Հինգ տարբերակ

29/04/2011

Ռուսաստանի ռազմական ծրագրավորման կենտրոնի ղեկավար, պահուստային գնդապետ, ռազմական փորձագետ Անատոլի Ցիգանոկը Վրաստանի կողմից երկրի տարածքով ՌԴ ռազմական բեռների տարանցումն արգելելուց հետո Հայաստանում տեղակայված ռուսական ռազմաբազա տեխնիկա հասցնելու մի քանի տարբերակներ է կանխատեսել: «Մեր կարծիքով, իրադարձությունները կարող են զարգանալ մի քանի տարբերակներով: Մենք չպետք է տեսականորեն բացառենք ռուս-վրացական երկխոսության վերականգնումը եւ նոր համաձայնագրերի կնքումը,- ռուսական «Նեզավիսիմայա գազետա»-ին ասել է Ցիգանոկը` ավելացնելով,- «Սակայն իրականության մեջ առավել իրատեսական են հետեւյալ տարբերակները.

ա. Թուրքիայի տարածքով` օդային ճանապարհով եւ ցամաքով: Շատ հավանական է, որ ռուս-վրացական հարաբերությունների վատթարացմանը հրահրող Թուրքիան կհամաձայնի ռուսական զինամթերք տեղափոխել իր տարածքով. դա Անկարային հնարավորություն կտա տարանցիկությունը վերցնել վերահսկողության տակ եւ անհրաժեշտության դեպքում` կասեցնել այն:

բ. Ադրբեջանի տարածքով` օդային ճանապարհով: Եվս հավանական տարբերակ, սակայն այս պարագայում Ռուսաստանը պետք է զիջումների գնա Ադրբեջանին, ընդ որում, ինչպես քաղաքական, այնպես էլ ռազմատեխնիկական, տնտեսության եւ այլ ոլորտներում: գ. Աստրախան/Օլյա (Ռուսաստան)-Էնզելի (Իրան)-Մեղրի (Հայաստան) երթուղիով: Սա ամենաիրատեսական երթուղին է, սակայն ամենաերկարն ու ամենածախսատարը: դ. Գյումրիում ստեղծել մեծ պահուստներ։

ե. Հնարավոր է` կա տեսական եւ գործնական հնարավորություն, որ երբ հայկական օդանավերը օգտագործում էին Վրաստանի օդային տարածքը, եւ նրանց բեռը նախատեսված էր հայկական բանակի համար, այնտեղ կարող է լինել նաեւ Գյումրիում տեղակայված ռուսական ռազմաբազայի համար նախատեսված բեռը: Ինչ վերաբերում Վրաստանին, անկասկած, ռուսական ռազմական բեռների` իր տարածքով տարանցման մասին Մոսկվայի հետ կնքած համաձայնագրի երկարաձգումից հրաժարվելը նոր խնդիրներ կստեղծի Հայաստանի ռազմական անվտանգության համար, հետեւաբար, դա չի նպաստի հայ-վրացական հարաբերությունների բարելավմանը: Փոխադարձ վստահության մակարդակն այդ քայլից հետո չի ավելանա: Խնդիրներն այդ ուղղությամբ նվազագույնի հասցնելու համար, Վրաստանը մի շարք քայլեր է արել, որոնք կարող են դրական արձագանք գտնել Երեւանում: Մասնավորապես, խոսքը գնում է «Հայոց ցեղասպանությունը» վրացական պարբերականներում 1914-1918 թթ. գրքի վրացերեն գրքի շնորհանդեսի մասին: Վրաստանն այսօր փորձում է իրեն ներկայացնել որպես տարածաշրջանային լիդեր, սակայն Թբիլիսին չի նկատում, որ իրական լիդերը Բաքուն է, որին ամբողջությամբ աջակցում է Անկարան: Կարելի է անգամ, վստահաբար ասել, որ Բաքուն եւ Անկարան բոլոր ջանքերը կգործադրեն, որպեսզի թույլ չտան Վրաստանին տարածաշրջանային լիդեր դառնալ»,- կարծում է Ցիգանոկը: «Մյուս կողմից, Ռուսաստանը նախորդ ամիս համաձայնել է, որ իր տարածքով ՆԱՏՕ-ին պատկանող հսկայական զենք փոխադրվի Աֆղանստան, եւ ես կարծում եմ, որ Ռուսաստանը միջոց կգտնի Վրաստանի օդային տարածքը շրջանցելու: Այսպիսով, չնայած դժվարություններին, Ռուսաստանի ռազմական բեռների տեղափոխումը Հայաստան կշարունակվի»,- ասել է նա: Հիշեցնենք, որ ապրիլի 19-ին Վրաստանի նախագահ Միխայիլ Սահակաշվիլին երկրի խորհրդարանին առաջարկել է չերկարաձգել Ռուսաստանի հետ 2006-ին կնքված համաձայնագիրը` ռուսական ռազմական բեռները Վրաստանի տարածքով տարանցելու վերաբերյալ: Այդ համաձայնագրի ժամկետը լրանում է այս տարվա նոյեմբերին: Այդ բեռները տեղափոխվում էին Գյումրիում տեղակայված ռուսական ռազմակայան: