Արեւելքում նուռը հնագույն ժամանակներից պտուղների արքան է համարվել։ Հին Բաբելոնում նուռը մշակվել է դեռ 5000 տարի առաջ։ Նռով զարդաքանդակները հանդիպում են Միջին Ասիայում, Այսրկովկասում, Փոքր Ասիայում, Մերձավոր Արեւելքում։
Նռան անունով է կոչվում Իսպանիայի Գրենադա քաղաքը։ Բույսի լատինական անվանումը` «Punica granatum», կապված է փյունիկյան պատերազմների հետ։ Ավերված Կարթագենում նռնենու այգիներ են եղել։ Հռոմեացիները նուռը փյունիկյան խնձոր են անվանել։ Հետագայում դա կոչվել է «Granatum», որը նշանակում է՝ «հատիկավոր»։
Նռնենու` պտղի, հատիկի, տերեւների, ծաղիկների հետ բազմաթիվ խորհուրդներ, ավանդազրույցներ են կապվում։ Հին Հունաստանում նուռը խորհրդանշում էր ամուսնական հավատարմությունը: Հայերի մոտ նռնենին մշտապես համարվել է պտղաբերության, հավերժության խորհրդանիշ։ 1830-ական թվականներին Տարոնի գաղթածներից մեզ է հասել այս ավանդազրույցը. «Թագավորը մեծ տոնախմբություն է կազմակերպում։ Բազմաթիվ պալատականների եւ հարեւան թագավորների ներկայությամբ նրա հղի կինը, որի ծննդաբերելու ժամանակն էր մոտենում, նկատելով հատակին ընկած մուգ կարմիր նռան հատիկը՝ վերցնում է եւ կուլ տալիս։ Զայրույթից, ցասումից մթագնած արքան սրի է քաշում կնոջը։ Հրաշքով փրկելով փոքրիկ արքայազնի կյանքը, տեսնում են` նռան հատիկը մանկիկի շուրթերին»։
Նռան բուժիչ հատկությունների մասին հիշատակել է Հիպոկրատը, որը նռան հյութը խորհուրդ էր տալիս ստամոքսային ցավերի դեպքում, պտղակեղեւը՝ արյունալույծ հիվանդության եւ վերքերի ապաքինման համար։ Արաբները նուռն օգտագործում էին գլխապտույտների ժամանակ։ Հին Հայաստանում 15-րդ դարի բժշկապետ Ամիրդովլաթ Ամասիացին իր դեղամիջոցների միջնադարյան հանրագիտարանում նռան վերաբերյալ գրում է հետեւյալը. «Նուռը լինում է երեք տեսակ` թթու, քաղցր եւ թթվաքաղցր։ Լավագույնը քաղցր տեսակն է։ Օժտված է ամրացնող հատկությամբ։ Քաղցր նուռն օգնում է սրտխփոցների դեպքում եւ փափկեցնում է կոկորդը։ Իսկ եթե քամեն ու տան ճարպի հետ` կամրացվի ստամոքսը։ Թթու նռան հյութը դադարեցնում է դեղին մաղձի արտադրությունը, բխկոցն ու սրտխառնոցը։ Դրա օշարակի ընդունման չափաբաժինը 60 գրամ է։ Թթու նռան կեղեւի եփուկի ջրով եթե ողողեն լնդերը` կամրանան, իսկ եթե կեղեւի փոշուց 30 գրամ լուծեն տաք ջրի մեջ եւ խմեն, ապա փորի ճիճուները կթափվեն։ Թթու նռան կեղեւից թող ջերմախյուս պատրաստեն ու դնեն տաք ուռուցքների վրա, կօգնի։ Նռան տերեւները ամրացնում են մազերը։ Վայրի նռան ծաղիկն օժտված է մաքրող հատկությամբ։ Լավագույնը կարմիր գույն ունեցող ծաղիկն է։ Օգտակար է շարժվող ատամների եւ արյունահոսող լնդերի համար։ Օգնում է ականջի ետեւի մանր խոցերի եւ գլխի թաց խոցերի բուժմանը։ Բուժում են նաեւ աղիների խոցերը։ Շատ օգտակար է կոպերի հիվանդությունների ժամանակ։ Օգտակար է հղի կանանց։ Դադարեցնում է ամեն տեսակի արյունահոսությունը։ Եթե դրանից քսուք պատրաստվի, կօգնի ճողվածքի դեպքում։ Ընդունման չափաբաժինը 5 գրամ է։ Բաց նռան ծաղիկը վնաս է շնչառությանը։ Դրա վնասակար ազդեցությունը վերացնում է ընկույզի յուղը»։
Նռնենին հատկապես տարածված է Հայաստանի հյուսիս-արեւելքում, Մեղրիի շրջանում։
Օգտագործում են թարմ վիճակում, նաեւ որպես համեմունք՝ ավանդական ճաշատեսակների համար։ Պտուղներից գինի, օշարակ, նռան հյութ են պատրաստում, որը թարմացնող ըմպելիք է հանդիսանում։ Վայրի աճող նռնենիի եւ որոշ մշակովի տեսակներից, որոնք ունեն թթվաշ պտուղներ, կիտրոնաթթու են արտադրում։ Նռնենու տերեւները եւ արմատները դաբաղանյութեր են պարունակում, որոնք օգտագործվում են կաշվեղենի մշակման, ներկերի պատրաստման համար։
Մեր ժամանակներում եւս նուռը պտուղների արքան է համարվում, հատկապես շնորհիվ իր քիմիական բաղադրության եւ բուժիչ հատկությունների։ Փորձագետները տարբեր մրգահյութեր են հետազոտել։ Հիմնական չափորոշիչ ընդունելով հակաօքսիդանտային հատկությունը, լավագույն արդյունքը գրանցել է նռան հյութը։
Կալիֆոռնիայի նահանգի մասնագետներն ապացուցել են, որ 100%-անոց բնական նռան հյութը ավելի արդյունավետ է, քան կարմիր գինին, կանաչ թեյը, նարնջի, խաղողի, հապալասի, բալի, խնձորի հյութերը։ Եթե կարմիր գինին ալկոհոլ չպարունակեր, ապա այն կզբաղեցներ առաջատարի դիրքը։
Նուռը պարունակում է՝ A, C, E, B1, B2 վիտամիններ, կալիում, կալցիում, կրեմնիում, յոդ, երկաթ, մանգան, ֆոսֆոր, ճարպեր, օրգանական թթուներ, ֆիտոնցիդներ, մինչեւ 20% շաքարներ (հիմնականում` խաղողաշաքար, մրգաշաքար), դաբաղանյութ, դառնանյութ եւ այլն։ Այս օգտակար նյութերի համադրության շնորհիվ է, որ նռան հյութը օգտակար է սիրտ-անոթային, արյունատար, նյարդային համակարգին, նաեւ երիկամներին, մազերին, մաշկին եւ եղունգներին։ Նուռն ունի ցածր կալորիականություն՝ 30 կկալ 100 գրամի մեջ, որը համեմատելի է ելակի, գրեյպֆրուտի, կեռասի հետ։
