Մինչ ամերիկյան դատարանը կպատրաստվեր ճշտել այս մեղադրանքի իսկությունը, SPLC-ը համաձայնեց դատարանից դուրս գործը կարգավորել` հրապարակելով «հերքում եւ ներողություն» եւ խոստանալով վճարել չհայտարարված գումար պրոֆեսոր Լեւիին: Եթե SPLC-ի դատական գործը չկարգավորվեր, ապա TALDF-ը բարդ խնդրի առաջ կկանգներ` դատարանի առջեւ պետք է ապացուցեր, որ պրոֆեսոր Լեւիին զրպարտել են: Դատը շահելու համար, TALDF-ը պետք է փաստեր, որ SPLC-ն այդ մեղադրանքները ներկայացրել է «չարամիտ դիտավորությամբ» եւ «ճշմարտության բացարձակ անտեսմամբ»: Բացի այդ, TALDF-ի փաստաբանները պետք է ցույց տային, որ վաղուց թոշակի անցած 87-ամյա պրոֆեսորը իրական ֆինանսական կորուստներ է կրել, աշխատանքից ազատվել է, կամ նրա պայմանագիրը չեղյալ է հայտարարվել ուղղակի այդ հոդվածի հետեւանքով:
SPLC-ի կողմնակիցներից ոմանք զարմացել էին, որ SPLC-ն որոշեց կարգավորել դատական գործը, քանի որ քիչ հավանական էր, որ դատը չշահեր: Հավաստի աղբյուրներից տեղեկացել եմ, որ SPLC-ն դատական գործը կարգավորեց, որպեսզի նվազեցնի փաստաբանական վճարները, ինչպես նաեւ, ամենայն հավանականությամբ, պրոֆեսոր Լեւին համաձայնության է եկել շատ ավելի քիչ գումարով, քան 8 մլն դոլարը, որը նա նախապես պահանջում էր: Դատական գործը թողնելով հետեւում, SPLC-ը կարող է կրկին նվիրվել քաղաքացիական իրավունքների պաշտպանության իր առաքելությանը: SPLC-ն իր հրաժարագրում նշել էր. «Այժմ մենք գիտակցում ենք, որ սխալ ենք հասկացել պրոֆեսոր Լեւիի ուսումնասիրությունը, սխալ էր պնդել, թե նա մաս է կազմում թուրքական կառավարության կողմից ֆինանսավորվող ցանցի, ինչպես նաեւ՝ սխալ է ենթադրել, որ ցանկացած գիտնական, որը հարցականի տակ է դնում Հայոց ցեղասպանության իրողությունը, անխուսափելիորեն ֆինանսական գործարքների մեջ է մտնում Թուրքիայի կառավարության հետ: Սույնով հրաժարվում ենք այն պնդումից, որ պրոֆեսոր Լեւին վարձատրվել կամ վարձատրվում է Թուրքիայի կառավարության կողմից…. Խորապես ցավում ենք մեր սխալների համար եւ անկեղծորեն հայցում ենք պրոֆեսոր Լեւիի ներողամտությունը»: Ի պատասխան կարգավորման դեմ արտահայտվող SPLC-ի կողմնակիցների բողոքների, կազմակերպության հանրային կապերի խոսնակ Փեննի Վիվերը հայտարարեց. «Սույն հարցի կարգավորումը չի նշանակում, որ մենք հավանություն ենք տալիս պարոն Լեւիի տեսակետներին կամ կողմ ենք նրան: Սակայն մենք գիտակցում ենք, որ սխալ ենք ներկայացրել նրա հայացքները եւ սխալմամբ ասել, որ նա դրամ է վերցնում Թուրքիայի կառավարությունից: Դա սխալմունք էր, որի համար ներողություն ենք խնդրում»: Հոդվածի բնագիրը, որի հետեւանքով այս դատն էր բացվել, դեռեւս տեղադրված է SPLC-ի կայքէջում:
Ավելորդ է ասել, որ որեւէ մեկին չպետք է զրպարտել Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ իր տեսակետներն արտահայտելու համար, անկախ այն բանից, թե որքան սխալ կամ վիրավորական են դրանք: Եթե կոնկրետ փաստ չունենք մեր ձեռքին, չի կարելի ենթադրել, որ Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ աղավաղված հայտարարություններ կատարողներն անպայմանորեն թուրքերից փող են ստանում, կամ նրանք Թուրքիայի կառավարության գործակալներ են:
Ե՛վ գովելի, եւ՛ հեգնական է, որ թուրքական շահերի խմբի փաստաբանները պատրաստ են բազմամիլիոն դոլարների հայց ներկայացնել Միացյալ Նահանգներում` իբր իրենց պաշտպանյալի քաղաքացիական իրավունքները պաշտպանելու համար: Սակայն, Թուրքիայում յուրաքանչյուր ոք, ով հանդգնում է խոսել Հայոց ցեղասպանության մասին, վտանգի է ենթարկվում ճշմարտությունն ասելու համար` մեղադրվելով եւ մի քանի տարով հայտնվելով բանտում` ըստ Թուրքիայի Քրեական օրենսգրքի 301-րդ խայտառակ հոդվածի, որն արգելում է «վիրավորել թուրքականությունը»: Եթե TALDF-ը իրոք շահագրգռված է քաղաքացիական իրավունքների պաշտպանությամբ, պետք է իր հսկայական միջոցները հատկացնի 301-րդ հոդվածի վերացման համար, որը զգալիորեն կնվազեցնի առատաձեռն դոնորների ֆինանսական օժանդակությունն, ու իր գործունեությունը կկասեցվի:
Հարութ ՍԱՍՈՒՆՅԱՆ
«Կալիֆոռնիա կուրիեր» թերթի խմբագիր