– Համառ լուրեր են պտտվում, որ, այնուամենայնիվ, դուք եք «Միավորում հանուն Հայաստանի» կուսակցության ստվերային ղեկավարը: Միաժամանակ` նույն կարգավիճակով արծարծվում է նաեւ Գլխավոր դատախազ Աղվան Հովսեփյանի անունը: Ինչո՞ւ նախընտրեցիք «ստվերային» կոորդինատորի դերակատարումը:
– Այն, ինչ շրջանառվում է, ամենեւին էլ չի նշանակում, թե դա է իրականությունը: Եթե այդպիսի խնդիր լիներ, ապա ես հրապարակավ որեւէ հայտարարություն կանեի: Լուրջ վերլուծություններ պետք չէ որոնել` պարզելու համար արդյոք ես կապ ունե՞մ այդ կուսակցության հետ, թե՞ ոչ: Ամեն ինչ շատ պարզ է. ես հայտարարել էի, որ պատրաստ եմ աջակցել իմ գործընկերներին, եթե նրանք կուսակցություն ստեղծելու ցանկություն հայտնեն: Դրանից դուրս տարածվող լուրերը, մեղմ ասած, իրականությունից հեռու են: Այնպես որ` պետք չէ խմբի անդամներին նման վիրավորանք հասցեագրել ու հայտարարել, թե այս կամ այն անձն է այդ կուսակցության «ստվերային ղեկավարը» կամ «գորշ կարդինալը»: Դա սխալ մոտեցում է: Չպետք է մոռանալ, որ նրանք խորհրդարան են մտել մեծամասնական ընտրակարգով, ոչ թե որեւէ կուսակցության համամասնական ցուցակում հայտնվելու շնորհիվ: Իսկ դա նշանակում է, որ յուրաքանչյուրն ունի իր սեփական էլեկտորատը, որը մի քանի ընտրություններում իր ձայնը տվել է հենց նրանց: Իսկ ինչ վերաբերում է իմ` «ստվերային ղեկավար» լինելու մասին խոսակցություններին, ապա դա ծիծաղելի է: Ինչո՞ւ ստվերային, ո՞րն է դրա իմաստը, եթե ես ցանկություն ունենայի կուսակցություն ղեկավարել, դա կանեի բացահայտ կամ ինքս կստեղծեի այն:
– Ինչպե՞ս է դրսեւորվելու ձեր կողմից կուսակցությանն աջակցությունը` ֆինանսակա՞ն:
– Իմ ֆինանսական հնարավորությունները շատ համեստ են, գուցե շատ ավելի համեստ, քան շատ շատերինը: Ոչ ոք փողի տոպրակ չէ: Եվ ես չեմ պատրաստվում ֆինանսական լուրջ ներդրումներ անել քաղաքական դաշտում. սա բիզնես չէ, քաղաքականություն է: Իմ աջակցությունը կուսակցությանն ավելի շատ լինելու է մարդկային ռեսուրսների տեսքով:
– Ամիսներ առաջ` չբացառելով ձեր կողմից կուսակցություն ստեղծելու հավանականությունը, հայտարարել էիք, թե դրան անդամակցելու են նաեւ Ռուսաստանում գտնվող 50-ից ավելի գործարարներ: Հնարավո՞ր է ձեր այդ ռեսուրսը ներդնեք այս կուսակցության մեջ:
– Խոսքը մարդկանց մասին է եղել, ոչ թե ֆինանսների: Ռուսաստանի գործարարները, որոնց հետ ես համագործակցում եմ, կապված են Հայաստանի հետ, ու այս տարիների ընթացքում տարբեր աջակցություններ են ցուցաբերել: Նրանք եւս այստեղ որոշակի ընտրազանգված ունեն, եւ եթե ես այս կուսակցության գործընթացներին ակտիվ մասնակցություն դրսեւորեմ, ապա չի բացառվում, որ նրանք իրենց էլեկտորատին նույնպես կողմնորոշեն դեպի այս կուսակցությունը:
– Կարելի՞ է ենթադրել, որ «Միավորում հանուն Հայաստանի» կուսակցությունը ռուսամետ կողմնորոշում է ունենալու:
– Ձեր հարցին պատասխանում եմ հարցով. իսկ ո՞վ է ասում, թե մեր խմբի պատգամավորները կամ ես միայն Ռուսաստանում ունենք գործընկերներ: Հայաստանի գործարարների հետ էլ նորմալ հարաբերություններ ունենք, ինչո՞ւ չեք մտածում, որ գերակայողը դա է, եւ ես հայամետ եւ հայակենտրոն մտածողություն ունեմ, ոչ թե ամերիկյան, ռուսական կամ մոլդովական:
– Իսկ ավելի ճիշտ չէ՞ր լինի, եթե գործարարները չխառնվեին քաղաքականությանը եւ իրենց ֆինանսական հնարավորությունները քաղաքական գործոն չդարձնեին:
– Մարդիկ փողոցից չեն գալիս քաղաքականություն: Մեկը` մանկավարժությունից է գալիս, մյուսը` տնտեսագիտությունից, մյուսն էլ` բժշկությունից: Այլ բան է, որ այսօր մեզ մոտ նման ձգտում ունեցողների մեծամասնությունը հենց գործարարներ են: Դրա պատճառները եւս հասկանալի են. հենց տնտեսական դաշտը կարգավորող օրենսդրությունն ամբողջովին ձեւավորվի ու կապիտալի պաշտպանվածությունն ապահովվի` այլեւս դրա անհրաժեշտությունը չի լինի: Միգուցե մեկը մտածում է իր բիզնեսը պաշտպանելո՞ւ մասին: Անցումային փուլում գտնվող երկրներում սուբյեկտիվության գործոնը մի քիչ ավելի մեծ է. իրավական դաշտը պետք է հստակեցնել: Իսկ մինչ այդ օբյեկտիվորեն յուրաքանչյուրը մտածում է` հնարավորինս խուսափել ոտնձգություններից, ու հայտնվում է քաղաքական դաշտում: Իսկ եթե տնտեսական դաշտի օրենսդրությունը չկարգավորվի, ապա ոչ ներդրումներ կլինեն, ոչ էլ տնտեսության ընդլայնված վերարտադրություն: Ընդամենը թեթեւ տեղաշարժերով տեղում կդոփենք:
– Բայց գոնե այս խորհրդարանը ցույց տվեց, որ գործարարների համար ԱԺ-ն ընդամենը տանիք է իրենց բիզնեսի համար:
– Միգուցե նման դեպքեր էլ լինեն ԱԺ-ում, բայց կան մարդիկ, որոնք դրա կարիքն ընդհանրապես չունեն:
– «Միավորում հանուն Հայաստանի» կուսակցության հենց ստեղծման պահից արդեն իսկ հասկանալի էր, որ այն համալրելու է իշխանամետ կուսակցությունների շարքերը: Ինչո՞ւ ձեր խմբի անդամները չանդամագրվեցին նրանցից որեւէ մեկին, ու նման եւս մեկը ստեղծեցին:
– Նոր կուսակցություն չի ստեղծվել, մարդիկ անդամագրվել են գրանցված կուսակցություններից մեկին: Եթե որեւէ այլ կուսակցության անդամագրվեին` դարձյալ հարց կառաջանար` ինչո՞ւ սրան, եւ ոչ թե` նրան: Որպեսզի հերթական 77-րդ կամ 78-րդ կուսակցությունը չստեղծեին, նրանք անդամակցեցին այդ կուսակցությանը, որը լուրջ գործունեություն չէր ծավալել եւ վատ համբավ չուներ: Ինչ վերաբերում է իշխանամետ լինելուն, ապա չեմ կարծում, թե մեր խմբի պատգամավորներն իշխանամետ են: Նրանք ավելի շատ կառուցողական են: Ի վերջո, ճիշտ կլինի այդ հարցն իրենց ուղղել: Բայց պետք չէ մոռանալ, որ մենք շատ դեպքերում, երբ կոալիցիան հզորացել է, իսկ ընդդիմադիր դաշտը թուլացել է, աջակցել ենք ընդդիմադիրներին, որպեսզի հավասարակշռությունը քաղաքական դաշտում պահպանվի: Այնպես որ` դա էլ միանշանակ չէ:
– Քանի՞ տոկոսի հավակնություն ունի այդ կուսակցությունը:
– Ես ընդամենն աջակցում եմ այդ կուսակցությանը, ճիշտ կլինի նմանատիպ հարցերն իրենց ուղղել: