– Վաղուց հայտնի է, որ ընդդիմադիր չորս, գուցե արդեն երեք կուսակցություններ՝ ՀԺԿ, ԱԺՄ, «Հանրապետություն» եւ «Ժառանգություն», բանակցում են միասնական դաշինք ձեւավորելու շուրջ: Ձեզ առաջարկ չի՞ արվել մասնակցել այդ բանակցություններին:
– Այդ չորս կուսակցություններից նման առաջարկություն չի եղել, իսկ ինչ վերաբերում է դաշինքի ընդհանրական այն բազային, որը մենք էինք ուզում ձեւավորել գաղափարական հենքի վրա, ապա այդ խնդիրը դեռ պահպանվում է: Այսինքն՝ հնարավորությունը դեռեւս վերջնական կորսված չէ: Նկատի ունեմ այն, որ հնարավոր է` մի շարք կուսակցություններ կան, որոնք կուզենային այդպիսի դաշինք ձեւավորել, բայց դա արդեն պետք է մենք դիտարկենք դրա նպատակահարմարությունը: Սա արդեն մի քիչ այլ ոլորտ է:
– Խոսակցություններ կան, որ ընդդիմությունը հանդես է գալու երկու ճակատով, որոնցից մեկը լինելու է վերոնշյալ 3 կամ 4 կուսակցությունների միավորման տեսքով, մյուսը՝ Արամ Կարապետյանի եւ մի քանի այլ կուսակցությունների: Դուք ո՞ր ճակատում եք ձեզ պատկերացնում:
– Մեր կուսակցությունը կարող է լինել այնտեղ, որտեղ ձախակենտրոն գաղափարախոսություն ունեցող կուսակցություններ են: Որովհետեւ, եթե այսօր մենք որեւէ մեկի գաղափարական ուղղվածությունը հաշվի չառնենք եւ այնտեղ հայտնվենք, ապա դա մեզ համար ընդունելի չէ: Մեզ համար դա ընդունելի կլիներ միայն այն դեպքում, երբ ընդդիմադիր բոլոր ուժերը որոշեին մեկ միասնական համամասնական ցուցակ կազմել եւ գնալ հաղթական սխեմայով: Այսինքն՝ վերցնել 50 տոկոս ավելի եւ դրանից հետո կանխորոշել ապագա գործողություններն ու քայլերը: Եթե այդպիսի իրավիճակ ստեղծվի, ապա, այո, ես նաեւ «Այլընտրանքի» առաջարկած իմպիչմենտի գաղափարն եմ շատ ընկալելի համարում: Եվ երկրորդ՝ հենց այդ ուժերը պետք է պատասխանատվություն վերցնեին առաջիկայում արդար ընտրություններ անցկացնելու վերաբերյալ:
– Միայն այն, որ արդեն մի քանի ընդդիմադիր կուսակցություններ որոշել ու հայտարարել են ընտրություններին առանձին մասնակցելու վերաբերյալ, չի՞ նշանակում, որ ընդդիմության միասնական դաշինքով մասնակցելու ծրագիրը ձախողված է:
– Դրա համար ես ասացի՝ եթե հնարավոր լինի: Դա իրենց իրավունքն է, ես դա չեմ քննարկում, բայց, կրկնում եմ, դա հաղթական սխեմա չէ: Դա յուրաքանչյուր կուսակցության սեփական դիրքորոշումն է, բայց դա վկայում է այն մասին, որ այդ ձեւով խնդիրը հաղթական լուծում չի ստանալու: Այլ բան է, որ ընդդիմադիր կուսակցությունները մտնեն խորհրդարան ու այնտեղ միավորվեն: Այդ ժամանակ միգուցե այնպիսի ծանրակշիռ ընդդիմություն լինի, որը կկարողանա իրականացնել երկրի համակարգային փոփոխությունների ծրագիրը:
– Ինչպե՞ս եք վերաբերվում ձեր գործընկեր ՕԵԿ նախագահ Արթուր Բաղդասարյանի «The world street journal»-ին տված արտահայտած՝ «ԼՂՀ վիճահարույց տարածքի կարգավորման» մասին հայտարարությանը եւ ՆԱՏՕ-ի մասին արված մեկնաբանություններին: Եվ ինչպե՞ս եք պատկերացնում ՕԵԿ-ի հետ համագործակցությունը:
– Եթե Արթուր Բաղդասարյանը հայկական մամուլում այդ հրապարակման արտատպումից հետո կարիք չզգաց պարզաբանումներ տալ իր արտահայտած այդ մտքի կապակցությամբ, որը ես ընդհանրապես անընդունելի եմ համարում, ապա իսկապես այն լուրջ քննարկման թեմա է: Եթե այդ բառակապակցությունը հնչեր 1990-ական թվականներին, կարծում եմ, այստեղ ժողովրդական ցասման մի մեծ ալիք կբարձրանար: Չգիտեմ, թե ինչու հիմա շատ հանգիստ վերաբերվեցին Արթուր Բաղդասարյանի այդ հայտարարություններին, բայց ուղղակի անհասկանալի է, թե ինչպես կարող է Հայաստանի քաղաքական ուժի ղեկավարը Լեռնային Ղարաբաղը համարել «վիճահարույց տարածք»: ԼՂՀ-ն ոչ միայն «վիճահարույց տարածք» չէ, այլեւ ԼՂՀ-ն ձեւավորվել է օրինական իրավական ճանապարհով: Եվ եթե մենք սա պետք է նաեւ մեր երկրում բացատրենք, ապա ես արդեն չգիտեմ, թե ուր ենք հասել:
– Չե՞ք կարծում, որ առաջին հերթին` հենց ընդդիմությունը պետք է բողոքի ալիք բարձրացնողը լիներ, քանի որ նման հայտարարություն արել է իր գործընկեր կուսակցության ղեկավարը:
– Ես ընդհանրապես գտնում եմ, որ կուսակցությունները, նաեւ` ընդդիմության ներկայացուցիչներն, ովքեր պատրաստվում են մասնակցել ընտրություններին, պետք է զերծ մնան մեկը մյուսին քննադատելուց: Օրինակ, ես ընդհանրապես կարիք չունեմ քննադատելու իր կուսակցության ծրագիրը, դա իր կուսակցությունն է՝ իր դիրքորոշումով, բայց ԼՂՀ հարցը համազգային խնդիր է (էլ չեմ խոսում Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների ձեւավորման տեսանկյունից), եւ այդ ձեւակերպումներն անընդունելի են: Սոցիալական խնդիրները, կոռուպցիայի դեմ պայքարի մոտեցումներն ինձ մոտ խնդիր չեն առաջացնում, բայց այսպիսի հարցերում դա սկզբունքային խնդիր է: Նույնը, այո, ՆԱՏՕ-ի հետ կապված խնդիրն է, որը մեզ համար նույնպես անընդունելի է: Ես դեմ եմ այսօր ՆԱՏՕ-ի կազմում ընդգրկվելուն. եթե ՆԱՏՕ-ն գալիս է արեւելք, որպեսզի ձեւավորի գլոբալ անվտանգության համակարգ, այդ պարագայում նշանակում է, որ այս տարածաշրջանի բոլոր երկրները պետք է ընդգրկվեն, նաեւ Ռուսաստանը: Եթե ՌԴ-ն դուրս է մնում այդ սխեմայից, նշանակում է՝ նա նվազագույնը դառնում է նրան հակառակորդ, իսկ ես կարծում եմ, որպես թշնամի է ընկալվում: Այդ պարագայում Ա. Բաղդասարյանն ինչպե՞ս է պատկերացնում Հայաստանի թշնամացած հարաբերությունները ՌԴ-ի հետ: Դրա համար սկզբունքային հարցերը պետք է քննարկվեն հենց սկզբունքորեն:
– Մարտի 3-ին ձեր կուսակցության համագումարն է, որտեղ դուք նաեւ պետք է հայտարարեք, թե ինչ ձեւաչափով եք մասնակցելու ընտրություններին: Սակայն երեկ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը հայտարարել է, որ մարտի 2-ին իրենք հայտարարելու են, թե դաշինքն ինչ տեսք է ունենալու: Միայն այն, որ դուք մինչ այսօր ներքաշված չեք այդ բանակցություններում, չի՞ նշանակում, որ նրանք ձեզ չեն ընկալում որպես ընդդիմություն: Առավել եւս, երբ Արամ Զ. Սարգսյանը հայտարարել էր, թե իրենք պատրաստ են դաշինք կազմել բոլոր ընդդիմադիրների հետ, սակայն դուք դուրս եք մնացել, քանի որ, ինչպես ասացիք, ձեզ որեւէ առաջարկ չի արվել:
– Մենք դուրս չենք մնա, մենք մեր տեղն ու դիրքն ունենք, մենք խնդիր չունենք: Ինձ թվում է, իրենք բաժանվել են ավելի շուտ իրենց աշխարհաքաղաքական մոտեցումներից ելնելով եւ մեզ ընկալում են որպես այլ աշխարհաքաղաքական մոտեցում ունեցողի: Եթե հարցը հստակ դրված լիներ, ինչպես իրենք են ասում, հաղթող կառույցով, ապա այդ դեպքում իրենք պետք է բոլորի հետ համագործակցեին: Եթե իրենք համարում են, որ այդ չորսը բավարար ուժ է՝ ինքնաբավ են, սա էլ իրենց խնդիրն է, եւ ոչ ոք չի կարող վիճարկել դա: Մենք բարդույթ չունենք, այնպես որ՝ թող իրենք որոշեն: Կլինի՞ առաջարկ՝ մենք էլ մեզ մոտ կքննարկենք, որովհետեւ պետք է տեսնել, թե ինչ պայմաններ ու առաջարկություններ են: Իսկ ինչ վերաբերում է մարտի 2-ին հայտարարելուն, ապա այդ ժամկետը (սահմանվածից մեկ օր առաջ), կարծում եմ, վտանգի տակ է դնում հենց այդ ապագա դաշինքի գրանցումը: Բայց դա արդեն տեխնոլոգիայի խնդիր է, թող իրենք որոշեն, ինչպես վարվեն: Համենայնդեպս, ընտրությունը բոլորինն է, մենք մեր ընտրությունը կկատարենք: