Պարբերական հիվանդությամբ կամ միջերկրածովյան ընտանեկան տենդով առավելապես տառապում են հայերը, հրեաները եւ արաբները: Այս հիվանդության աշխարհագրական տարածքը ծավալման միտում ունի, ինչը հետեւանք է ժողովրդական համընդհանուր տեղաշարժերի, գաղթերի, ինչպես նաեւ՝ խառն ամուսնությունների աճի: Հաճախացել են նաեւ հիվանդության առավել վառ դրսեւորումները, ծանր ու բարդացած ձեւերը: Մեր հասարակությունն այս հիվանդությունը կոչում է նաեւ «երեւանյան» կամ «հայկական»:
Երկու մրցակցող ընկերություններ Ֆրանսիայում եւ Միացյալ Նահանգներում երկար տարիներ փորձում էին հայտնաբերել այն գենը, որն ակտիվացնում է հիվանդությունը: Եվ գրեթե երկու ընկերություններն էլ միաժամանակ հայտարարեցին իրենց հետազոտությունների մասին, ամերիկացիները`«Cell» ամսագրում, իսկ ֆրանսիացիները` «Nature Genetics» ամսագրում: Ամերիկյան թիմն այն անվանեց pyrin, որ հունարեն նշանակում է կրակ, իսկ ֆրանսիացիները` marenostrin, որ լատիներեն նշանակում է՝ «մեր ծովը», հռոմեացիներն այսպես էին անվանում միջերկրածովյան տարածքը: Նրանք, ովքեր մի ծնողից ժառանգել են այսպիսի գեն, իսկ մյուս ծնողից՝ նորմալ գեն, չունեն պարբերական հիվանդության նշաններ: Իսկ այն երեխաներն, ովքեր երկու ծնողից էլ ժառանգել են նման գեն, որոշակի ժամանակ հետո իմունային համակարգի ծանրաբեռնվածության խնդիր են ունենում, ու նրանց մոտ սկսում են որովայնի շրջանում անասելի ցավի նոպաներ ու տենդ:
Այս հիվանդության ուղղությամբ գիտական գործունեություն ծավալած մասնագետները գտնում են, որ այն չի կարելի համարել մեր ազգային արատը, քանի որ հրեաներն ու քրիստոնյա արաբները եւս հիվանդանում են պարբերական հիվանդությամբ: Մինչեւ 1999 թվականը պարբերական հիվանդության հետազոտությունները կատարվում էին Փարիզում, Շվեյցարիայում, Իսրայելում, որն, իհարկե, մեծ դժվարությունների հետ էր կապված: Իսկ 1999 թվականից մեզ մոտ արդեն հնարավոր է կատարել պարբերական հիվանդության ախտորոշումը: ՀՀ առողջապահության տվյալներով՝ 2007 թ. մեր երկրում հիվանդների թիվը հասնում էր 20 հազարի: Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ յուրաքանչյուր չորրորդ հայը պարբերական հիվանդության գենակիր է, եւ ամեն հաջորդ սերնդում հիվանդների թվի աճի հավանականությունը մեծանում է: Մարտունու շրջանում եւ Շիրակի դաշտավայրում այն առավել տարածված է, իսկ հիվանդության բնօջախը համարվում է Ալաշկերտը: Հիվանդությունն արտահայտվում է պարբերաբար առաջացող տենդով եւ ուղեկցվում որովայնի, կրծքավանդակի կամ հոդացավերի նոպաներով: Հաճախ առաջանում են բարդություններ, օրինակ` երիկամային ամիլոիդոզ: Ամիլոիդոզը օրգանների համակարգ ախտահարումն է` արտահայտված սպիտակուցային նյութափոխանակության խանգարմամբ: Լինում է ստամոքսի, աղիների, երիկամների, լյարդի, ենթաստամոքսային գեղձի ամիլոիդոզ: Վիճակագրական տվյալները փաստում են, որ ԱՄՆ-ում եւ Իսրայելում բարդություններ ունեցողների թիվը փոքր է: Հատկապես մանկաբուժության բնագավառում պարբերական հիվանդությունը շարունակում է մնալ հայ բժշկագիտության կարեւոր խնդիրներից մեկը: Հիվանդության նշաններն ի հայտ են գալիս մինչեւ 18 տարեկանը: Տղամարդիկ 30 տոկոսով ավելի շատ են հիվանդանում այս հիվանդությամբ: Մանկական հասակի հիվանդների ընդհանուր թվաքանակը 500-ից աճել է մինչեւ 1600-ի: Հիվանդության հաստատվելու դեպքում նշանակվում է «կոլխիցին» դեղամիջոցը: Այսօր պարբերական հիվանդությանն առնչվող բազմաթիվ այլընտրանքային բուժումներ են առաջարկվում. «բուսաբուժություն», ասեղնաբուժություն եւ այլն, որոնք կարող են բարդություններ առաջացնել: Չնայած մասնագետների մի մասն էլ գտնում է, որ մարդը հիվանդ ժամանակ պատրաստ է դիմել ցանկացած միջոցի` միայն թե բուժվի: Իսկ դեղաբույսերն ամեն դեպքում մաքրող հատկություններ կունենան եւ մի քիչ կթեթեւացնեն հիվանդի վիճակը: