Կյանքի բնույթը երջանկության մեջ աճելն է

Հարցազրույց Տրանսցենդենտալ մեդիտացիայի ուսուցիչ, «Մահարիշի» վեդայական կենտրոն» կրթական հիմնադրամի տնօրեն, «Վեդայական կրթություն բոլոր սերունդների մայրերի համար» հ/կ նախագահ Սվետլանա Գալստյանի հետ

– Տարօրինակ չէ՞ հնդկական վեդայական ուսմունքը Հայաստանում:

– Մենք դա համարում ենք ոչ թե ուսմունք, այլ Մահարիշի վեդայական գիտություն եւ տեխնոլոգիա: Այն, ինչ մենք սովորեցնում ենք` ուսմունք, փիլիսոփայություն, կրոն, ներշնչանք, հիպնոս չէ: Այն պարզապես տեխնիկա է մեր ուղեղի ողջ ներունակությունները զարգացնելու համար, այն նպաստում է ֆիզիոլոգիայի կարգավորմանը, ընկերային վարքի լավացմանը եւ խաղաղ անհատներով խաղաղ հասարակություն ձեւավորելուն, այլ կերպ ասած՝ դա երկիրն անպարտելի դարձնելու ծրագիր է:

– Ի՞նչ է ենթադրում Տրանսցենդենտալ մեդիտացիան:

– Նախ նշեմ, որ տրանսցենդենտալ մեդիտացիան կազմված է «տրանս»` այն կողմ, եւ «ցենդուս»՝ անցնել բառերից, ինչը նշանակում է՝ անցնել մտքի նրբագույն մակարդակից այն կողմ: Մարդու բանականությունը բազմաշերտ է: Այն ունի կոպիտ եւ նուրբ մակարդակներ: Տրանսցենդենտալ մեդիտացիայի ժամանակ մարդու գիտակցությունը բաց է ինքն իր առաջ, այսինքն՝ գտնվում է ինքնագիտակցական կամ ինքնավերաբերական մակարդակում, երբ գիտակցությունը գիտակցում է ինքն իրեն: Դա է պատճառը, որ մեր առաջարկած կրթությունը հիմնված է ամբողջական գիտելիքի կամ գիտակցության վրա: Որպես կանոն` ժամանակակից կրթությունը մարդու ուշադրությունը սեւեռում է օբյեկտի վրա: Ժամանակակից հետազոտությունները վկայում են, որ փորձ կատարողն ազդում է փորձի արդյունքի վրա: Մենք ավարտում ենք համալսարանը՝ չիմանալով` ո՞վ ենք: Իսկ պատճառն այն է, որ մենք կրթություն չենք ստանում մեր սեփական գիտակցության մասին:

– Միգուցե դա խորհրդային կրթական համակարգի՞ հետեւանք է:

– Խորհրդային կրթական համակարգը որեւէ առնչություն չունի: Այսօրվա դպրոցը կամ համալսարանը կրթություն չի տալիս գիտակցության մասին: Սուբյեկտը, սովորողն ինքը լիովին դուրս է մնացել կրթության ոլորտից: Սա ակնհայտ է: Նշանավոր գիտնական դոկտոր Ջոն Հեգելինն անդրադարձել էր այդ խնդրին` մասնավորապես դիտարկելով այն հարցը, թե ի՞նչն է պակասում մեր կրթական համակարգին: Բազմաթիվ հետազոտություններ են կատարվել ուղեղի մասնագետների կողմից: Աշխարհի ավելի քան 30 երկրների 250 համալսարաններում եւ գիտական կենտրոններում կատարված շուրջ 600 հետազոտությունները վկայում են, որ Տրանսցենդենտալ մեդիտացիան նպաստում է ուղեղի ողջ ներունակությունների բացահայտմանը: Ժամանակակից կրթությունը զարգացնում է ուղեղի առանձին հատվածներ, ամբողջական գիտելիքի կամ գիտակցության վրա հիմնված կրթությունը նպաստում է ուղեղի լիակատար զարգացմանը: Ամենօրյա սթրեսների ազդեցությամբ ուղեղի նախաճակատային բիլթը ավելի ու ավելի քիչ է սկսում օգտագործվել: Ուղեղի նախաճակատային բիլթը պատասխանատու է հեռահար որոշումներ կայացնելու, խնդիրներ լուծելու եւ բարոյական դատողություններ անելու համար: Գիտնականների հավաստմամբ՝ մարդն օգտագործում էր ուղեղի հնարավորությունների 5-10%-ը: Ընդ որում, ուսումնասիրություններ կան, որոնք ցույց են տալիս, որ երեխան, ուղեղի հնարավորությունների 90%-ն օգտագործելով, մտնում է դպրոց: Իսկ դպրոցն ավարտելուց հետո այն հասնում է 15%-ի: Կյանքի հետագա ընթացքին զուգահեռ` ուղեղի հնարավորությունների օգտագործման տոկոսն ավելի է նվազում: Այսօր մարդու ուղեղի զարգացումը դուրս է մնացել կրթության բնագավառից: ԱՄՆ-ի Այովա նահանգի Ֆեըֆիլդ քաղաքի «Մահարիշի մենեջմենտի համալսարանը» կամավոր հիմունքներով ուսանողներին առաջարկում է ուղեղի քարտավորում: Այս ձեւով ուսանողը կարող է տեսնել, որ իր ստացած կրթությունը արժեքավոր կրթություն է ուղեղի ամբողջական կիրառության առումով: Մարդու ստեղծարարության ակունքը տրանսցենդենտալ գիտակցության, սեփական ԵՍ-ի, բնության բոլոր օրենքների միասնական դաշտի փորձառությունն է: Ի դեպ, վերջին տերմինն օգտագործվում է ֆիզիկոսների կողմից: Նրանք այսօր խոսում են այն հիմնարար դաշտի մասին, որ բնության բոլոր օրենքները միավորվում են: Դոկտոր Հեգելինի հավաստմամբ՝ այդ դաշտն ընկած է ողջ տիեզերքի հիմքում: Այն գտնվում է մարդու ներսում, սեփական մտքի ակունքում եւ միլիոնավոր անգամ ուժեղ է միջուկային մակարդակից: Այդ դաշտը գտնվում է թե՛ նյութից, թե՛ էներգիայից այն կողմ: Այն ողջ էներգիայի եւ նյութի հիմքն է: Այդ դաշտի տեխնոլոգիայի կիրառությունը. այն է՝ Տրանսցենդենտալ մեդիտացիան եւ դրա առաջընթաց տեխնիկաները, կարող են հասարակության մեջ բացասական միտումները նվազեցնել:

– Ամերիկացի հոգեբան Լուիզա Հեյի կարծիքով՝ մարդու գործողությունները սեփական մտքի էներգիայի արդյունքն են: Այն ինչպե՞ս է դիտվում գիտակցության վրա հիմնված կրթության պարագայում:

– Մարդու յուրաքանչյուր գործողություն, խոսք, միտք իր ազդեցությունն է գտնում տիեզերքում, որը բումերանգի պես վերադառնում է նրան: Ինչպես ժողովրդական ասացվածքն է ասում՝ «Ինչ ցանես, այն էլ կհնձես»: Տրանսցենդենտալ մեդիտացիայի տեխնիկայի շնորհիվ մարդն ինքնաբերաբար ունենում է ճիշտ միտք` մտքի նրբագույն մակարդակում: Ինքնաբերական ճիշտ միտքն այն է, որ օգտակար է ոչ միայն տվյալ մարդուն, այլեւ նրա անմիջական ու հեռահար շրջապատին: Ամեն գործողություն հիմնված է մտքի վրա: Ճիշտ միտք ունենալու դեպքում ճիշտ գործողություն է արվում, ճիշտ գործողությունը մարդուն հաջողություն է բերում:

– Այսինքն` ուղեղի հնարավորությունների բացահայտումը տիեզերքը ճանաչելու միջո՞ց է:

– Դա գիտականորեն ապացուցվել է: Դոկտոր Թոնի Նեյդերը հայտնաբերել էր, որ մարդը ֆիզիոլոգիայի, բջջի եւ ԴՆԹ-ի մակարդակներում իր մեջ արտացոլում է ողջ տիեզերքը: Ըստ նրա՝ մարդու ֆիզիոլոգիան գիտակցության կամ վեդայի արտացոլքն է: Երբ մենք հաճախ օգտագործում ենք «վեդա» բառը, մարդիկ կարծում են, թե դա հնդկական երեւույթ է: Վեդա նշանակում է՝ գիտելիք, այն լավագույնը, որ առկա է յուրաքանչյուր երկրում:

– Իսկ չէ՞որ նույն վեդաները հնդկական կրոնական սուրբ գրքեր են:

– Այո, իհարկե, հենց դա է մարդկանց շփոթության պատճառ դարձել: Դարեր շարունակ մարդիկ մտածել են եւ դեռ շատերը շարունակում են մտածել, որ դրանք կրոնական գրքեր են: Ի դեպ, հինդուիզմ անունն առաջին անգամ օգտագործել են մահմեդականները, երբ նրանք եկել էին հաստատվելու Հնդկաստանում: Հինդուիզմ նշանակում է՝ «կյանքի հնդկական ձեւ»: Դոկտոր Նեյդերն ապացուցել է, որ վեդաները բաղկացած են 40 ասպեկտներից (յոգան այդ ասպեկտներից մեկն է), որոնք իրենց կառուցվածքով ու գործառությամբ արտացոլված են մարդու ֆիզիոլոգիայի մեջ: Այս հայտնագործության կարեւորության համար Մահարիշին նրան պարգեւատրել է իր քաշով մեկ ոսկով: Վեդայական գիտության եւ տեխնոլոգիայի գիտելիքը Հիմալայներից բերել է Մահարիշին: Նա կրթությամբ ֆիզիկոս էր, եւ կարողացել է այդ գիտելիքը ներկայացնել ժամանակակից գիտության տերմիններով: Տրանսցենդենտալ մեդիտացիայի շնորհիվ մարդուն հասանելի է դառնում գիտակցության ողջ դիապազոնը: Մարդը սկսում է ապրել ավելի գոհացուցիչ կյանքով, որովհետեւ դառնում է ավելի ստեղծարար, ավելի ճկուն, ավելի դատող, ավելի քիչ սխալներ է կատարում, ընդլայնվում է ընկալումը, եւ ավելի ճիշտ որոշումներ է կայացնում, լավանում է բարոյական դատողությունը, մարդիկ դառնում են ավելի կարեկցող ու գթասիրտ: Հայր Գաբրիելը՝ Լատինական Ամերիկայում բնակվող մի կաթոլիկ քահանա, անօթեւան երեխաների դպրոց է բացել, որտեղ երեխաները սովորում են տրանսցենդենտալ մեդիտացիայի տեխնիկան եւ կիրառում այն: Որոշ ժամանակ անց երեխաները սկսում են զգալ այն սերը, ինչից իրենք միշտ զրկված էին, հասկանում են, որ իրենց բնույթը սերն է: Այս մասին քահանան հուզմունքով է խոսում իր հարցազրույցներում, որոնցից մեկը նա ավարտել էր այս ձեւով. «Մենք պետք է համաշխարհայնացնենք սերը»: Երբ մարդիկ աճում են սիրո մեջ, երջանիկ են ներքուստ, արտաքին աշխարհը նույնպես սկսում է արձագանքել դրան: Մեր ֆիզիկական, մտավոր, սրտի հատկանիշները զարգացնելով՝ մենք կարողանում ենք առավել ճիշտ գնահատել իրադրություններն ու ճիշտ որոշումներ կայացնել: Իսկ սա հենց իդեալական մարդն է հասարակության մեջ:

– Իսկ ինչպե՞ս հասնել դրան, երբ այսօր այնքան շատ են սթրեսները, եւ մարդիկ նույնիսկ իդեալական մարդ երեւալու մասին չեն ուզում մտածել:

– Մարդը սթրես տանում է, քանի որ չի կարողանում իր ցանկություններն իրագործել, իսկ մյուս կողմից էլ` սթրեսը թույլ չի տալիս, որ մարդն իրագործի իր ցանկությունները: Ասել է թե՝ նա հայտնվում է արատավոր շրջանում, որտեղից դուրս գալու ելք չի գտնում:

Այդ շրջանից դուրս գալու համար անհրաժեշտ է, որ մարդ սկսի կատարել Տրանսցենդենտալ մեդիտացիա, որի շնորհիվ վերանում են արմատավորված սթրեսները, իսկ սթրեսները կարող են վերանալ միայն խորը հանգստի միջոցով: Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ Տրանսցենդենտալ մեդիտացիան ապահովում է հանգստի մի վիճակ, որ 2 անգամ ավելի խորն է, քան ամենախոր քունը:

– Այսինքն՝ ինքնաբավ վիճակի ստեղծո՞ւմ:

– Այո, դրա շնորհիվ մարդը դառնում է հանգիստ ու խաղաղ: Խաղաղ մարդկանց շնորհիվ էլ ստեղծվում է խաղաղ հասարակություն: Իսկ ինչո՞ւ չկիրառել այս բանաձեւը, երբ այն արդեն կա: Ի դեպ, 1993թ. Մոզամբիկի նախագահը, երբ իր երկրում 25 տարի շարունակ երաշտ ու քաղաքացիական պատերազմ էր, ներդրեց Տրանսցենդենտալ մեդիտացիան: Այդ ընթացքում տեղացին անձրեւներ, եւ քաղաքացիական պատերազմն էլ ավարտվեց: Մոզամբիկի արդեն նախկին նախագահ Ալբերտո Չիսանոն տարբեր երկրներ գնալով՝ պատմում է իր երկրի փորձի մասին: Այդ ծրագիրը նա իրականացրել էր զինված ուժերում: Հիմա Էկվադորում զինված ուժերը նույնպես կիրառում են այս տեխնիկան հանուն երկրի անպարտելիության: Աշխարհի շատ դպրոցներում են կիրառում այս տեխնիկան, որը բնական է ու հեշտ է սովորել: Հանցագործություն է այս տեխնիկան չկիրառելը հանուն մեր երեխաների, հատկապես հիմա, երբ մեր երկրում կան հակադրություններ բոլոր մակարդակներում, շատ մարդիկ փորձում են իրենց հարցերը լուծել ուրիշերի զգացմունքների հաշվին, երիտասարդները բախվում են իրար հետ եւ այլն: 200-400 հոգի Հայաստանում միեւնույն ժամանակ, միեւնույն վայրում Տրանսցենդենտալ մեդիտացիա եւ դրա առաջնթաց ՏՄ-Սիդհի ծրագիրը կատարելով` կարող են առաջ բերել ներդաշնակություն, երկիրը զերծ պահել ամեն տեսակի վնասակար ազդեցություններից, ինչպես ներքին, այդպես էլ արտաքին, պահպանելով երկրի մշակութային ամբողջականությունը: Անգլիայում մի փոքրիկ դպրոց կա, որը բոլոր մրցույթներում հաղթող է ճանաչվում: Նույնիսկ մի քանի տարի այդ դպրոցին թույլ չէին տալիս մասնակցել երկուսից ավելի մրցույթների, քանի որ բոլոր մրցանակները շահում էին: Միակ բանը, որով այդ դպրոցը տարբերվում էր այլ դպրոցներից, Տրանսցենդենտալ մեդիտացիան էր, որով երեխաները զբաղվում էին օրական 2 անգամ` փակ աչքերով, հանգիստ նստած, 10-15 րոպե: Մեկ այլ դիտարկում անեմ: Այն հիվանդությունները, որոնց մասին մենք խոսում ենք` իբրեւ մեծահասակների հիվանդություն, այլեւս այդպիսին չեն: Այսօր երեխաներն ունեն եւ՛ արյան ճնշում, եւ՛ սրտային անբավարարություններ, եւ՛ շաքարախտ: Հիվանդությունների գրեթե 100%-ի պատճառը սթրեսներն են, տագնապը, անորոշությունն ու վախը: Տրանսցենդենտալ մեդիտացիայի շնորհիվ արյան ճնշումը կարգավորվում է 100%-ով, սրտային հիվանդությունները նվազում են 92%-ով: Ամերիկայի դաշնային բյուջեն միլիոնավոր դոլարներ է հատկացրել Մեդիտացիայի ուսումնասիրությունների համար:

– Բայց, այնուհանդերձ, տագնապ ու վախ ունեցող մարդիկ նաեւ թերահավատ են Ձեր նշած, այսպես ասած՝ դեղատոմսի նկատմամբ:

– Միլիոնավոր մարդիկ կատարում են այս տեխնիկան աշխարհով, հարյուրավոր գիտական հետազոտություններ վկայում են Տրանսցենդենտալ մեդիտացիայի բարերար ազդեցությունների մասին: Եվ կարեւոր է իմանալ, որ բոլոր մարդիկ կարող են այն կիրառել հաջողությամբ: Մտավոր ամենաթույլ հնարավորություններով երեխան անգամ կարող է բավական լուրջ առաջադիմություն ցուցաբերել այս ծրագրի շնորհիվ, ընդ որում` պարտադիր չէ, որ նա հատուկ դպրոց հաճախի: Պետք է սեփական փորձով համոզվել: Օրական 2 անգամ փակել աչքերը, եւ ունենալ ստեղծարար իմացականության դաշտի, բնության բոլոր օրենքների «տան», սեփական Ես-ի փորձառությունը: Սա կարեւոր է յուրաքանչյուրի համար: Այս պահին չենք կարող բոլորին սովորեցնել, եւ դրա հարկը չկա: Բավական է բնակչության 1%-ը սովորի, կամ էլ կիրառվի անպարտելիության բանաձեւը: ՏՄ-Սիդհի ծրագիրը միեւնույն վայրում 200-400 հոգի միաժամանակ կատարելով` մեր ողջ բնակչությունը կդառնա ավելի ներդաշնակ, ավելի ստեղծարար, կառուցողական եւ առողջ:

– Ի դեպ, առօրյայում մենք հաճախ այս կամ այն մարդուն գնահատում ենք իր աուրայով, էներգետիկ դաշտով, եւ անգամ ազդվում դրանից՝ դրական կամ բացասական կերպով: Այդ էներգիան նո՞ւյնպես բնության օրենքների «տնից» է:

– Այն, ինչի մասին ես խոսում էի, գիտական է: Ընդհանրապես կա մի բան, որ կոչվում է դաշտ: Գիտակցությունը դաշտ է: Յուրաքանչյուր մարդ իր շուրջը տարածում է այն, ինչ ինքն է: Եթե մարդն ունի ոսկեգույն լամպ, ուրեմն՝ ոսկեգույն լույս կտարածի: Երբ մենք մտնում ենք ինչ-որ գրասենյակ, որտեղ վեճ էր տեղի ունեցել, մենք այն զգում ենք անգամ, երբ այնտեղ որեւէ մարդ չկա: Երբ մենք մտնում ենք մի տուն, որտեղ ընտանիքի անդամները համերաշխ են, մենք դա զգում ենք, եթե անգամ այնտեղ մարդ չկա: Մարդն ակամայից ձգտում է գնալ այնտեղ, որտեղ երջանկություն կա: Մարդը միշտ ուզում է աճել երջանկության մեջ: Կյանքի բնույթը երջանկության մեջ աճելն է: Ոչ ոք չի ուզում տառապել: Տառապելը բնական վիճակ չէ: Տրանսցենդենտալ մեդիտացիան մարդուն կապում է իր մտքի ակունքի հետ, բնության անսահման կազմակերպական ուժի, երջանկության, իմացականության, եռանդուժի անսպառ դաշտի հետ: Մարդ կարող է զարգացնել իր գիտակցության ողջ ծավալը եւ ապրել առանց տառապանքի, պարզապես նորմալ կյանքով:

– Հարցազրույցից առաջ Դուք սենյակում Ձեր տեղը փոխեցիք: Ինչո՞ւ:

– (ժպտում է.- Մ.Մ): Կա վեդայական ճարտարապետություն, որը եւս պետք չէ կապել Հնդկաստանի հետ: Պարզվում է, որ հարավային ուղղությամբ նայելիս մարդու ուղեղը չի կարող լավ աշխատել: Գոյություն ունի տներ կառուցելու ճիշտ ձեւ: Ջեֆրի Աբրամսոնի շինարարական ընկերությունն էկոշինարարության համար բազմիցս ստացել է մրցանակներ: Այն գտնվում է Վաշինգտոնում: Հիվանդությունների 60%-ից ավելին ոչ ճիշտ տներում ապրելու հետեւանք է: Բայց սա այլ հարցազրույցի թեմա է: