– Ոստիկանությունը մասնակցելո՞ւ է շուրջպարին:
– Այո:
– Ի՞նչ աշխատանքներ եք իրականացնելու:
– Ոստիկանությունը պետք է ապահովի երթեւեկությունն ու անվտանգությունը:
Այս տիպի միջոցառումը, այս քանակությամբ մարդկանց տեղահանումն ու
տեղափոխումը շատ լուրջ խնդիր է. մեր պրակտիկայում չի եղել այս
քանակությամբ մարդ տեղափոխելու որեւէ դեպք: Իսկ Հայաստանի պատմության մեջ,
երեւի Ալեքսանդր Մակեդոնացու արշավի ժամանակ է այդքան մարդ միաժամանակ
տեղափոխվել: Դրանից հետո մեր պատմությունը նման դեպք չի հիշում: Կարճ
ժամանակում՝ նկատի ունեմ՝ 7-8 ժամում, պետք է 160-180.000 մարդ տեղափոխվի:
– Շուրջպարին, ըստ կազմակերպիչների, մասնակցելու են քաղաքական տարբեր
հայացքներ ունեցող քաղաքացիներ՝ անկախ կուսակցական պատկանելությունից: Եթե
բախումներ լինեն, ինչպե՞ս եք վերահսկելու իրավիճակը:
– Ես միանշանակ համոզված եմ, որ քաղաքական որեւէ խնդիր չկա: Դա ապացուցեց
նաեւ ապրիլի 24-ի միջոցառումը: Այնտեղ ոչ պակաս, քան կես միլիոն մարդ կար:
Նման քանակություն ես նույնպես չեմ հիշում: Այդ համախմբվածությունը, որ ես
տեսա այդ սգո օրը, կուզենայի, որ մենք՝ հայերս, սովորեինք նաեւ
ուրախության օրերին տեսնել: Երեւի նկատել եք, որ մենք բոլորս ակտիվ
մասնակցում ենք բոլոր թաղումներին ու հոգեհանգիստներին, բայց փախեփախ ենք
անում, երբ հարցը վերաբերում է մեր ընկերոջ կամ հարազատի հարսանիքին կամ
նշանադրությանը, ի տարբերություն ռուս ազգի, որը հակառակ կերպ է վարվում:
Սովորական տարիներին մարդկանց պիկը Ծիծեռնակաբերդում լինում էր մինչեւ
ժամը 14:00-ն, դրանից հետո մինչեւ 19-20-ը՝ քիչ էին գալիս: Այս անգամ
մինչեւ ժամը 23:00-ը մեկ ժամում 40.000 մարդ է անցել, իսկ դրանից հետո
պակասում էր մինչեւ 15.000: Ու այդ ամենը մենք կարողացանք նորմալ
կազմակերպել: Հռոմի պապի թաղման ժամանակ մեկ ժամում 15.000 մարդ է անցել,
ու շատերը բողոքում էին, որ վատ էր կազմակերպված, որի պատճառով չէին
կարողանում անցնել ու հրաժեշտ տալ: Սովորական տարիներին Ծիծեռնակաբերդի
կոթողին դրված ծաղիկները եղել են 1մ 20սմ՝ մեկ շարքով, իսկ այս տարի՝ 1մ
60սմ՝ երեք շարքով: Սովորաբար 4 շտապօգնության մեքենա էր լինում այնտեղ,
իսկ այս անգամ վեցն էր:
– Դուք որպես քաղաքացի մասնակցելո՞ւ եք շուրջպարին, պարելո՞ւ եք:
– Ցավոք, կոնկրետ ինձ վրա շատ լուրջ խնդիրներ են դրված լինելու, որն ինձ
թույլ չի տա մասնակցել շուրջպարին, բայց այն խնդիրները, որոնք
անվտանգության տեսակետից դրված են ոստիկանության վրա, մենք պետք է
կարողանանք բարձր մակարդակով ապահովել: Իսկ խնդիրը շատ դժվար է.
աշխարհագրական դիրքը թույլ չի տալիս ուղիղ ռադիոկապի միջոցներ ունենալ, դա
պետք է մի քանի ռադիոկայանների միջոցով կատարվի, եւ դժվար է լինելու:
Ոստիկանությունն ամեն ինչ անելու է, որպեսզի տրանսպորտային միջոցների
խափանման, վթարների եւ մարդկանց միջեւ ինչ-որ անախորժության դեպքեր
չունենանք: Մենք ամեն ինչ կանենք դրա համար:
– Տարածված տեսակետ կա, որ «հայ ազգը շատ է պառակտվել»: Հավատո՞ւմ եք, որ
«Միասնություն» անունը կրող այս շուրջպարը, ի վերջո, կհամախմբի հայերին:
– Դա մի օրվա խնդիր չէ: Կան մի քանի միջոցառումներ, որոնք կարող են ազգին
միասնական դարձնել: Շուրջպարը ես համարում եմ դրանցից մեկն ու առաջինը՝
այդ մասշտաբով:
– Ընդդիմության հանրահավաքներից հետո ժողովուրդը հենց ձեզ տեսնում է՝ վախենում է, շուրջպարին ո՞նց է լինելու:
– Կոնկրետ ի՞նձ: Կարող եմ պատասխանել նաեւ այդ հարցին ու չեմ ամաչում: Եթե
50 տարի հետո որեւէ պատմաբան համակարգչից փորձի փնտրել այս
ժամանակահատվածում գրված հոդվածները, երեւի կմտածի, որ կոնկրետ իմ անձը,
ես՝ Վարյանս, դահիճ եմ, դաժան եմ կամ չգիտեմ էլ ինչ բառեր կարելի է
օգտագործել: Ցավոք, ինձ ոչ ոք չպաշտպանեց, ոչ մի լրատվամիջոց չմտածեց, որ
պետք է օբյեկտիվ լինի ու ասի, որ երեւի Վարյանը կատարում էր խնդիրներ,
որոնք պետք են այս պետությանը, ոչ թե լուծում էր այլ պետության կամ ուժերի
խնդիրները: Ո՛չ, ես համոզված եմ, որ Ոստիկանության առջեւ էր դրված այդ
խնդիրները, եւ այն կատարել է Ոստիկանությունը, ոչ թե Վարյանը: Այսօրվա
դրությամբ, չեմ կարծում, թե կարող եք ԽՍՀՄ նախկին տարածքում գտնել որեւէ
պետություն, որն ունի այն կայուն վիճակը, ինչպիսին Հայաստանում է: Կարող
եք համեմատել նաեւ մեր հարեւան պետությունների հետ, որոնք շուտ են
ստեղծվել եւ վաղուց են անկախ: Դա Իրանն է, Թուրքիան… Չեմ ասի, թե նրանց
քաղաքացիները մեզանից լավ են ապրում: Էլ չեմ խոսում Ադրբեջանի ու Վրաստանի
մասին: Համոզված եմ, որ ամեն ինչ պետք է համեմատության մեջ նայել ու ասել:
Իսկ այսօր, ցավոք, ինչ-որ իդեալական բան են ուզում, որն անհնար է:
Նույնիսկ Ֆրանսիան իդեալական չէ: Իսկ երբ ոստիկանության խնդիրների մասին
են խոսում ինձ հետ՝ հանցագործությունների տոկոսայնության եւ այլնի մասին,
ես պատասխանում եմ՝ դուք, որպես կին, կարողանո՞ւմ եք գիշերվա 11-12-ին
Երեւանի փողոցներում վստահորեն քայլել: Կարո՛ղ եք: Իսկ նույն
Վաշինգտոնում, Նյու Յորքում կամ Փարիզում մեզ զգուշացնում էին՝ խնդրում
ենք, երեկոյան ժամը 8-ից հետո փողոց դուրս չգալ: Ո՞նց փողոց դուրս չգանք:
Կալանավո՞ր եմ, ինչ է: Դա այն դեպքում, երբ Բուշը՝ ամենահզոր պետության
ամենահզոր ապարատի ղեկավարը նստած է այդ քաղաքում: Իսկ ես վստահ եմ, որ
մեր հանրապետությունում չկա հատված, փողոց, փակուղի, որտեղ ասեն, թե չի
կարելի այնտեղ մտնել, չգիտե՞ս՝ այնտեղ ո՞վ է: Նման բան գոյություն չունի:
– Որեւէ կուսակցության անդամ չեք, բայց իշխանությունների կողքին եք:
– Արդեն 10 տարուց ավելի է, ես իշխանությունների կողքին եմ: Ոստիկանի
գործն է դա: Որեւէ ոստիկան կուսակցական չէ, որովհետեւ մեր օրենքն արգելում
է մեզ դա:
– Նախկին իշխանությունների ժամանակ հանրահավաքները չէին արգելվում ու
մարդիկ կարող էին ցանկացած վայրում հավաքվել ու իրենց խոսքն ասել, ինչն
այսօր հնարավոր չէ: Ո՞ր պայմաններն էին ավելի գերադասելի՝ նախկի՞ն, թե՞
ներկա:
– Այդ հարցին ես այնքան էլ լուրջ չեմ վերաբերվում, որովհետեւ եթե դուք
փորձեք քաղաքապետարանի կամ կառավարության նիստերի նախկին որոշումներն
ուսումնասիրել, կտեսնեք շատ խիստ ու ուժեղ արգելքներ նույն Արկադի
Վարդանյանի երթերի ու հանրահավաքների մասին:
– Դա ներկա իշխանությունների ժամանակ է եղել:
– Ոչ, ներկա իշխանությունները չեն, ներկա ընդդիմությունից են: Եթե
ուսումնասիրեք՝ կտեսնեք, թե ովքեր են եղել քաղաքապետերը, կառավարության
մյուս անդամները: Պետությունը պիտի կարողանա պաշտպանվել, եթե չի
կարողանում՝ դա ամենավատ բանն է:
– Իսկ ի՞նչ կասեք Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի իշխանության մասին:
– Եթե դուք օբյեկտիվ թերթ եք, կհիշեք, թե Տեր-Պետրոսյանի ժամանակ
Բարեկամություն պողոտայում ինչ կրակոցներ եղան: Դա եղել է Լեւոն
Տեր-Պետրոսյանի օրոք: Այնպես որ՝ չի կարելի տարանջատել ու ասել՝ Լ.
Տեր-Պետրոսյանի օրոք եղել է ազատ խոսք, հիմա՝ չկա: Իսկ ես ասում եմ, որ
հիմա ավելի ազատ է, որովհետեւ ավելի շատ թերթեր կան, որոնք ունեն իրենց
կարծիքը եւ որեւէ մեկին չեն ենթարկվում: Մի ամբողջ լուրջ կուսակցություն է
փակվել եւ ղեկավարներին էլ նստեցրել են:
– Իսկ ո՞րն է մեր «Հայդ պարկը»:
– Նախկին բաղնիքի մոտ, որտեղ տարեց մարդիկ հավաքվում են ու խոսում են
յուրաքանչյուր թեմայով: Դուք էլ կարող եք հիմա ամեն բան գրել, խոսել, եւ
ոչ ոք ձեզ չի արգելում: Հիմա դուք կարող եք վաղն իմ մասին շատ վատ բաներ
գրել եւ, ամենակարեւորը, ես չեմ կարող ձեզ որեւէ բան ասել:
– Ինչո՞ւ:
– Ես դրա իրավունքը չունեմ: Չեմ կարող ասել՝ ինչո՞ւ եք իմ մասին վատ բաներ գրում, ես այդքան վատը չեմ, որքան դուք եք գրում:
– Իսկ ո՞նց եք պաշտպանում ձեր իրավունքները:
– Անկեղծ ասե՞մ՝ ես ընդհանրապես այդ թերթերը չեմ կարդում: Այդ ձեւով եմ պաշտպանում:
– Ընդդիմության տարբեր ներկայացուցիչներ վստահեցնում են, որ եթե իրենք
դիմեն կտրուկ գործողությունների, ապա Ոստիկանության առաջադեմ մի շարք
պաշտոնյաներ կհայտնվեն իրենց կողքին: Ի՞նչ կասեք այս մասին:
– Մարդկության պատմության մեջ ոչ մի երկրում Ոստիկանությունը ոչ մի անգամ
չի դավաճանել այն կառավարությանը, որին ծառայում է: Նման բան չկա՛:
– Իսկ ըստ ձեզ՝ Հայաստանում առաջիկայում հեղափոխություն կլինի՞:
– Հեղափոխության համար երեւի Մարքսին պետք է վերհիշենք, որն ասում էր՝
հեղափոխություն կլինի այն ժամանակ, երբ ներքեւները չեն ուզում ապրել հին
ձեւով, իսկ վերեւները չեն կարողանում ղեկավարել հին ձեւով: