներում տեղավորելու մասին: Ընտրական շրջանում իրենք գնում են դեպի ընտրողը, դրանից հետո իրենք փորձում են ընտրողին այդ շուկայական հարաբերություններից վերեւ բարձրացնել»,- կարծում է նա:

Շեշտելով, որ ինքը գնահատում է այն, որ ՀՀԿ-ն պոպուլիզմով չի զբաղվում, «Ազգային ժողովրդավարական կուսակցության» (ԱԺԿ) նախագահ Շավարշ Քոչարյանն էլ նշեց, թե դա իրենց եւ ժողովրդին չի բավարարում, ու պետք է որակական նոր մոտեցում: «Օրինակ, պարոն Քոչարյան, Դուք Ձեր կուսակցության քարոզչական տեսահոլովակներում շատ խելոք մտքեր եք հայտնում, բայց օրինակ` «Ժառանգության» տեսահոլովակում ոչ մի միտք չի հայտնվում: Ասում է՝ «Տե՞ր ես», պատասխանում է` «Տեր եմ», ու Արտո Թունչբոյաջյանը երգում է: Ու կարծեք թե «Ժառանգության» ռեյտինգն աճում է, բայց չեմ կարծում, թե Ձեր կուսակցության ռեյտինգը քարոզարշավի ընթացքում ձեր հայտնած խելոք մտքերից աճում է: Այսինքն` խոսքը քարոզչության ընթացքում ճշմարտությունն ասել-չասելու մասին է: Այսինքն` ոչ թե ենթագիտակցության վրա ազդելով քարոզչություն իրականացնել, այլ հստակ գաղափարներով գիտակցության վրա ազդելով՝ քարոզչություն իրականացնել: Ես վստահ եմ, որ Ձեր տեսահոլովակի ժամանակ ասված խելոք մտքերը մարդիկ չեն լսում, բայց երբ ուրախ երգ է կամ նման մի բան՝ լսում են»,- նկատեց Ա. Բաղդասարյանը: Ի պատասխան՝ Շ. Քոչարյանը նշեց, թե, այնուամենայնիվ, ապագա ունի այն քարոզչությունը, որը պոպուլիզմ չէ: Համաձայնելով, որ առայժմ քարոզարշավը հանգիստ է, եւ կուսակցություններն իրար վրա ցեխ չեն շպրտում` Ս. Գիմիշյանը կասկած հայտնեց, թե այդպես էլ կշարունակվի, եւ սեւ PR չի լինի:

Սակայն պարզվում է` սեւ PR-ն այդքան էլ սարսափելի բան չէ: Համենայնդեպս, այդ կարծիքին է «168 Ժամի» տնտեսական մեկնաբան Արա Գալոյանը: «Սեւ PR-ը լավ բան է, թող լինի, թող խոսեն: Քարոզարշավի ընթացքում կա շատ ավելի ակնհայտ սխալ, որի մասին կարելի է խոսել: Օրինակ` ՄԻԱԿ-ի տեսահոլովակները, որը սկսվում է այսպես. «չե՞ս ուզում ծառայել բանակում՝ մի ծառայիր», «ուզո՞ւմ ես սովորել՝ կսովորես», իսկ առողջապահությունն էլ կլինի ձրի… Տեսեք, ոչ մի միտք չկա, որոնց համար մարդկանց կարող ես ասել՝ «հո դուք ապուշ չե՞ք. ոնց թե` չես ուզում ծառայել՝ չես ծառայի»: Ո՞նց թե առողջապահությունը ձրի կլինի, բա ո՞վ պետք է վճարի»,- հարցնում է նա: Այստեղ քննարկմանը միջամտեց ԵՊՀ դասախոս, քաղաքագետ եւ PR մասնագետ Տիգրան Հակոբյանը եւ տեղեկացրեց, որ PR-ի գիտության մեջ «սեւ PR» հասկացություն չկա: Ըստ նրա, կան նեգատիվ նախընտրական տեխնոլոգիաներ, իսկ PR-ը սեւ չի կարող լինել:

PR-ն, ըստ Տ. Հակոբյանի, ինֆորմացիոն փոխանակում է, որի մեջ կարող է լինել եւ՛ բացասականը, եւ՛ դրականը: «Երբեմն ասում են` այս պաշտոնյան կաշառակեր է, նա էլ ասում է` իմ դեմ սեւ PR եք անում: Դա սեւ PR չէ, դա այն ինֆորմացիան է, որը պետք է հերքվի կամ հաստատվի: Եվ քաղաքական ուժերը քարոզարշավի ընթացքում, բնական է, որ իրար վրա ցեխ պետք է շպրտեն, պետք է այնպիսի ինֆորմացիա տարածեն, որը կամ չի ստուգվում, կամ սխալ է»,- կարծում է նա: Տ. Հակոբյանը գտնում է նաեւ, որ քարոզարշավի ձեւական կողմը (լավ իմաստով) մեզանում տարեցտարի աճում է, այսինքն` հիմա ավելի ճաշակով տեսահոլովակներ կան, ավելի ճիշտ մոտեցումներ կան, նույնիսկ գույնի ընտրություն կա, որն ավելի գրավիչ է, եւ այլն: Բայց ձեւի ու բովանդակության ներդաշնակությունն, ըստ նրա, ամբողջությամբ կորել է: Նա համաձայնեց ավելի վաղ Գ. Սահակյանի հայտնած այն մտքի հետ, որ այս անգամ ընդդիմության համար քարոզարշավի ընթացքում խոչընդոտներ չկան: «Իհարկե, չկան. ուղիղ արգելանքի մեթոդները փոխարինվել են ավելի ցիվիլ (ձեւական առումով ցիվիլ) մեթոդներով, որովհետեւ իշխանական ուժերը ստացել են այլ լծակներ, որոնք օգտագործեցին, օրինակ, սահմանադրական հանրաքվեի ժամանակ: Իհարկե, ուղիղ չեն խոչընդոտի, բայց արդյունքները ոչ ոք չի կարող երաշխավորել, թե ինչպիսին կլինի»,- գտնում է Տ. Հակոբյանը: Վերջինիս գնահատմամբ` նույն ՀՀԿ-ն «հետաքրքիր շերտեր» ունի. ունի մտավորական շերտ, ունի «բրենդ ֆեյսեր», որոնք հանրության հետ շփվում են, բայց ներքեւներում կա այն խուժան մասսան, որն իր գործը կանի: «Խուժանն ընտրությունների օրը կանի այն, ինչ պետք է անի: «Խուժան» ասելով՝ նկատի չունեմ միայն փողոցի խուժանը: Ձեր խուժանների մեջ կան թաղապետեր, պատգամավորներգ, որոնք այդ գործը կանեն,- դիմելով քննարկմանը ներկա ՀՀԿ-ական պատգամավորներին` նշեց Տ. Հակոբյանն ու հավելեց,- Այսինքն, իհարկե, այսօր ձեւի մեջ իշխանությունն ավելի ցիվիլ է. գնա, խոսա, ավտոբուսներ վարձիր, գնա գյուղեր, ոչ մեկը քեզ չի խանգարի: Տեղում կարող է փոքրիկ իշխանավորները փորձեն պապից ավելի կաթոլիկ լինել, բայց այն տեխնոլոգիաները, որոնք այսօր իշխանությունն ունի, ավելի նուրբ են աշխատում, բայց արդյունքները նույնը կարող են լինել, որն այդ ուղիղ ճնշման արդյունքում է լինում: Այսինքն` ընտրության արդյունքները չեն համապատասխանի ժողովրդի քվեներին: Հիմա ի՞նչ կապ ունի՝ ցիվիլ ենք արել, սիրուն ենք արել, բանավեճի միջոցով ենք արել, իրար ժպտալով ենք արել, թեգ: Ես չեմ պնդում, բայց վախենում եմ, որ այդպես կլինի»: Ի պատասխան՝ Գ. Սահակյանը նշեց, որ, եթե հասարակության մեջ խուժան կա, դրան բոլոր տեղերում էլ կարող ենք որոնել մի տեղ՝ քիչ, մի տեղ՝ շատգ: «Խնդիրը հետեւյալն է. ես բացառում եմ, որ ընտրությունների օրը կբերեն արկղով բան կլցնեն: Դա բացառում եմ, որովհետեւ այդ ուղղությամբ էլ ենք աշխատանք կատարում, հետո հնարավորություններն էլ են քիչ»,- հավաստիացրեց Գ. Սահակյանը: Նրա խոսքերով` խնդիրն ընդամենն այն է, որ «այնպիսի լարումներ չառաջանան, որ բախումների վերածվեն, եւ կարողանանք մեկս մյուսին զիջելով գնանք, մի փոքր մեր ասելիքն ավելի զուսպ լինիգ »: Անարդարության հիմնական պատճառն, ըստ Գ. Սահակյանի, բխելու է բախումներից, որը ցանկացած պահի կարող է քաղաքական ուժերի մեջ լինել: Անդրադարձ եղավ նաեւ օրեր առաջ «չար ուժերի» կողմից ԲՀԿ-ի գրասենյակների պայթեցման փաստին: Ա. Գալոյանը գտնում է, որ դա հրաշալի PR ակցիա էր, եւ այդ կուսակցության վարկանիշը գոնե 1%-ով ավելացավ, սակայն Ա. Բաղդասարյանը համաձայն չէր այս վերջին մտքի հետ: Իսկ ըստ Ս. Նիկոյանի, եթե զուտ PR տեսակետից նայենք, ԲՀԿ-ի այն կերպարը, որ այդ կուսակցությունը կարողացել էր ստեղծել` ամենահզոր, ամենակարող, խնդիր չկա, «տրաքացնողը մենք ենք, պայթեցնողը մենք ենք»՝ կերպարը մի քիչ խարխլվեց: Ներկաներից ոմանք համաձայնեցին, որ ԲՀԿ գրասենյակների պայթեցման դեպքերից (իսկ մինչ այդ էլ՝ Արմավիրի քաղաքապետի ընտրություններից հետո) «Բարգավաճ Հայաստանի» վարկանիշը կամաց-կամաց ընկնում է: Տ. Հակոբյանն էլ նշեց, որ չգիտի, թե ԲՀԿ-ի վրա ի՞նչ տեխնոլոգներ են աշխատում, բայցեւ ավելացրեց, որ PR-ում գալարաձեւ զարգացման հարց կա, այսինքն` ամեն մի ուժեղ գոնե մեկ անգամ պետք է ծեծվի, հետո իր հարվածը հասցնի: «Այսինքն` դա այս ֆորմուլայի մեջ տեղավորվում է»,- եզրափակեց նա: Միգուցե այդ տեխնոլոգիա՞ն է կիրառվում: